Vietbf.com - Theo giới phân tích, cho dù tranh căi, NATO vẫn tiếp tục cải cách để bảo vệ an ninh cho Tây phương, trong đó có lợi ích của Mỹ, nhưng Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn kêu gọi thô bạo như là «đóng tiền để được bảo vệ» trong mối căng thẳng trong nội bộ Liên Minh Bắc Đại Tây Dương.
Tổng thống Mỹ Donald Trump trước giờ khai mạc thượng đỉnh NATO tại Bruxelles, ngày 11/07/2018. REUTERS/Yves Herman
Hội nghị thượng đỉnh NATO tại tổng hành dinh ở Bruxelles trong hai ngày 11 và 12 /07/2018 được dự báo căng thẳng. Trung thành với bản tính doanh nhân, tổng thống Mỹ Donald Trump yêu cầu 28 nước đồng minh của Mỹ dành 2% GDP đóng góp cho ngân sách từ nay đến 2024. Quyết định này đă được thông qua cách nay 4 năm nhưng chỉ có 7 thành viên tôn trọng cam kết.
Theo phân tích của chuyên gia Pháp Alexandra de Hoop Scheffer, giám đốc viện nghiên cứu German Marshall Fund, Paris, Donald Trump cũng như Barack Obama « có lư » khi nhắc nhở đồng minh chia sẻ gánh nặng và tôn trọng lời minh ước như tên gọi của NATO.
Có điều, Donald Trump ăn nói theo kiểu con buôn làm cho các đối tác như Đức, đóng góp ít so với sức mạnh kinh tế, bất b́nh. Đây là lần đầu tiên từ khi thành lập NATO cách nay 70 năm, sự ủng hộ của Mỹ được điều kiện hóa.
Câu hỏi đặt ra là thái độ của Donald Trump có làm cho NATO yếu hơn và v́ sao tổng thống thứ 45 của Mỹ gây áp lực thô bạo với chiến hữu ?
Thực ra, cho dù giới lănh đạo chính trị có khẩu chiến đến đâu, NATO vẫn từng bước đi tới. Chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Donald Tusk, nguyên là thủ tướng Ba Lan, phản pháo tổng thống siêu cường như sau : "Ông Trump ơi, ông không t́m đâu ra những người bạn tốt như chúng tôi".
Thật vậy, Ba Lan, một trong những tiền đồn của NATO ở biên giới phía đông, không những tăng ngân sách cho Liên Minh, mà c̣n chi thêm 4 tỷ đô la mua vũ khí Mỹ.
NATO vẫn củng cố sức mạnh
Nhưng điều đáng chú ư hơn hết là về cơ cấu, NATO chuẩn bị « thích nghi » với một cuộc chiến giữa các siêu cường trong tương lai. Kế hoạch tái cấu trúc được xem là quan trọng nhất từ khi chiến tranh lạnh kết thúc : Tăng cường nhân sự cho các bộ tham mưu từ 6800 lên 8000 người.
Bộ chỉ huy hải quân Northwood tại Anh Quốc sẽ được cải tổ theo hướng bổ sung cho lực lượng NATO ở vùng bắc Đại Tây Dương, tiếp giáp với Nga. Một bộ chỉ huy điều phối được đặt tại Norfolk, Hoa Kỳ, để có thể nhanh chóng tăng viện khi cần thiết.
Các bộ chỉ huy lục quân và không quân cũng được cải cách và đặc biệt hơn hết là phối hợp với Liên Hiệp Châu Âu cải thiện hệ thống tiếp liệu và vận chuyển quân đội nhanh hơn thay v́ phải mất đến hai tháng mới có giấy phép « chuyên chở vũ khí » đi ngang nước Đức, hỗ trợ cho sườn đông.
Cuối cùng là lần đầu tiên NATO lập bộ tham mưu chiến tranh « phức hợp », kết hợp mọi h́nh thức chiến tranh từ quy ước cho đến phi quy ước.
Cụ thể, từ nay đến 2020, NATO đủ sức khai triển chậm lắm trong ṿng 30 ngày một lực lượng hùng hậu gồm 30 tiểu đoàn cơ động, 30 phi đoàn chiến đấu, 30 chiến hạm theo công thức 4x30. Sườn phía nam, vành đai Irak, Thổ Nhĩ Kỳ cũng có lực lượng NATO hiện diện.
Cũng theo Alexandra de Hoop Scheffer, địa bàn hoạt động của Liên Minh Bắc Đại Tây Dương tiếp tục mở rộng phục vụ lợi ích của Mỹ cho đến tận Afghanistan và Irak. Vấn đề hóc búa hiện nay là làn sóng di dân.
Lợi ích của Mỹ không dừng ở đây. NATO c̣n giúp cho Mỹ thâm nhập thị trường châu Âu, sử dụng căn cứ quân sự như những đầu cầu cho chiến trường Trung Cận Đông, chia sẻ thông tin t́nh báo chống khủng bố... là những lợi ích cốt lơi của Mỹ.
Vậy th́ v́ sao Washington vừa tăng cường sức mạnh cho NATO, vừa bắt chẹt tài chính ?
Nếu phân tích của Alexandra de Hoop Scheffer chính xác th́ mục đích của Donald Trump là gây hoang mang cho đồng minh. Châu Âu càng sợ quân đội Mỹ rút lui, th́ càng dễ nhượng bộ những đ̣i hỏi của Mỹ trên vấn đề thương mại.
Có điều, dùng chiến thuật gây áp lực với chiến hữu làm cho đồng minh yếu đi sẽ có tác dụng ngược, làm hại cho chính nước Mỹ khi rơi vào kế của Putin.