Những ‘tật xấu’ người Việt mới sang thường gặp được vietbf chia sẻ dưới đây. Chúng ta cần đọc để biết cái sai và sửa sai để sống tốt hơn. Mắc những tật xấu này th́ di dân mới sẽ gặp khó khăn khi hội nhập.
Cùng nghe ư kiến của một số di dân Việt đang sinh sống ở Úc.
Giang Lê – 30 tuổi, nhân viên marketing: “Nói thẳng sợ mất ḷng”
Tôi sống trong kư túc xá sinh viên cùng với những bạn bè quốc tế khi mới sang Úc du học, và điều tôi học được từ họ là sự thẳng thắn trong giao tiếp. Lúc mới sang, tôi không bao giờ dám nói thẳng ra suy nghĩ của ḿnh, có thể là do văn hoá của người Việt hay ngại, hoặc ‘di hoà vi quư’, nên luôn giữ lại những chuyện khó chịu mà sợ làm mất ḷng người khác.
Những người bạn sống cùng nhà khi đó đôi khi rất ồn ào ảnh hưởng đến sự riêng tư của tôi, hoặc thường để chén đĩa dơ mà không rửa ngay. Thường khi đó tôi chỉ mặc kệ bỏ qua, nhưng thực ra cuộc sống của ḿnh bị ảnh hưởng mà ḿnh vẫn cố chịu.
Dần dần, tôi chứng kiến những người bạn khác lên tiếng khi thấy có chuyện không đúng, khi họ cảm thấy đă bị vượt qua giới hạn của sự tôn trọng khi sống chung. Và nhất là sau khi lên tiếng góp ư hoặc yêu cầu, mọi người vẫn không bực dọc hay thù ghét nhau. Tôi nghĩ đó là điều rất hay của văn hoá phương Tây khác biệt với văn hoá Á đông, nói thẳng nhưng không lấy đó làm tư thù cá nhân.
Mỹ Tiên – 37 tuổi, nhân viên bán hàng: “Cảm ơn là nhiệm vụ của người bán hàng”
Tôi thích cách người Úc hay nói ‘How are you?’ mỗi khi gặp nhau, hay nói ‘Sorry’, và ‘Thanh you’. Lúc ở Việt Nam, mỗi khi đi siêu thị tôi chẳng bao giờ chào hỏi hay cảm ơn người bán hàng, v́ tôi nghĩ đó là nhiệm vụ của họ phải chiều chuộng phục vụ khách hàng, và tôi cũng ít thấy ai chào hỏi hay cảm ơn. Thế nhưng khi sang Úc, trở thành nhân viên bán hàng, được khách hàng nói lời cảm ơn làm ḿnh rất vui.
Giờ đây việc nói cảm ơn hay xin lỗi đă trở thành thói quen của tôi, mỗi lần về Việt Nam tôi cũng thường xuyên nói xin lỗi trước nếu như lỡ va chạm với ai đó ngoài đường. Thế nhưng đúng là ở Việt Nam mọi người ít nói lời Cảm ơn hay Xin lỗi, có thể do văn hoá, nhưng cũng có thể do mọi người ít quan tâm đến nhau, hoặc cũng có thể do không được nhà trường hay gia đ́nh giáo dục về điều này.
Xin việc – Nỗi ám ảnh của không ít di dân Việt
Nhiều sinh viên và di dân tay nghề người Việt đang rất vất vả để bước chân vào thị trường lao động tại Úc. Lư do v́ thị trường lao động quá cạnh tranh hay v́ tồn tại sự kỳ thị trong quy tŕnh tuyển dụng?
Mai Phạm – 50 tuổi, nhân viên truyền thông: “Chẳng ai chỉ cho ḿnh biết rằng đang ăn th́ không được nói”
Hồi mới qua Úc, tôi học ở một trường học ở Manly, khu vực được mệnh danh là ‘nhà giàu’ ở Sydney. Và những sinh viên ở đó đa số xuất thân từ các gia đ́nh khá giả. Chính họ đă dạy tôi thói quen mỗi khi đứng lên phải kéo ghế sát vào bàn. Ban đầu thật ra tôi cũng không chú ư lắm, thế nhưng có một lần khi hết giờ học, tôi đứng lên rời chỗ, và một bạn sinh viên ngồi cạnh tôi lúc đó đă đứng lên xếp ghế của ḿnh và tiện tay xếp luôn ghế cho tôi. Lúc đó tôi mới nhận ra ḿnh phải xếp ghế mỗi khi đứng lên, nó giúp cho đồ đạc được gọn gàng ngắn nắp.
Thứ hai là thói quen phải ngậm chặt miệng khi ăn. Khi đang ăn, tuyệt đối không được vừa ăn vừa nói, nếu muốn nói th́ phải chờ nhai xong, đặt hết đũa muỗng xuống bàn rồi mới nói. Và nếu thấy người khác đang ăn cũng nên chờ người đó nuốt xong mới hỏi chuyện để tránh cho người ta khó xử.
Tôi nghĩ hai thói quen xấu này chỉ là thói quen xấu của riêng tôi thôi, chứ không phải tật xấu của người Việt. Thế nhưng khi c̣n ở Việt Nam chẳng ai chỉ bảo tôi điều này, cũng chẳng ai nhắc nhở tôi, mà măi đến khi sang Úc, chính con gái tôi dạy cho tôi cách ăn uống thế nào cho lịch sự.
Annie Nguyễn – 36 tuổi, nhân viên thẩm định địa ốc: “Người Việt ít dám tự khoe năng lực bản thân tại nơi làm việc”
Hồi mới sang Úc khi c̣n là sinh viên, những buổi làm việc nhóm luôn là cơn ác mộng đối với tôi. Lư do là v́ tôi không biết cách nào để diễn đạt ư của ḿnh cho dễ hiểu. Hạn chế tiếng Anh là một phần, nhưng tôi cho rằng phần lớn là do cách diễn đạt của người Việt thường ḷng ṿng, thường theo kiểu ‘mở bài, thân bài, kết luận’, trong khi ở đây mọi người thường đi thẳng vào vấn đề thay v́ diễn giải ṿng vo.
Tôi mất cả một học kỳ để nhận ra điều đó và sửa đổi ḿnh cũng như cải thiện vốn tiếng Anh. Khi làm việc nhóm, nếu ḿnh không nổi bật, không biết diễn đạt th́ người khác sẽ không đủ kiên nhẫn để lắng nghe ḿnh. Và nếu ư kiến của ḿnh không được lắng nghe th́ sẽ rất thiệt tḥi, các thành viên khác sẽ đánh giá ḿnh yếu kém, sẽ không có cơ hội lập nhóm với những người giỏi.
Càng ngày có cơ hội làm việc với người Úc, cũng như người phương Tây nói chung, tôi quen với việc nói ‘straight to the point’, nghĩa là đi thẳng vào vấn đề. Ngoài ra, người Việt ḿnh c̣n có tính cách khiêm nhường, ít khi nào tự nói ra những năng lực của bản thân hoặc những thành quả đạt được, mà toàn chờ được đồng nghiệp hay cấp trên công nhận. Chính điều đó khiến cho người Việt ḿnh thiệt tḥi hơn các cộng đồng khác trong môi trường làm việc.