Tổng thống Mexico tuyên bố 'đ́nh chiến' với các băng đảng ma túy. Ông tuyên bố như vậy ngày hôm qua. tại sao?
"Không có chiến tranh. Chính thức không c̣n chiến tranh, chúng tôi muốn ḥa b́nh và chúng tôi sẽ đạt được ḥa b́nh", Tổng thống Obrador nói trong một cuộc họp báo, nhấn mạnh rằng "đây không c̣n là chiến lược của các nhà chức trách để giam giữ thủ lĩnh các băng đảng".
Theo Tổng thống, chính phủ Mexico không coi chức năng chính của ḿnh là bắt giữ các trùm ma túy, mà tập trung vào việc đảm bảo an ninh công cộng và giảm số vụ giết người, trộm cướp cũng như bắt cóc.
Cuộc chiến chống tội phạm ma túy nổi lên ở Mexico vào năm 2006 dưới thời Tổng thống Felipe Calderon, người đă sử dụng các đơn vị quân đội nhằm chống lại các băng đảng ma túy, cải tổ lực lượng cảnh sát liên bang Mexico và tuyên bố săn lùng các thủ lĩnh khét tiếng nhất của giới tội phạm Mexico.
Người kế vị ông Calderon, cựu Tổng thống Enrique Pena Nieto, tiếp tục chính sách của người tiền nhiệm. Dưới thời của ông Nieto, cảnh sát Mexico đă tiêu diệt hoặc bắt giữ một số trùm ma túy nổi tiếng, bao gồm cả người đứng đầu băng đảng Sinaloa - Joaquin Guzman Loers, biệt danh là El Chapo. Phiên ṭa chống lại ông trùm này hiện đang được tiến hành tại Mỹ.
Theo Bộ Bảo vệ Dân sự của nước này, đă có tổng cộng 33.341 người đă bị sát hại ở Mexico vào năm 2018, đây là năm "đẫm máu nhất" trong hơn hai thập kỷ qua. Điều này có nghĩa là có trung b́nh 25 vụ án mạng trong tổng số 100.000 người.
Cụ thể, thành phố Guanajuato trở thành nơi nguy hiểm nhất với 3.290 vụ giết người, theo dữ liệu chính thức của Mexico.
Một trong những thảm kịch tồi tệ nhất trong lịch sử mối quan hệ giữa chính phủ Mexico và các băng đảng ma túy là câu chuyện về vụ bắt cóc và giết chết 43 học sinh tại thành phố Ayotzinapa. Thảm kịch xảy ra vào tháng 9 năm 2014 do tham nhũng giữa các quan chức cảnh sát và lănh đạo thành phố Iguala, khi các học sinh đă bị cảnh sát giam giữ và giao nộp cho những tên tội phạm để rồi bị chúng sát hại và chôn trong khu băi xử lư rác.
Tổng thống Pena Nieto khi đó đă đưa tất cả những kẻ liên quan đến vụ bắt cóc ra trước ánh sáng, với hơn 100 người, bao gồm cả cựu thị trưởng của Iguala và nhiều sĩ quan cảnh sát, đă bị giam giữ.
Tuy nhiên, thân nhân của những người bị bắt cóc không tin vào kết quả điều tra chính thức và yêu cầu mở lại vụ án. Và họ đă thành công khi tân Tổng thống Lopez Obrador tuyên bố sẽ kư một nghị định về một ủy ban đặc biệt để điều tra lại vụ án Ayotzinapa.
Theo báo cáo năm 2017 của Bộ Ngoại giao Mỹ về t́nh trạng buôn bán ma túy, Mexico là quốc gia sản xuất và vận chuyển heroin, cần sa và ma túy tổng hợp đến nước này, cũng như là quốc gia trung chuyển chính cho cocaine của Nam Mỹ. Báo cáo lưu ư rằng trong khi Mexico đang tiếp tục cuộc chiến chống lại các tổ chức tội phạm quốc tế và cải cách tư pháp cùng nhà tù của ḿnh, buôn bán ma túy và bạo lực băng đảng vẫn là một vấn nạn nhức nhối.
Năm 2018, chính phủ Mỹ đă khởi xướng một chương tŕnh đa cơ quan mới để tiêu diệt một trong những băng đảng buôn bán ma túy mạnh nhất Mexico có tên là Jalisco Nueva Generación (CJNG).
Cơ quan Quản lư Thực thi Ma túy Mỹ (DEA) ước tính rằng CJNG, xuất hiện vào năm 2011, có sức ảnh hưởng ở 23 trong số 31 tiểu bang của Mexico.
Theo Bộ Tư pháp Mỹ, tập đoàn tội phạm này chịu trách nhiệm cho các vụ buôn bán hàng tấn cocaine, ma túy tổng hợp vào nước này và t́nh trạng bạo lực ở Mexico. Chính quyền Mỹ cũng đă phát hiện hoạt động của băng đảng này ở châu Âu, châu Á và Australia.
Vào tháng 5 năm 2018, Bộ Tư pháp Mỹ đă trừng phạt các chi nhánh của ngân hàng Cooperatieve Rabobank có trụ sở tại Hà Lan v́ cho phép các mạng lưới tội phạm sử dụng hệ thống của ḿnh để rửa "hàng trăm triệu USD trong các giao dịch đáng ngờ có thể liên quan đến buôn bán ma túy quốc tế, tội phạm có tổ chức và rửa tiền".
Nh́n chung, các kết quả được báo cáo về cuộc chiến chống ma túy đang diễn ra và chính quyền tham nhũng địa phương cho đến nay vẫn c̣n sơ bộ và an ninh ở Mexico vẫn c̣n nhiều vấn đề. Ngoài ra, vấn đề về người di cư không có giấy tờ sử dụng Mexico làm quốc gia quá cảnh trên đường đến Mỹ đă không giúp cải thiện t́nh h́nh an ninh địa phương, v́ nhiều người tị nạn phải định cư ở Mexico do chính sách nhập cư khó khăn của phía Washington.