"Ngòi nổ" cuộc chiến mới Trung Đông đã kích hoạt trong khi cờ Syria sắp kết thúc

[pizza]

Sau 2 năm Nga can thiệp vào Syria, cuộc nội chiến sắp kết thức. Nhà nước Hồi giáo tự xưng đang sống trong những ngày cuối cùng. Nhưng một sự thật khác đang đe dọa Trung Đông?

“Ngòi nổ cho cuộc chiến mới ở Trung Đông đang được tạo dựng. Mặc dù thoả thuận hạt nhân Mỹ-Iran gần như đã kết thúc, chỉ đang chờ đợi một tuyên bố chính thức, Iran và Mỹ sẽ không tự mình trực tiếp tham gia cuộc chiến này. Thay vào đó, một trò chơi khá kín đáo đang được tiến hành”, Salman Rafi Sheikh, chuyên gia quan hệ quốc tế nhận định trên tạp chí NEO.



Liệu một cuộc chiến tranh mới có sắp diễn ra ở Trung Đông ? (ảnh: New Eastern Outlook)
Giống như cuộc xâm lược Iraq của Mỹ và hậu quả là nó đã gieo rắc những mầm mống cơ bản khiến Iraq và Syria rơi vào sự hỗn loạn của Nhà nước Hồi giáo, kết quả của cuộc chiến chống IS cũng đang chuẩn bị đẩy khu vực này rơi vào một cuộc nội chiến nữa. Nhưng chỉ lần này, sắc tộc chứ không phải tôn giáo mới là chiều hướng tiến triển chủ yếu. Tuy nhiên, mục đích vẫn giữ nguyên, đó là khiến vùng đất giàu năng lượng nhất thế giới này luôn luôn phải lo lắng về xung đột, ngăn không cho các nước trong khu vực chuyển sự giàu có về dầu mỏ của họ thành sức mạnh kinh tế và quân sự.

Người Kurd ở Trung Đông, dân tộc hiện sống phân tán trong cả khu vực (Iraq, Syria, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran), đang ở hàng đầu của cuộc chiến sắp xảy ra này và đang được một số cường quốc quyền lực bồi dưỡng làm "quân cờ" gây ra xung đột.

Vì thế, cuộc bầu cử đòi độc lập của người Kurd ở Iraq không phải là một cuộc bỏ phiếu đơn giản để thành lập một nhà nước mới. Trái lại, đây còn là một bước tiến lớn không ngờ tới một cuộc chiến còn lớn hơn những gì chúng ta đã thấy trong 5 năm qua. Như vậy, có các thế lực trực tiếp và gián tiếp ủng hộ việc thành lập Kurdistan (tên quốc gia của người Kurd nếu tách khỏi Iraq) gồm Israel và đồng minh là Mỹ, và có các thế lực gồm Thổ Nhĩ Kỳ, Syria, Iraq và Iran đang phản đối mạnh mẽ bất cứ viễn cảnh nào về một nhà nước mới.

Trong khi vấn đề của người Kurd đang vạch ra sai lầm chính trị mới ở Iraq, nơi mà cuộc trưng cầu dân ý diễn ra chỉ vài tuần trước, vấn đề này cũng đang ràng buộc các địch thủ cũ trong khu vực là Iran và Thổ Nhĩ Kỳ vào một mối quan hệ đối tác tưởng như là chiến lược. Nguyên nhân là do người Kurd đang được nuôi dưỡng như những quân tốt mới trong trò cờ vua ở khu vực và sẽ được sử dụng để chống lại tất cả các quốc gia trong khu vực có người Kurd.

Do đó, không có gì ngạc nhiên khi thấy Iran nhanh chóng phản ứng trước tình hình khu vực đang thay đổi nhanh bằng cách dàn xếp với Thổ Nhĩ Kỳ. Lý do đơn giản là vì Iran ủng hộ người Shiite ở Iraq và chính quyền hợp pháp ở Syria, và các trò chơi giữa Iraq và Syria liên quan tới quyền kiểm soát các mỏ dầu và các tuyến đường giao thông như từ Iran và từ Trung Quốc. Đó là lý do tại sao liên minh Mỹ-Israel-Ả Rập Xê-út trước hết đã tạo ra hoặc cho phép cuộc xung đột lan rộng qua IS, và hiện giờ liên minh này đang tự mình sắp xếp để sử dụng vấn đề người Kurd khiến Iran bước vào khu vực trò chơi và tiến hành các động thái của chính mình.



Người Kurd trở thành lực lượng ủy nhiệm của Mỹ trên chiến trường Syria và Iraq
Câu hỏi người Kurd đang tạo ra liên minh mới như thế nào, cùng với cách mà Israel và Mỹ tham gia hoàn toàn vào chuyện này đã trở nên rõ ràng từ cuộc họp mới nhất giữa Tổng thống Iran Rouhani và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan. Ông Erdogan đã phát biểu về cuộc trưng cầu dân ý của người Kurd ở Iraq rằng "không có quốc gia nào ngoài Israel công nhận điều đó. Một cuộc trưng cầu dân ý đã được tiến hành bằng cách sát cánh với cơ quan tình báo Mossad của Israel không có tính hợp pháp".

Về vấn đề này, ông Rouhani nói: "Thổ Nhĩ Kỳ, Iran và Iraq không có lựa chọn nào khác ngoài việc thực hiện các biện pháp nghiêm túc và cần thiết để bảo vệ các mục tiêu chiến lược của họ trong khu vực", lặp lại những nghi ngờ phổ biến ở Iraq rằng cuộc trưng cầu dân ý sẽ không được tổ chức nếu không được Washington bật đèn xanh.

Những nghi ngờ này hàm ý là Iraq và đồng minh nhận thức được thực tế là bằng cách kích động vấn đề của người Kurd và đẩy người Kurd tới chiếm các khu vực quan trọng của Iraq như Kirkuk, họ đang bị ép phải tham gia vào một cuộc chiến mới. Trong khi chúng ta vẫn chưa biết liệu Iraq cuối cùng có tấn công để chiếm lại Kirkuk hay không, điều mà chúng ta biết chắc chắn là Iraq sẽ không làm vậy nếu không có sự hỗ trợ của Iran. Hơn nữa, dựa vào việc nối lại tình hữu nghị giữa Iran và Thổ Nhĩ Kỳ về vấn đề người Kurd, ông Sheikh cho rằng người ta cũng có thể thấy Thổ Nhĩ Kỳ đang bước vào cuộc chiến để làm suy yếu vị thế của người Kurd ở Iraq như là một biện pháp để làm giảm vị thế người Kurd ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria.

Trong khi Syria, Iraq và Thổ Nhĩ Kỳ có lịch sử quan hệ không hề tốt đẹp với người Kurd, trường hợp của Iran lại hơi khác biệt và nước này cũng đang trải qua sự thay đổi nhỏ nhưng đáng chú ý. Theo đó, rất nhiều hoạt động chính trị đã diễn ra ở Iran trong những ngày gần đây, xem xét đến tình hình địa chính trị đang phát triển trong khu vực sau cuộc trưng cầu dân ý của người Kurd. Bên cạnh một phiên họp kín do Quốc hội Iran tổ chức bàn về cuộc bỏ phiếu của người Kurd, cũng có thông tin rằng một cuộc họp quan trọng của Ủy ban an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại đã được tổ chức ở Iran mới đây. Chương trình nghị sự của cuộc họp bao gồm: không công nhận cuộc trưng cầu dân ý; lo lắng về sự toàn vẹn lãnh thổ của Iraq; và quan trọng nhất là cơn ác mộng về lực lượng dân quân người Kurd gốc Iran Peshmerga đang bị CIA dùng làm công cụ để gây ra xung đột sắc tộc.

Trong khi Iran vẫn khẳng định rằng họ lên án cuộc trưng cầu dân ý thì lập trường của họ không có khả năng biến thành hành động quân sự chừng nào cuộc trưng cầu dân ý vẫn còn mang tính biểu tượng và không trở thành nhu cầu được độc lập. Mặc dù vậy, nhưng đã có rất nhiều tuyên truyền đang diễn ra, bắt nguồn từ phương Tây, rằng Iran đang lên kế hoạch cho một cuộc tấn công quan trọng nhằm vào người Kurd ở Iraq để giành lại lãnh thổ.



Thổ Nhĩ Kỳ đã điều quân vào miền bắc Syria để ngăn chặn người Kurd
Cựu đại sứ Mỹ tại Iraq, ông Zalmay Khalilzad mới đây đã dùng Twitter đăng tin cho biết quân đội Iraq, bao gồm cả người Shiite Hashd al-Shaabi do Iran hậu thuẫn, từ lâu đã chuẩn bị cho một “cuộc tấn công lớn” nhằm vào người Kurd. Cảnh báo của ông dựa trên một thông báo trước đó của Hội đồng Bảo an khu vực Kurdistan nói rằng họ đang theo dõi một số "di chuyển bất thường" và nhận được "các thông điệp nguy hiểm" cho mục đích này.

Nói cách khác, điều này là một phần của chiến lược mới nhằm tạo ra xung đột. Trong khi Mỹ đã công khai phản đối cuộc trưng cầu dân ý, thực tế vẫn là cả Mỹ và Israel tiếp tục là đồng minh quan trọng của người Kurd và cả hai đều muốn xung đột lan rộng.

Chỉ có thông qua xung đột kéo dài thì Israel mới có thể giữ hai đối thủ tinh quái là Iran và Hezbollah bận rộn ở nơi khác, cũng như chỉ có qua sự xung đột như vậy thì ngành công nghiệp vũ khí của Mỹ mới có thể kiếm được bộn tiền. Tất cả chúng ta đều biết các cuộc chiến tranh được tạo ra như thế nào trong quá khứ. Vì thế, điều mà người ta đang chứng kiến hiện nay là sự lặp lại rất nhiều của chính mô hình đó, chuyên gia Sheikh kết luận.