Cuối cùng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đă chọn Việt Nam là địa điểm mà ông và Chủ tịch Kim Jong Un gặp nhau. Tại sao ông chọn Việt Nam? Bởi v́ chúng ta có nhiều lợi thế.
Khi hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều lần hai diễn ra tại Việt Nam vào 27-28.2, ánh đèn sân khấu thế giới sẽ tỏa sáng trên đất nước đă có các bước tiến dài sau chiến tranh.
Việt Nam là một nền kinh tế đang bùng nổ và ngày càng thể hiện vai tṛ ngoại giao tích cực trong khu vực cũng như trên thế giới. Việt Nam cũng là một trong số ít các quốc gia có mối quan hệ hữu nghị với cả Washington và B́nh Nhưỡng.
Cờ Mỹ và Triều Tiên đă được bày bán tại các cửa hàng ở Hà Nội. Ảnh: AP.
Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ nhất, diễn ra hồi tháng 6 năm ngoái tại Singapore, đă đi đến những cam kết của Triều Tiên về việc dỡ bỏ kho vũ khí hạt nhân của ḿnh, nhưng lại chưa có bước đi cụ thể nào để đạt được điều đó. Lúc này, Tổng thống Trump đang cố gắng chứng minh rằng sự tiếp cận của ông với nhà lănh đạo Triều Tiên không chỉ là một "màn tŕnh diễn" ngoại giao.
Các chuyên gia cho rằng việc lựa chọn Việt Nam vừa thiết thực vừa mang tính biểu tượng. Dưới đây là 5 lợi thế khiến Việt Nam được lựa chọn làm địa điểm diễn ra Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ hai:
Vị trí địa lư
Thủ đô Hà Nội nằm cách B́nh Nhưỡng 2.760km, đồng nghĩa với việc nhà lănh đạo Kim Jong Un sẽ trải qua một chuyến bay c̣n ngắn hơn hành tŕnh đến Singapore vào năm ngoái. Chuyến bay từ Triều Tiên đến Việt Nam chỉ đi qua không phận Trung Quốc, quốc gia láng giềng hữu hảo của Triều Tiên, khiến ông Kim sẽ cảm thấy an toàn hơn nữa.
Không giống cố lănh đạo Kim Jong Il vốn sợ bay và thường sử dụng một tàu hỏa bọc thép trong các chuyến đi nước ngoài, nhà lănh đạo Triều Tiên Kim Jong Un tỏ ra thoải mái khi đi lại đường không.
Một số chuyên gia đă nghi ngờ về độ an toàn và tin cậy của phi đội máy bay cũ do Liên Xô sản xuất mà Triều Tiên đang sở hữu. Năm ngoái, thay v́ mạo hiểm với đội máy bay trong nước, ông Kim Jong Un đă bay tới Singapore trên một chiếc máy bay Boeing của Hăng hàng không Air China mà Trung Quốc cho mượn.
Nhà lănh đạo Kim Jong Un đă tới Singapore năm ngoái trên một chiếc Boeing 747 của Air China. Ảnh: Reuters.
An ninh tốt
Việt Nam nổi tiếng thế giới là quốc gia có môi trường an ninh, ổn định cao. Người dân Việt Nam cũng rất háo hức với việc đóng vai chủ nhà cho cuộc gặp thượng đỉnh Trump - Kim, và dự kiến sẽ không có bất kỳ cuộc biểu t́nh hay vụ việc mất trật tự nào trong thời gian diễn ra hội nghị thượng đỉnh.
"Về mặt an ninh, hay sự thân thiện, th́ Việt Nam rất xuất sắc. Chắc chắn ông Kim Jong Un sẽ rất hào hứng với điều đó", ông Vũ Minh Khương, Phó Giáo sư tại Trường Chính sách công Lee Kuan Yew ở Singapore, nhận xét với tờ Los Angeles Times (Mỹ).
C̣n Giáo sư Carl Thayer tại Học viện Quốc pḥng Australia, Đại học New South Wales, th́ nhận xét, Việt Nam và Hà Nội sẽ trở thành trung tâm chú ư của cả thế giới khi cuộc gặp thượng đỉnh Trump - Kim diễn ra. Việt Nam đă chứng tỏ được khả năng tổ chức các sự kiện cấp cao với việc bảo đảm an ninh công cộng, cơ sở hạ tầng sang trọng đáp ứng được yêu cầu của các nguyên thủ. Trong Tuần lễ cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái B́nh Dương (APEC) 2017 tại Đà Nẵng, Việt Nam đă đảm bảo an ninh "ở mức cao nhất".
Quan hệ hữu nghị với cả Mỹ và Triều Tiên
Mỹ và Việt Nam đă trải qua một cuộc chiến tranh đẫm máu, nhưng kể từ khi b́nh thường hóa quan hệ vào năm 1995, hai nước đă chứng kiến những bước phát triển ấn tượng trên nhiều lĩnh vực từ quan hệ kinh tế, an ninh-quốc pḥng, khắc phục hậu quả chiến tranh, văn hóa-giáo dục, đồng thời chia sẻ mối quan tâm chung về các hoạt động thương mại của Trung Quốc cũng như vấn đề Biển Đông.
Hoạt động thương mại song phương đă tăng từ 451 triệu USD năm 1995 lên gần 52 tỷ USD vào năm 2016. Lầu Năm Góc duy tŕ tiến hành cuộc đối thoại cấp cao hàng năm với các đối tác Việt Nam, và năm ngoái Việt Nam đă lần đầu tiên tham dự cuộc diễn tập hàng hải quốc tế lớn nhất thế giới do Mỹ tổ chức mang tên "Vành đai Thái B́nh Dương" (Rim of the Pacific).
Trong khi đó, mối quan hệ giữa Việt Nam và Triều Tiên có lịch sử lâu dài hơn. Hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1950, và 8 năm sau, lănh tụ Kim Nhật Thành, người sáng lập Triều Tiên và là ông nội nhà lănh đạo Kim Jong Un, đến thăm Hà Nội.
Vào tháng 12.2018, Việt Nam đă tổ chức các hoạt động kỷ niệm nhân dịp 60 năm chuyến thăm, bao gồm một bữa tiệc có sự tham dự của phái đoàn Triều Tiên do Ngoại trưởng Ri Yong Ho dẫn đầu.
"Không có nhiều nơi khác mà Triều Tiên tin tưởng và Mỹ cũng tin tưởng như Việt Nam", ông Joshua Kurlantzick, một thành viên cao cấp phụ trách vấn đề Đông Nam Á tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Mỹ cho biết.
Hai nhà lănh đạo Mỹ và Triều Tiên tại Hội nghị thượng đỉnh lịch sử ở Singapore tháng 6.2018. Ảnh: AP.
Một nguồn cảm hứng kinh tế
Một thập kỷ sau khi chiến tranh kết thúc, nền kinh tế - xă hội Việt Nam rơi vào t́nh trạng hết sức khó khăn do bị bao vây cấm vận và những chính sách thời chiến đă lỗi thời. Năm 1986, Việt Nam bắt đầu chính sách Đổi mới, mở cửa đất nước với thế giới và tạo ra một trong những bước ngoặt kinh tế tuyệt vời nhất. Nền kinh tế Việt Nam đang tăng trưởng từ 6%-7%/năm, với các doanh nghiệp nhỏ làm ăn nhộn nhịp, khu vực sản xuất thịnh vượng và đường chân trời rực rỡ ở Thành phố Hồ Chí Minh.
Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều sẽ như một cơ hội để quảng bá nền kinh tế Việt Nam ra thế giới. Lê Hồng Hiệp, một chuyên gia về Việt Nam tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore cho biết: "Việt Nam rất muốn đưa câu chuyện của ḿnh ra toàn thế giới để quảng bá h́nh ảnh đất nước".
Theo đài ABC, Washington nh́n nhận mối quan hệ giữa Mỹ và Triều Tiên có thể được cải thiện theo chiều hướng tích cực như giữa Mỹ và Việt Nam. Trong bài phát biểu trước cộng đồng doanh nghiệp Hà Nội vào năm 2018, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khẳng định ông tin rằng Triều Tiên có thể tham khảo con đường của Việt Nam. "Phép màu này (phép màu kinh tế Việt Nam) có thể là của các bạn", ông Pompeo nhắn nhủ tới B́nh Nhưỡng.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Robert Palladino cũng cho biết Việt Nam đă thể hiện "năng lực v́ ḥa b́nh và thịnh vượng" và chính quyền Tổng thống Trump đang hy vọng ông Kim Jong Un sẽ coi đó là một kiểu mô h́nh phát triển mà Triều Tiên có thể học hỏi hay đi theo.
Một h́nh mẫu để định h́nh lại các mối quan hệ với Mỹ
Từ kẻ thù trong chiến tranh đến đối tác đáng tin cậy, quỹ đạo của mối quan hệ Mỹ - Việt Nam được cho là có thể "tạo cảm hứng" cho nhà lănh đạo Triều Tiên.
Mối quan hệ với Việt Nam đă khởi đầu chậm, với những nỗ lực song phương để giải quyết các vấn đề tồn đọng giữa hai nước, trong đó có tù nhân chiến tranh, sau đó mở rộng đi đến hợp tác hồi hương hài cốt lính Mỹ và xử lư hậu quả của chất độc da cam/dioxin mà quân đội Mỹ sử dụng trong Chiến tranh Việt Nam.
Quan hệ văn hóa-giáo dục cũng phát triển nhanh chóng. Hiện nay, có khoảng 20.000 sinh viên Việt Nam theo học các trường đại học tại Mỹ, đứng đầu các nước Đông Nam Á.
"Bạn có thể thấy sự thay đổi về quan điểm của các nhà lănh đạo Việt Nam trong một thời gian ngắn, và điều đó rất hữu ích với ông Kim Jong Un. Trước đây, không ai ghét người Mỹ như Việt Nam. Nhưng chúng tôi đă thay đổi suy nghĩ của ḿnh", Giáo sư Vũ Minh Khương nói với tờ Los Angeles Times.