Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel chỉ trích chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đă kéo mối quan hệ hai nước xuống mức thấp nhất trong nhiều thập niên và tuyên bố việc Mỹ bóp nghẹt nền kinh tế Cuba cũng không thể làm Cuba đầu hàng.
Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel (Ảnh: Reuters)
Trong bài phát biểu bế mạc kỳ họp Quốc hội ngày 13/4, Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel cáo buộc Mỹ đang tiến hành “một cuộc áp bức tài chính nghẹt thở khiến cho việc nhập khẩu hàng hóa và tài nguyên thiết yếu của Cuba trở nên đặc biệt khó khăn”.
“Câu trả lời của chúng tôi là không, thưa các quư ông đế quốc, chúng tôi - những người Cuba sẽ không đầu hàng”, Reuters dẫn lời ông Diaz-Canel nói, đồng thời khẳng định t́nh h́nh hiện nay cho thấy Cuba có “hai ưu tiên tuyệt đối: cùng một lúc chuẩn bị sẵn sàng cho cuộc chiến kinh tế và quốc pḥng”.
Nền kinh tế Cuba liên tục bị đ́nh trệ trong những năm gần đây. Việc chính quyền Tổng thống Donald Trump áp đặt các lệnh trừng phạt càng khiến cho t́nh h́nh trở nên khó khăn hơn khi Cuba không thể tiếp cận với nguồn hỗ trợ từ các tổ chức tài chính.
Trong tháng này Mỹ cũng đă áp lệnh trừng phạt với các tàu và công ty chuyển dầu từ Venezuela tới Cuba để đổi lấy các dịch vụ y tế và kỹ thuật. Động thái này đă đe dọa ngành năng lượng và giao thông của Cuba.
Cuba phụ thuộc vào việc nhập khẩu trực tiếp hoặc gián tiếp nhiều mặt hàng phục vụ cho hoạt động sản xuất và tiêu dùng như nhiên liệu và thực phẩm. Đổi lại, Cuba phải trả cho các nhà cung ứng nước ngoài bằng ngoại tệ mà họ kiếm được thông qua xuất khẩu hoặc vay mượn.
Chính quyền Cuba đang nỗ lực để duy tŕ mức tăng trưởng kinh tế chậm chạp. Tăng trưởng GDP năm ngoái của Cuba là 1,2% và năm nay dự báo mức tăng khoảng 1,5%.
Thương mại của Cuba giảm khoảng 25% trong giai đoạn 2013-2017 và tiếp tục giảm trong năm ngoái. Theo các nhà ngoại giao và doanh nhân phương Tây, Cuba không thể thanh toán đúng kỳ hạn cho các nhà cung cấp trong nhiều năm khiến nợ ngắn hạn của nước này tăng lên tới 1,5 tỷ USD.
Bộ trưởng Kinh tế Cuba Alejandro Gil Fernandez hôm qua kêu gọi chính phủ thắt lưng buộc bụng hơn nữa, đồng thời t́m kiếm các lựa chọn khác thay thế hàng nhập khẩu v́ nguồn thu ngoại hối giảm trong khi nguồn vay cũng như đầu tư ngày càng khó khăn hơn.
“Xuất khẩu không tăng trưởng như kế hoạch. Mức đầu tư từ nước ngoài như nền kinh tế của chúng ta đ̣i hỏi không như mong đợi”, Bộ trưởng Fernadez cho biết.
Mối quan hệ Cuba - Venezuela
Giới chức Mỹ đang t́m cách chia tách mối quan hệ giữa Cuba với chính quyền Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro bằng cách áp đặt các lệnh trừng phạt.
Mới đây, Mỹ đă trừng phạt 4 công ty mà Washington cáo buộc vận chuyển 50.000 thùng dầu từ Venezuela tới Cuba.
Theo một quan chức cấp cao của Mỹ, 4 công ty với 9 tàu thuộc sở hữu của các công ty này chịu trách nhiệm vận chuyển một nửa số dầu do Venezuela cung cấp cho Cuba để đổi lấy sự hậu thuẫn của Havana với chính quyền Tổng thống Maduro.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục gây sức ép, một mặt để chính quyền Cuba không thể nhận được số dầu mà nước này có được nhờ ủng hộ quân sự cho chính quyền Maduro, mặt khác buộc Cuba phải trả giá cao v́ hành động phá hoại nền dân chủ tại Venezuela”, Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng John Bolton nói.
Trong khi đó Bộ trưởng Tài chính Mỹ cho rằng “Tổng thống Maduro đang trông cậy vào sự hỗ trợ mà ông nhận được từ các lực lượng t́nh báo và quân đội Cuba nhằm củng cố quyền lực”.
Mỹ cho biết hàng ngh́n người Cuba đang hiện diện tại Venezuela để bảo vệ Tổng thống Maduro và dẫn dắt giới chức quân sự cũng như t́nh báo Venezuela. Chính quyền Trump tin rằng sự có mặt của người Cuba tại Venezuela nhằm ngăn các tướng lĩnh quân sự Venezuela rời bỏ chính quyền Maduro để ủng hộ thủ lĩnh đối lập Juan Guaido, người tự xưng là tổng thống lâm thời của Venezuela.