Căng thẳng Mỹ Trung lên đến cực điểm sau khi Mỹ trừng phạt Trung Quốc

[Gibbs]

Mỹ áp lệnh trừng phạt lên Trung Cộng vào cuối tháng 6 năm 2017 sau khi đã mất hết kiên nhẫn. Một ngân hàng có tên là Đan Đông (Bank of Dandong), công ty vận tải hàng hải Dalian Global Unity Shipping Co Ltd, hai nhận vật quan trọng của Trung Cộng Sun Wei và Li Hong Ri bị vào danh sách đen. Trung Cộng đã có phản ứng gay gắt. Đan Đông bank bị cáo buộc là vận chuyển tiền, công ty Đại Liên nhúng tay trực tiếp vận chuyển than và có thể là vũ khí cho chính quyền Hàn Cộng.


Ảnh Đan Đông bank


Bắc Kinh lên tiếng chỉ trích Washington sau khi Bộ Ngân khố Mỹ quyết định trừng phạt một ngân hàng Trung Quốc do các hành động có liên quan tới Triều Tiên. "Mỹ cần ngừng các hành động vô lý trong vấn đề này nhằm tránh ảnh hưởng tới các lĩnh vực hợp tác khác", AFP dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Cộng Lục Khảng cho biết.

Ảnh Người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Cộng Lục Khảng


Bộ trưởng Ngân khố Mỹ Steven Mnuchin tỏ ra cứng rắn khi cảnh báo sẽ tiếp tục trừng phạt bất cứ tổ chức nào có hành động tương tự trong tương lai. Tổng thống Mỹ nhiều lần bày tỏ mong muốn Trung Cộng nỗ lực hơn trong việc kiềm chế Triều Tiên. Tuần trước, ông bất ngờ cảm ơn Chủ tịch Trung Cộng Tập Cận Bình vì đã giúp đỡ giải quyết vấn đề Triều Tiên, dù các hành động của Bắc Kinh "chưa có hiệu quả". Triều Tiên bác bỏ mọi lời kêu gọi kiềm chế các chương trình hạt nhân và tên lửa, ngay cả từ đồng minh lớn duy nhất là Trung Cộng. Bình Nhưỡng nói rằng họ đang tự vệ chính đáng và tuyên bố đang tiến hành phát triển một tên lửa hạt nhân có khả năng tấn công Mỹ.

Ảnh Bộ trưởng Ngân khố Steven Mnuchin


Nếu chúng tôi phát hiện ra các hoạt động khác, chúng tôi sẽ trừng phạt. Chẳng có ai là ngoại lệ", Bộ trưởng Ngân khố Steven Mnuchin cảnh báo. Lệnh trừng phạt của Mỹ được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In đang thăm chính thức Mỹ. Triều Tiên là chủ đề nóng trong cuộc gặp giữa ông Moon và Tổng thống Mỹ Donald Trump, dù cách tiếp cận của hai nhà lãnh đạo trong vấn đề này có nhiều khác biệt. Ông Trump chủ trương gia tăng trừng phạt đối với Triều Tiên, thậm chí dùng biện pháp quân sự trong trường hợp cần thiết.

Tổng thống Mỹ nhiều lần bày tỏ mong muốn Trung Cộng nỗ lực hơn trong việc kiềm chế Triều Tiên. Tuần trước, ông bất ngờ cảm ơn Chủ tịch Trung Cộng Tập Cận Bình vì đã giúp đỡ giải quyết vấn đề Triều Tiên, dù các hành động của Bắc Kinh "không có tác dụng". Triều Tiên bác bỏ mọi lời kêu gọi kiềm chế các chương trình hạt nhân và tên lửa, ngay cả từ đồng minh lớn duy nhất là Trung Cộng. Bình Nhưỡng nói rằng họ đang tự vệ chính đáng và tuyên bố đang tiến hành phát triển một tên lửa hạt nhân có khả năng tấn công Mỹ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Cộng Tập Cận Bình từng duy trì mối quan hệ thân mật hiếm thấy kể từ sau cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của gia đình ông chủ Nhà Trắng ở bang Florida hồi tháng 2. Khi đó, Tổng thống Trump đã mô tả Chủ tịch Tập là “một người tuyệt vời” và cả hai đã có “mối quan hệ rất tốt”. Để đổi lại cam kết của Trung Cộng trong việc kiềm chế Triều Tiên theo đuổi chương trình hạt nhân và tên lửa gây tranh cãi, chính quyền Mỹ cũng giảm bớt sức ép với Bắc Kinh trong một số vấn đề, bao gồm việc tránh gọi Trung Cộng là quốc gia thao túng tiền tệ như những lời chỉ trích trước đây của ông Trump khi còn là ứng viên tranh cử tổng thống.

Tuy nhiên, ngày 21/6, Tổng thống Trump bất ngờ tuyên bố trên mạng xã hội Twitter rằng nỗ lực của Trung Cộng trong việc kiềm chế Triều Tiên đã thất bại. Điều này cho thấy sự thất vọng của Mỹ sau một thời gian dài đặt niềm tin vào Bắc Kinh trong vấn đề Triều Tiên. “Đây là chỉ dấu quan trọng thể hiện rằng thời kỳ trăng mật sau cuộc gặp tại Mar-a-Lago đã qua và bình luận (của ông Trump) trên Twitter là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy sẽ có sự thay đổi và sự nguội lạnh trong quan hệ Trung - Mỹ”, Euan Graham, Giám đốc Chương trình an ninh quốc tế tại Viện nghiên cứu Lowy ở Sydney, Australia, nói với CNN.

Chỉ trong vòng chưa đầy một tuần vừa qua, Mỹ đã có 3 động thái liên tiếp khiến Trung Cộng “đứng ngồi không yên”, gồm thông báo thỏa thuận mua bán vũ khí trị giá 1,4 tỷ USD với Đài Loan, xếp Trung Cộng vào nhóm những quốc gia có tệ nạn buôn người tồi tệ nhất và áp đặt lệnh trừng phạt lên một loạt cá nhân và tổ chức Trung Cộng vì có quan hệ làm ăn với Triều Tiên. Nhận định về vấn đề này, ông Anthony Ruggiero, một chuyên gia về Triều Tiên và là nhà nghiên cứu thuộc Hội bảo vệ các nền dân chủ tại Mỹ, cho biết: “Ngay từ đầu, Tổng thống Trump đã gắn kết tất cả các vấn đề trong quan hệ Trung - Mỹ với nhau, theo đó, sự hợp tác của Trung Cộng trong vấn đề Triều Tiên sẽ đổi lại sự hợp tác của Mỹ trong các vấn đề khác”.

“Trung Cộng hiện tại đang ở thế buộc phải bảo vệ ngân hàng bị Mỹ cáo buộc là rửa tiền (cho Triều Tiên). Ban lãnh đạo của Trung Cộng sẽ lo ngại rằng liệu chính quyền Tổng thống Trump có trừng phạt một ngân hàng tầm trung khác của Trung Cộng tiếp theo hay không”, ông Ruggiero cho biết.

Khi được hỏi về các lệnh trừng phạt của Mỹ, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Cộng Lục Khảng cho biết Bắc Kinh phản đối bất kỳ lệnh trừng phạt đơn phương nào được đưa ra ngoài khuôn khổ của Liên Hợp Quốc. “Chúng tôi kêu gọi Mỹ ngay lập tức sửa chữa những hành động sai trái nhằm tránh làm ảnh hưởng tới quan hệ hợp tác song phương trong các vấn đề liên quan”, Reuters dẫn lời ông Lục nhấn mạnh. Trong khi đó, Đại sứ Trung Cộng tại Mỹ Thôi Thiên Khải, nói rằng Bắc Kinh phản đối việc Mỹ sử dụng luật trong nước để áp đặt quyền tài phán “nối dài” lên các công ty và cá nhân Trung Cộng. “Nếu một công ty hay công dân Trung Cộng vi phạm nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thì Trung Cộng sẽ điều tra và xử lý vụ việc đó phù hợp với luật Trung Cộng”, ông Thôi nói trong một sự kiện tại Washington ngày 29/6.

Cùng ngày Bộ Tài chính Mỹ phát đi thông báo trừng phạt ngân hàng Trung Cộng, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng cho biết đã thông qua hợp đồng vũ khí trị giá 1,4 tỷ USD với Đài Loan. Nếu được Quốc hội phê chuẩn thì đây sẽ là hợp đồng vũ khí đầu tiên giữa Mỹ và Đài Loan kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức hồi cuối tháng 1. Ngay sau khi thông tin trên được công bố, cơ quan phòng vệ của Đài Loan đã ra thông báo, thể hiện sự “trân trọng” đối với quyết định bán vũ khí của Mỹ. “Hợp đồng mua bán vũ khí này đã được chúng tôi đề xuất từ năm ngoái. Lô vũ khí này sẽ giúp nâng cao năng lực chiến đấu trên biển và trên không của chúng tôi”, thông báo của Đài Loan cho biết.

Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Cộng được cho là có thể ảnh hưởng tới cuộc gặp thượng đỉnh giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Donald Trump bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 diễn ra tại Harmburg, Đức vào tuần tới. Theo kế hoạch, hai nhà lãnh đạo sẽ có cuộc gặp trực tiếp tại sự kiện này.