Hầu hết các cai ngục đều biết rằng ông Saddam Hussein khó tránh khỏi cái chết thế nhưng khi sắp tới ngày hành h́nh họ cẫn không thể ḱm được ḷng. Điều khiến họ trở nên gắn bó đó chính là quá tŕnh thực hiện nhiệm vụ chăm sóc Saddam Hussein. Dưới đây là những chia sẻ của họ.
"Bảo mẫu" bất đắc dĩ
Chris Tasker ngồi đó, quan sát Saddam Hussein thong thả dùng bữa sáng - bắt đầu bằng trứng ốp-la, rồi đến bánh xốp đường. Chưa cần nh́n nét mặt, chỉ nh́n vào đĩa đồ ăn, Tasker đă có thể đoán biết sự hài ḷng của Hussein.
8 tiếng mỗi ngày, liên tục trong nhiều tháng liền, chỉ làm một việc duy nhất là theo dơi Saddam Hussein ăn - ngủ - nghỉ, Tasker và 11 người lính khác có thể kể chính xác lịch sinh hoạt hàng ngày, thuộc ḷng mọi sở thích, biết rơ Hussein thích bánh ngọt ra sao, ghét thịt ḅ tới cỡ nào.
Thân quen tới mức, ngay cả khi cựu Tổng thống Iraq hét lên, đ̣i một món ăn nào đó, th́ họ cũng không cảm thấy ông đáng sợ.
5 trong số “Super Twelve” – 12 binh sĩ Mỹ thực hiện nhiệm vụ canh gác Hussein
Nhưng điều mà Tasker không thể lư giải là v́ sao ḿnh được chọn làm người canh giữ người đàn ông này.
Khi Hussein bị bắt, buổi huấn luyện cơ bản dưới trời tuyết của cậu đă lập tức được tạm dừng, chỉ để tất cả cùng tập hợp, xem tin nóng hổi phát khắp toàn cầu và ḥ reo sung sướng. C̣n giờ th́ cậu ngồi đây, là 1 trong số "Super Twelve" – nhóm 12 lính canh giữ Saddam Hussein trong những tháng diễn ra phiên ṭa, đảm bảo ông yên vị tại trại giam bí mật, khỏe mạnh và thoải mái.
Nhiệm vụ này có những yêu cầu rất nghiêm ngặt: Phải đối xử với Hussein một cách lịch sự, nhưng cứng rắn khi cần. Không mở lời trước, nhưng sẽ đáp lời nếu ông hỏi. Không kể về gia đ́nh hay cuộc sống cá nhân. Đáp ứng mọi yêu cầu của Hussein thông qua các kênh chính thức. Phục vụ ăn và lau dọn sàn. Đảm bảo nước tắm không quá nóng, không quá lạnh. Giám sát ông tập thể thao và dọn sạch giường cho ông mỗi ngày.
Và họ tuyệt đối giữ không được tiết lộ về việc đang làm.
Paco Resse, một thành viên của Super Twelve ví von: "Chúng tôi như bảo mẫu vậy. Thực sự giống ở trại dưỡng lăo".
"Ông ấy là người ngầu nhất"
Trong mắt những người lính gác, Hussein có vẻ dễ chịu hơn nhiều so với một kẻ đang bị truy tố v́ tội ác chống lại loài người. Cách nói chuyện nhă nhặn, sự từng trải ở người tù nhân lớn tuổi này đôi khi làm họ nhớ tới người ông của ḿnh.
Adam Rogerson vẫn c̣n nhớ rơ cảm xúc của ḿnh đă thay đổi như thế nào: "Ban đầu, chúng tôi khá xa cách. Ông ấy cứ ngồi nh́n chằm chằm vào tôi, và tôi cũng nh́n như thế về phía ông ấy. Nhưng buổi tối, ông ấy dần thoải mái hơn. Rồi chúng tôi có thể cùng nghe nhau radio. Ông ấy ngồi bên chiếc ḷ sưởi nhỏ, cùng nhau giết thời gian".
Hussein không gặp khó khăn để nhớ tên những người quản giáo của ḿnh. Ông thích nói chuyện, sẵn sàng viết thơ tặng họ, dù bằng thứ tiếng Anh pha tạp. Câu chuyện cuộc đời của người đàn ông từng ở đỉnh cao quyền lực có nhiều điều khiến các binh sĩ ngoài 20, đa phần mới chỉ tốt nghiệp khóa huấn luyện cơ bản và chưa từng nếm trải nhiều cay đắng, cảm thấy thú vị.
"Có lần, ông ấy xem lại những bức ảnh ḿnh hút x́ gà ban đêm ở Cohiba. Tôi chỉ muốn kiểm tra xem ông ấy đang làm ǵ - Đó là bức ảnh chụp cùng một nguyên thủ khác trên thuyền. Và rồi tôi ngồi đó, chỉ để nghe ông ấy kể về việc hút x́-gà với vị lănh đạo kia. Ai cũng có những câu chuyện thật ngầu. Nhưng có lẽ ông ấy là người ngầu nhất", Rogerson khẳng định.
Bị giam giữ biệt lập, "không có nhà, không có gia đ́nh", 12 chàng lính trẻ lúc đó chẳng khác nào gia đ́nh của Hussein. Hay ít nhất, là ông khiến họ cảm thấy như vậy. "Ông ấy thường xuyên gọi chúng tôi là con trai, là người anh em, là bạn bè". Ngay cả cái cách Hussein lắng nghe và đưa ra lời khuyên cho những vấn đề của những lính gác quanh ḿnh cũng mang tới sự gần gũi của một "già làng".
"Cậu phải t́m một người phụ nữ tốt. Không quá thông minh, không quá lầm ĺ. Không quá già, không quá trẻ. Một người có thể nấu nướng và dọn dẹp", Hussein đă nói như vậy khi nghe Sean O’Shea tâm sự chuyện t́nh cảm.
Joseph, người đảm trách nhiệm vụ phiên dịch cho Hussein chia sẻ: "Tôi có nhớ về ông ta như một kẻ độc tài tàn bạo không ư? Tất nhiên là không. Tôi sẽ nhớ những buổi tối ngồi cùng ông ấy - một con người. Thực sự là vậy".
Nỗi mặc cảm v́ tù nhân đă chết
Những ngày cuối đời của Saddam Hussein qua lời cai ngục Mỹ - Ảnh 2.
Sợi dây được cho là từng được dùng để treo cổ Saddam Hussein tại ngôi nhà của một bác sĩ, người chứng kiến vụ tử h́nh
Adam Rogerson chưa thể quên những ǵ đă diễn ra khi họ tiễn người tù nhân của ḿnh đi tới cái chết. "Ông ấy nh́n quanh và nói lời tạm biệt. Ông ấy rất buồn. Một vài người trong chúng tôi đă khóc. Thật điên rồ. Tôi đă từng tham chiến, đă trải qua bom đạn, nhưng lại chẳng được chuẩn bị trước cho t́nh huống này xảy ra".
Cho tới nhiều năm sau này, những người lính trẻ ngày nào vẫn chưa thực sự vượt qua sự đau buồn – thứ cảm xúc khi mất đi một người thân quen, chứ không phải một kẻ thù địch. Vài người trong số họ thực sự rơi vào trạng thái căng thẳng sau chấn thương. Có người mang trong ḿnh mặc cảm v́ đă gián tiếp giết một người thân của ḿnh. Những cơn ác mộng vẫn đôi lần t́m đến họ.
"Điều đó không thực sự tác động tới chúng tôi cho tới khi thời gian đẩy xa mọi chuyện. Khi tất cả đă lắng xuống, bạn nằm trên giường buổi tối, tâm trí bạn sẽ quẩn quanh và nghĩ: Ḿnh đă thực sự làm vậy sao? Chúng tôi đă quá gần gũi với ông ấy. Tôi thấy ḿnh đă làm ông ấy thất vọng", Adam Rogerson giăi bày.
"Về một mặt nào đó, tôi coi ông ấy như một người bạn. Với một chàng thanh niên 22 tuổi, "đó là thứ t́nh bạn có thể hy sinh v́ nhau. Tôi tin rằng nếu một trong những chiếc trực thăng của chúng tôi bị bắn hạ và lực lượng nổi dậy tới giải cứu ông ấy, ông ấy cũng sẽ không làm chúng tôi bị thương".