VBF-Phú Lâm thuộc đảo Hoàng Sa của VN, nhưng nay đă rơi vào Trung Quốc. Trên đảo được biết đă không có dàn phóng tên lửa nữa. Nhưng tin này là từ phía Mỹ cho hay v́ có thể thấy qua vệ tinh.
Ảnh vệ tinh ghi nhận gỡ bỏ dàn phóng tên lửa - Ảnh: ISI
Theo hăng tin Fox News (Mỹ) ngày 6.6, h́nh ảnh vệ tinh mới chụp cho thấy có vẻ Trung Quốc đă gỡ tên lửa đất đối không ở đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam nhưng bị Trung Quốc chiếm trái phép.
Trước đó, Fox News từng đưa tin đầu tiên, rằng Trung Quốc đă dàn tên lửa hành tŕnh chống hạm YJ-12B và tên lửa đất đối không HQ-9B trên đảo Phú Lâm (thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng phi pháp) nhằm tăng khả năng đánh chặn tàu chiến và máy bay Mỹ nếu cần thiết. Các loại vũ khí này cũng nhằm cảnh cáo các nước khác đ̣i chủ quyền Biển Đông.
Hành động ngang ngược này của Trung Quốc đă khiến quan chức Mỹ giận dữ, lập tức hủy lời mời Trung Quốc giam gia cuộc tập trận hải quân quốc tế RIMPAC.
Theo hăng tin Fox News, ngay sau khi bị hủy lời mời, Trung Quốc tuyên bố nhóm chiến đấu tàu sân bay Liêu Ninh “đạt đến giai đoạn đầu khả năng chiến đấu”. Gần đây, chiếc tàu sân bay này đă được đưa đến Biển Đông để phô trương sức mạnh.
H́nh ảnh vệ tinh chụp ngày 20.5 cho thấy 2 dàn phóng tên lửa ở phía bắc đảo Phú Lâm, gần một hệ thống radar, và đều được phủ lưới ngụy trang.
Ảnh vệ tinh chụp ngày 20.5 cho thấy các dàn tên lửa trên đảo Phú Lâm - Ảnh: ISI
Nhưng các ảnh vệ tinh mới chụp ngày 3.6 của tổ chức H́nh ảnh vệ tinh quốc tế (ImageSat International) cho thấy dàn phóng tên lửa HQ-9 và lưới ngụy trang đă được gỡ.
Theo Fox News, chưa thể rơ có phải đó là sự chuẩn bị cho một cuộc diễn tập của Trung Quốc, hay đó là phản ứng với nỗ lực Mỹ ngăn chặn Trung Quốc quân sự hóa đảo Phú Lâm. Trong bài phát biểu ở Diễn đàn đối thoại Sangri-La 2018 (SLD) hồi cuối tuần qua ở Singapore, Bộ trưởng Quốc pḥng Mỹ James Mattis tuyên bố: “Bất chấp Trung Quốc nói điều ngược lại, việc dàn các loại vũ khí này liên quan trực tiếp sử dụng quân sự nhằm dọa nạt, o ép” các nước trong khu vực.
Bộ trưởng Mattis c̣n nói chính phủ Mỹ quyết định hủy lời mời Trung Quốc dự RIMPAC 2018 (tổ chức mùa hè này) là “phản ứng ban đầu” với hoạt động quân sự hóa đảo Phú Lâm của Trung Quốc. Ông khẳng định hành động của Mỹ là “một kết quả tương đối nhỏ”, nhưng trong tương lai, Trung Quốc có thể phải đối mặt với những trừng phạt mạnh mẽ hơn.
Lầu Năm Góc nói hành động khiêu khích của Trung Quốc đă gây căng thẳng ở vùng Biển Đông, nhiều năm sau khi Chủ tịch Tập Cận B́nh hứa không quân sự các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây trái phép trên Biển Đông.
Người phát ngôn Lầu Năm Góc,Trung tá thủy quân lục chiến Christopher Logan, nói: “Chúng tôi có bằng chứng rơ ràng Trung Quốc đă dàn tên lửa chống hạm, tên lửa đất đối không (SAM) và thiết bị chặn sóng điện tử lên các thực thể tranh chấp ở khu vực quần đảo Trường Sa trên Biển Đông. Việc Trung Quốc cho máy bay ném bom H-6K cất-hạ cánh ở đảo Phú Lâm cũng làm tăng căng thẳng”.
Reuters ngày 3.6 đưa tin Mỹ đang cân nhắc tăng cường tuần tra thực hiện quyền tự do hàng hải (FONOP) gần các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây trái phép và quân sự hóa trên Biển Đông
Kế hoạch này có thể gồm tuần tra lâu hơn, triển khai nhiều tàu chiến hơn, hoặc hoạt động giám sát thật gần các chốt quân sự của Trung Quốc trong khu vực.
Trung tâm nghiên cứu chiến lược-quốc tế (CSIS, Mỹ) nói máy bay ném bom H-6K đă cất-hạ cánh ở đảo Phú Lâm.
Bộ Quốc pḥng Trung Quốc tuyên bố vụ diễn tập cất-hạ cánh chỉ là một phần cuộc tập trận có giả lập tấn công các mục tiêu trên biển, “nhằm chuẩn bị chiến đấu v́ biển Nam Hải”, cách Trung Quốc gọi Biển Đông.
Trong tuyên bố ngày 18.5, cơ quan báo chí PLAAF nói cuộc diễn tập được thiết kế “nhằm cải thiện khả năng vươn đến toàn bộ lănh thổ, tiến hành không kích vào bất kỳ lúc nào và ở tất cả mọi hướng”.
Một nhà ngoại giao phương tây nói: “Những ǵ chúng ta chứng kiến vài tuần qua chỉ là sự khởi đầu, sẽ c̣n nhiều nữa v́ đă lên kế hoạch”, ám chỉ việc lần đầu tiên hai tàu chiến Mỹ thực hiện tuần tra FONOP ngày 27.5.
Hôm đó, khu trục hạm Higgins và tuần dương hạm Antietam-đều mang tên lửa dẫn đường-đi vào vùng nước 12 hải lư của các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây trái phép và quân sự hóa trên quần đảo Hoàng Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam nhưng bị Trung Quốc chiếm phi pháp hồi những năm 1970).
Theo Reuters, hai tàu chiến Mỹ lần lượt đi qua đảo Cây, đảo Linh Côn, đảo Tri Tôn và đảo Phú Lâm và tiến hành các hoạt động diễn tập.
Bảo Vĩnh (theo Fox News)