Có khá nhiều lư do mà Nga đang không thể thoát khỏi Mỹ. Chính v́ thế Nga đang t́m những con đường để thoát khỏi đồng USD. Khi mà các lệnh trừng phạt của Mỹ đánh vào kinh tế Nga, Nga vẫn khó có thể tách ra được.
Tổng thống Vladimir Putin đi thăm nhà máy thủy điện Nizhne-Bureiskaya gần làng Novobureisky thuộc vùng Amur vào ngày 3-8
Theo hăng tin Reuters thông tin này do thứ trưởng Bộ ngoại giao Sergei Ryabkov tuyên bố ngày 7-8.
Đây là một trong các phản ứng cụ thể với những lệnh trừng phạt mới với Nga do tổng thống Mỹ Donald Trump kư phê chuẩn tuần trước.
Lập hệ thống thanh toán riêng
Các lệnh trừng phạt mới của Mỹ nhằm vào lĩnh vực công nghiệp năng lượng của Nga, cùng với các hạn chế mới áp lên hoạt động đầu tư của Mỹ vào các công ty Nga.
Hăng thông tấn RIA của Nga dẫn lời ông Ryabkov cho biết Nga sẽ tăng tốc giải quyết vấn đề giảm lệ thuộc vào các hệ thống thanh toán của Mỹ, giảm sử dụng đồng USD làm đồng tiền thanh toán và coi đây là một nhu cầu hệ trọng trong bối cảnh hiện tại.
Ông Ryabkov nói: "Nếu không th́ chúng ta sẽ luôn bị họ đẩy vào t́nh huống o ép, đó chính xác là những ǵ họ (Mỹ) cần".
Trên thực tế Nga cũng đă triển khai một hệ thống thanh toán quốc gia mới nhằm cắt giảm sự lệ thuộc vào các hệ thống thanh toán của phương Tây như Visa và MasterCard.
Hai đại gia thanh toán quốc tế này đă dừng cung cấp dịch vụ cho các khách hàng của một ngân hàng Nga sau khi Washington áp lệnh trừng phạt với Matxcơva liên quan tới cuộc khủng hoảng tại Ukraine.
Hệ thống thanh toán của Nga có tên là Mir. Theo thông tin quảng cáo chạy trên trang web của hệ thống này, khi sử dụng thẻ Mir khách hàng sẽ "không bị ảnh hưởng bởi mọi yếu tố bên ngoài".
Tới nay, theo Hệ thống thẻ thanh toán quốc gia Nga (NSPK) đă có hơn 13,9 triệu thẻ Mir được phát hành tại Nga, chiếm khoảng 10% dân số Nga.
NSPK là hệ thống được thành lập năm 2014 và thuộc sở hữu 100% của ngân hàng trung ương Nga.
Hơn 380 ngân hàng hoạt động tại Nga chấp nhận thẻ Mir. Mọi hoạt động giao dịch thương mại, trong đó có cả các cửa hiệu, nhà hàng, trạm xăng, đều chấp nhận thẻ này. Thẻ Mir cũng được sử dụng tại Crimea là nơi các ngân hàng phương Tây bị cấm hoạt động.
Đă đặt cược vào Mỹ quá nhiều
Tuy nhiên ông Oleg Vyugin - cựu Thứ trưởng Tài chính, giáo sư Trường Kinh tế cao cấp (HSE) trực thuộc Trường Đại học tổng hợp nghiên cứu quốc gia của Nga cho rằng việc Nga từ bỏ hoàn toàn đồng USD là điều không thể, bởi dự trữ của Nga được đầu tư vào các giấy tờ có giá trị của Mỹ.
Giáo sư Oleg Vyugin lư giải: “Thứ nhất, hiện dự trữ của Nga được đầu tư, bao gồm cả các giấy tờ có giá trị của Mỹ, không thể nào từ bỏ thanh toán bằng đồng USD. Thứ hai, cho đến nay các ngân hàng của Nga vẫn có tài khoản USD nên cũng không thể từ bỏ được đồng USD. Tất cả các thanh toán được thực hiện thông qua tài khoản đối ứng tại các ngân hàng của Mỹ, do đó khó có thể h́nh dung từ bỏ đồng USD trong trường hợp này”.
Hơn nữa, theo giáo sư Vyugin, việc lựa chọn đồng USD hay không phải đồng USD là sự lựa chọn của các tổ chức phi chính phủ và các khách hàng của họ. Lựa chọn đồng tiền nào th́ được phục vụ đồng tiền đó, c̣n nếu cưỡng ép hành động th́ sẽ dẫn đến hậu quả tai hại.
Ngoài ra, có thể giảm số lượng USD dự trữ của Ngân hàng trung ương của Nga, tăng đồng euro, tuy nhiên, biện pháp này không có nhiều khác biệt.
Theo số liệu Bộ Tài chính Mỹ, trong 7 tháng đầu năm nay, Nga đầu tư vào trái phiếu kho bạc Mỹ tăng 22,6 tỉ USD, tương đương 26,2%, lên 108,7 tỉ USD.
Chỉ tính riêng trong tháng 5, đầu tư của Nga vào loại trái phiếu này đă tăng 3,8 tỉ USD, tương đương 3,6%. Thị phần các giấy tờ có giá trị của Mỹ trong dự trữ của Nga tính đến hết năm 2016 đạt 23,1%.
Dự trữ quốc tế của Nga tính đến ngày 28-7 vừa qua đạt 418,9 tỉ USD. Dự trữ của Nga từng đạt mức cao kỷ lục vào tháng 8-2008 với 598 tỉ USD.
Vào đầu tháng 6 năm nay, Chủ tịch Ngân hàng trung ương Nga Elvira Nabiullina tuyên bố rằng Nga sở hữu khối lượng tương đối lớn dự trữ tiền vàng và chúng được đầu tư hiệu quả, trong đó thị phần tài sản bằng đồng USD.
Theo giáo sư Vyugin, việc giảm phụ thuộc vào các hệ thống thanh toán của Mỹ sau khi Nga thành lập Hệ thống thẻ thanh toán quốc gia (NSPK) hoàn toàn có thể nếu nói đến các thanh toán trong nước, c̣n thể quốc tế vẫn c̣n nguy cơ bị từ chối thanh toán.
Vào tháng 5-2017, cũng bà Nabiullina tuyên bố mức độ dự trữ hiện nay “theo những thông tin thu thập được” là 400 tỉ USD, ngoài ra với điều kiện thuận lợi, lạm phát ổn định ở mức thấp và thị trường tiền tệ ổn định th́ có khả năng dự trữ sẽ tăng lên đến 500 tỉ USD.