Mời quư vị theo dơi chia sẻ những ư kiến đáng chú ư về cuộc xung đột chính trị hiện nay ở đất nước Nam Mỹ của ông Nguyễn Như Phong, đại tá công an Việt Nam đă nghỉ hưu, người trước đây từng thăm Venezuela 3 lần trên cương vị là một lănh đạo báo chí vừa được đưa ra. Bởi những diễn biến ở Venezuela trong thời gian gần đây thu hút sự quan tâm to lớn của nhiều người Việt Nam, đặc biệt sau khi lănh đạo đối lập Juan Guaido tuyên bố trở thành tổng thống lâm thời được Mỹ cũng như nhiều nước khác công nhận.
Thủ lĩnh đối lập Venezuelan Juan Guaido phát biểu với báo giới ở Caracas, Venezuela, 10/2/2019
Người Venezuela rất yêu Việt Nam
VOA: Trước hết, xin ông cho biết bối cảnh của những chuyến thăm hoặc công tác của ông đến Venezuela.
Ông Nguyễn Như Phong: Tôi đến Venezuela 3 lần. Tôi đi theo Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam để đàm phán về lô dầu mỏ mà Venezuela dành cho Việt Nam là lô Junin 2.
Thực sự là tôi rất yêu người dân Venezuela và các lănh đạo Venezuela thời đấy, như là ông Hugo Chavez hay ông Ramirez, Bộ trưởng Bộ Năng lượng của Venezuela.
Tôi cũng đă được gặp một số du kích quân Caracas mà ngày xưa đă tham gia bắt thằng trung tá không quân Mỹ [nguyên văn] để đổi lấy anh Nguyễn Văn Trỗi.
Thực sự mà nói, tôi thấy người dân Venezuela họ rất yêu người Việt Nam, rất kính trọng người Việt Nam. Và đặc biệt, lănh đạo Venezuela họ yêu quư Việt Nam có thể nói là tôi chưa từng thấy.
... họ đă lănh đạo đất nước theo kiểu tùy hứng, theo một kiểu là chủ nghĩa ảo tưởng, một thứ Chủ nghĩa Xă hội không tưởng. Nó chẳng ra một thứ chủ nghĩa ǵ cả.
Cựu đại tá Nguyễn Như Phong |
Thế nhưng bên cạnh đó, tôi cũng đă lờ mờ nh́n thấy những điều không ổn ở đất nước này, trong cái cung cách lănh đạo.
VOA: Ba chuyến đi của ông diễn ra vào những năm nào? Những thời điểm đó ông thấy hoàn cảnh kinh tế và đời sống người dân như thế nào?
Ông Nguyễn Như Phong: Năm 2009, 2010, và 2011 hay 2012 ǵ đó. Lúc đấy kinh tế bắt đầu xuống dốc rồi, bắt đầu đă lạm phát ghê gớm rồi. Trộm cắp, cướp giật th́ khủng khiếp.
Nghĩa là chúng tôi không dám đi ra khỏi khách sạn nếu như không có người bảo vệ. Và ngồi trên ô tô đi, chúng tôi không dám tḥ máy ảnh ra cửa sổ để chụp ảnh, đến mức như thế.
Ảnh chụp năm 2017 cho thấy Venezuela thiếu thực phẩm nghiêm trọng
Những năm ấy, mặc dù giá xăng dầu c̣n rất rẻ, thực phẩm, các thứ khác c̣n ổn, thế nhưng t́nh h́nh kinh tế Venezuela đă bộc lộ những điều làm chúng tôi cứ tự hỏi “Đây nó là một cái đất nước ǵ, nó là một cái xă hội ǵ?” Không thể hiểu nổi nữa.
... các nước lớn như Trung Quốc, họ c̣n lợi dụng sự mê muội của ông Chavez để họ làm ăn và họ đưa người Trung Quốc sang. Cho nên đất nước Venezuela là đất nước bi kịch.
Cựu đại tá Nguyễn Như Phong |
Một đất nước mà mị dân đến mức mà không cần làm cũng có ăn. Hàng ngày nghĩa là chờ đến nhận cơm với thực phẩm ở các trung tâm cứu trợ, thế th́ chết.
Khắp nơi đổ dồn về thành phố, đổ dồn về thủ đô Caracas để kiếm sống, mà họ chẳng kiếm sống, cứ về đấy để được ăn.
Thế rồi có thứ lănh đạo ǵ lại thuê người dân đến ngồi nghe ḿnh diễn thuyết và trả tiền. Th́ tôi thấy cái kiểu ấy không được. Khi đấy đă bộc lộ nhiều rồi. Thế nhưng v́ họ dành cho ḿnh lô Junin 2, rất là yêu quư như thế, nên là mọi thứ nó cũng lấn át đi.
Chủ nghĩa Xă hội không tưởng ở Venezuela
VOA: Lúc đó ông đang là tổng biên tập của một tờ báo ngành dầu khí phải không?
Ông Nguyễn Như Phong: Không. Hai chuyến đầu tiên tôi đi với tư cách là Phó Tổng Biên tập của báo Công An Nhân Dân. Măi đến năm sau này tôi mới đi với tư cách Tổng Biên tập báo Năng Lượng Mới.
VOA: Xin ông nói rơ thêm về “những điều không ổn” trong việc lănh đạo đất nước ở Venezuela mà ông đă cảm nhận được?
Ông Nguyễn Như Phong: Tôi đă viết trên Facebook cá nhân. Tôi nói là họ đă lănh đạo đất nước theo kiểu tùy hứng, theo một kiểu là chủ nghĩa ảo tưởng, một thứ Chủ nghĩa Xă hội không tưởng. Nó chẳng ra một thứ chủ nghĩa ǵ cả. Nó hết sức tùy hứng theo kiểu của người dân Nam Mỹ. Nó không có bất cứ bài bản nào. Rất kỳ lạ.
Nhưng điều dở nhất là chính những nước đă phát hiện ra, như Trung Quốc, rồi thậm chí kể cả Việt Nam và Nga, họ biết rất rơ nhưng mà chả ai có cách nào khuyên can được cái ông Hugo Chavez. Thậm chí các nước lớn như Trung Quốc, họ c̣n lợi dụng sự mê muội của ông Chavez để họ làm ăn và họ đưa người Trung Quốc sang. Cho nên đất nước Venezuela là đất nước bi kịch.
PetroVietnam chỉ bị “chôn vốn”?
VOA: Về dự án liên doanh dầu khí giữa Venezuela và Việt Nam, xin ông cho biết thêm thông tin và hiệu quả của dự án đó đến đâu?
Nhà báo Nguyễn Như Phong trên một dàn khoan dầu |
Ông Nguyễn Như Phong: Việt Nam được Venezuela dành cho lô dầu mỏ Junin 2, một lô dầu khí có trữ lượng cực lớn, khoảng hơn 2 tỷ thùng, ở thung lũng dầu khí Colorado. Đây là liên doanh giữa Việt Nam và công ty dầu mỏ Venezuela PDVSA.
Hồi đấy tính theo giá dầu cỡ 100 đô la/thùng th́ khai thác ở mỏ dầu này rất có lăi, mặc dù dầu đó là dầu siêu nặng.
Việc Venezuela dành cho ḿnh lô Junin 2 [năm 2009] đầu tiên phải nói là xuất phát từ ông Hugo Chavez ông ấy yêu Việt Nam, ông kính trọng Việt Nam, ông ấy cho. Chứ c̣n lúc ấy ḿnh có lobby [vận động hành lang] bằng tiền bằng bạc ǵ đâu.
Kư hợp đồng tất cả các thứ rồi, Việt Nam triển khai rồi, khoan lấy dầu lên rồi th́ đùng một cái ông Chavez ông ấy chết [ngày 5/3/2013], rồi tiếp theo giá dầu thế giới giảm một cách thê thảm. Thế là việc khai thác dầu đấy phải dừng lại.
Thế nhưng nhiều người không hiểu cứ nói Việt Nam mất trắng hàng trăm triệu đô la ở đấy.
Mỏ dầu đấy hiện nay vẫn có quyền sở hữu của Việt Nam, và quốc hội Venezuela họ đă phê chuẩn rồi cho nên không thể thay đổi được. Chỉ có điều bao giờ khai thác được tiếp tục th́ nó phụ thuộc hoàn toàn vào t́nh thế chính trị của Venezuela và giá dầu thế giới. Giá dầu thế giới cao lên th́ khai thác ở đấy sẽ rất tốt.
Người ta cứ bảo mất trắng hàng trăm triệu đô la thế này thế khác, nói như thế là không đúng.
VOA: Vậy có thể tạm hiểu số tiền này là “chôn vốn” chứ chưa phải là mất?
Ông Nguyễn Như Phong: Chính xác. Nói chôn vốn là đúng đấy.
“Tôi ủng hộ phương Tây can thiệp”
VOA: Hiện nay đang có xung đột chính trị giữa một bên là Tổng thống tự xưng Juan Guaido được nhiều nước quan trọng ủng hộ, và một bên là Tổng thống hợp hiến trên giấy tờ, ông Nicolas Maduro. Theo ông, cuộc xung đột chính trị này sẽ có kết cục như thế nào?
Nhà báo Nguyễn Như Phong kư tặng sách |
Ông Nguyễn Như Phong: Tôi thấy cuộc xung đột chính trị này sẽ dẫn đến kết quả là ông Guaido sẽ thắng.
Bởi v́ nói ǵ th́ nói, chủ nghĩa ǵ th́ chủ nghĩa, chủ nghĩa ǵ th́ cũng không quan trọng bằng làm cho người dân được no ấm, làm cho người dân được hạnh phúc.
Vậy th́ suy xét lại là chính quyền của ông Maduro có làm cho người dân được hạnh phúc không? Ông có làm cho người dân được no ấm không? Tại sao một đất nước vốn giàu có như thế lại trở thành một đất nước của người dân chết đói? Đó là điều không chấp nhận được.
Muốn là chủ nghĩa nào tôi không cần biết. Nhưng mà điều quan trọng nhất là cái chủ nghĩa đó phải làm cho người dân được no ấm, và người dân đừng có khốn khổ như thế này.
... các nước phương Tây họ muốn can thiệp và ủng hộ chính quyền của ông Guaido, và tôi cho rằng tôi cũng ủng hộ sự can thiệp đấy
Cựu đại tá Nguyễn Như Phong |
Và tôi nghĩ rằng các nước phương Tây họ muốn can thiệp và ủng hộ chính quyền của ông Guaido, và tôi cho rằng tôi cũng ủng hộ sự can thiệp đấy. Để người dân chết đói ai mà chịu được.
VOA: Hiện nay nhiều người ở Việt Nam nh́n vào câu chuyện đang diễn ra ở Venezuela và trực tiếp hoặc gián tiếp liên hệ đến Việt Nam, cho rằng điều tương tự có thể xảy ra. Ông có suy nghĩ ǵ về các nh́n nhận như vậy của những người đó?
Ông Nguyễn Như Phong: Hai chính thể khác nhau hoàn toàn. Hai phong cách lănh đạo của hai quốc gia khác nhau hoàn toàn. Cho nên không thể mang Venezuela mà so sánh với Việt Nam.
Và tôi cho rằng tất cả những ư kiến có tính chất hả hê, móc máy, dè bỉu, chê bai này khác, tôi cho là những ư kiến không công bằng, và họ không xuất phát từ thiện ư, và không có tính xây dựng. Tôi không đồng t́nh với các ư kiến đó.
VOA: Xin cảm ơn ông đă dành thời gian cho đài chúng tôi và đưa ra những ư kiến có nhiều giá trị!