Vietbf.com - Trên đất Mỹ có hàng trăm người Việt Nam sống bất hợp pháp, khiến mọi người thường nói về di dân lậu, mà trong đó có nhiều thân phận phụ nữ Việt ở lậu trên xứ Mỹ mang nhiều nỗi cay đắng bất công và lo sợ một ngày nào đó không may mắn sẽ bị bắt giữ, như câu chuyện của một phụ nữ Việt chia sẻ lại nỗi nơm nớp lo âu sau đây.
Trong số ấy, có một phụ nữ Việt Nam, 36 tuổi, đang nơm nớp lo âu đến mức “không dám tủi thân và không dám thở nhiều” v́ bà sống không giấy tờ tại Mỹ từ năm 2009.
Trong h́nh là một chiếc xe buưt Greyhound, có thể là phương tiện chở bà Cherry từ San Jose xuống Los Angeles, rồi xuống San Diego, trong cuộc đời di dân lậu không có tương lai. (H́nh minh họa: Wikipedia.org)
Câu chuyện của bà phải kể qua hai người được bà tin tưởng. Bà kể cho người bạn, rồi người bạn này thuật lại cho chồng ḿnh, rồi ông này mới kể cho phóng viên nhật báo Người Việt nghe.
Ở lậu bất đắc dĩ
Được hỏi tên, bà nói: “Cứ gọi tôi là Cherry Nguyễn để lấy hên. Tôi mong muốn một khi được có giấy tờ hợp pháp, tôi sẽ giữ luôn tên này.”
Bà nói về gia cảnh ḿnh: “Trước khi đến Mỹ, tôi ở gần Đà Nẵng. Năm 2007, cha mẹ tôi gả tôi cho con trai một người bạn, trước cũng ở gần Đà Nẵng. Ngay đêm đầu tiên, tôi đă biết không thể ở với người này, nhưng cha mẹ ép quá nên phải tiến tới để c̣n t́m đường bảo lănh cho gia đ́nh (gồm cha mẹ và một anh, một em), nên tôi cố gắng.”
Qua San Jose theo điện vợ chồng năm 2009, bà Cherry gặp cảnh trái ngang ngay tuần đầu tiên.
Bà kể: “Anh ấy có những hành động rất kỳ cục với tôi. Chuyện pḥng the, không tiện kể. Chỉ cần biết là con người không thể đối xử tệ mạt như vậy với người khác, dù là vợ ḿnh.”
Bà Cherry không thể kiên nhẫn chờ đến lúc có thẻ xanh hợp lệ. Thế là bà bỏ trốn chồng.
Bà Cherry có liên lạc email với một người bạn khác (tạm gọi là Mỹ Tâm v́ người này thích nữ danh ca này của Việt Nam) mà bà quen ở Huế. Thế là bà Mỹ Tâm mua vé xe đ̣ cho bà Cherry về Los Angeles ở chung.
“Mà có được yên thân đâu, sau khi biết tôi và Mỹ Tâm có quan hệ ‘thân mật quá mức bạn bè,’ chồng Mỹ Tâm yêu cầu tôi phải dọn đi lập tức,” bà Cherry than thở.
Do bà Mỹ Tâm thu xếp, bà Cherry dọn về San Diego, “‘share’ một căn pḥng nhỏ xíu, nhỏ hơn pḥng trọ sinh viên ở Việt Nam.”
Ngày ngày, bà làm phụ bếp cho một tiệm bán doughnut.
Bà nói: “Làm một tuần 60 tiếng mà họ trả lương rất thấp, phần v́ bằng tiền mặt, phần v́ biết tôi ở lậu. Trả tiền pḥng xong, tôi chỉ c̣n $120 để đi chợ. Tôi phải đi xếp hàng xin đồ hộp, nhưng lúc được, lúc không, v́ họ thường hỏi giấy tờ.”
Lần đầu tiên bà Cherry cảm nhận được sự nguy hiểm đối với những người ở lậu là lúc bà chứng kiến những người gốc Latino bị đuổi bắt và đưa lên xe.
Đối diện nguy hiểm
“Buổi sáng sớm hôm ấy, khoảng 3, 4 giờ, tôi đang chiên bánh doughnut th́ nghe tiếng chân huỳnh huỵch ở phía sau. Nh́n ra, tôi thấy một nhóm người Mễ, có người máu me đầy áo vừa chạy vừa la hét, nghe mà nổi da gà. Mà họ vừa chạy, vừa té lăn cù, nh́n sợ lắm,” bà Cherry kể.
Về sau, bà mới biết đó là mấy người gốc Latino làm trong một trang trại gần đó bị bố ráp, phải nhảy hàng rào, bị cây gỗ đâm nên chảy máu ngực.
Từ đó đến giờ, bà sống trong nỗi phập phồng lo sợ triền miên.
“Tưởng qua đây là có tương lai tươi sáng. Ai dè…,” bà ngao ngán nói.
“Hồi đó, anh tôi trốn, không đi bộ đội cộng sản ở Việt Nam, tôi hiểu anh ấy sợ bị bắt đến mức nào. Nhưng bây giờ, tôi cảm thấy sợ hăi hơn nhiều. Dù sao, nếu bị bắt, anh tôi c̣n trả lời hay giải thích được,” bà Cherry hồi tưởng.
Bà tiếp: “Nếu ủi ro bị lính Mỹ bắt th́ tôi biết nói ǵ mà trả lời hay năn nỉ họ. Họ mà trả tôi về Việt Nam th́ chỉ có chết. Không chết v́ đi tù th́ chết v́ nghe ba mẹ tôi chửi bới. Đó là chưa kể bị hàng xóm láng giềng nói ra, nói vào, nói tới, nói lui, mắc cỡ chết.”
Có lần bà sợ bị bắt đến nỗi bất tỉnh ở giữa chợ.
Bà kể: “Hôm đó, mới có lương nên tôi đi chợ. Chẳng may, có ai đó để quên chai rượu trong thức ăn mà tôi đang chờ tính tiền. Khi ông thu ngân nh́n thẳng vào mặt tôi và nói ǵ đó, tôi tưởng ông muốn gọi lính Mỹ báo tôi ở lậu. Tự nhiên quai hàm tôi cứng ngắc, toàn thân tôi lạnh cóng rồi tôi té lăn ra chợ. Người ta gọi xe cứu thương đưa tôi vô bệnh viện. Tôi sợ quá, tiểu ra quần luôn.Vô bệnh viện, tôi không nhúc nhích, không dám thở luôn. Đợi lúc không ai để ư, tôi bỏ trốn về nhà. Tối hôm đó, tôi nhịn ăn.”
Từ đó về sau, dù siêu thị này ở sát nhà, bà phải đi bộ rất xa để mua thức ăn ở chợ khác.
Nh́n chung quanh, thấy nhiều người Latino sống lậu như bà, bà càng sợ hơn v́ chắc chắn chính quyền phải biết rằng San Diego có rất đông người như vậy.
Từ năm 2009 đến giờ, bà Cherry không hề biết bất cứ tin tức ǵ gia đ́nh. Bà không dám viết thư hỏi anh hay em v́ biết thế nào cũng đến tai ba mẹ. Hỏi hàng xóm th́ lại càng không dám. Có lần, bà nhờ người nhà bà Mỹ Tâm từ Huế đi xe lửa vô Đà Nẵng nghe ngóng tin tức cho đỡ nhớ nhưng rồi cũng không chắc rằng có đúng là gia đ́nh ḿnh không.
Bà nói: “Họ có chụp h́nh nhưng tôi không chắc có phải ba mẹ ḿnh hay không, v́ nh́n xa lạ quá.”
“Tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa”
Năm 2012, bà Cherry t́m được việc giữ trẻ cho một gia đ́nh chồng Nhật, vợ Việt.
“Họ có hai con gái, bé chị năm nay học lớp hai, bé em mới tám tháng. Ban đầu, ông bà chủ cho tôi ở nhà. Tôi mừng lắm v́ khỏi tốn tiền pḥng. Nhưng sau đó, tôi lại phải xin ra ở riêng v́ đêm đêm, ông chồng cứ ṃ vào pḥng tôi. Tôi vốn không thích đàn ông nhưng v́ sợ quá nên cứ nhắm mắt nằm yên để mặc kệ ông,” bà Cherry kể.
Bất công nhất là khi bà chủ nghi ngờ chồng ḿnh thậm thụt với bà Cherry, thay v́ trách chồng, bà lại đợi lúc vắng chồng rồi bợp tai bà Cherry nhiều lần, nhiều đến nỗi bị ù tai, không nghe tiếng chửi bới nữa.
Vậy đó, thỉnh thoảng, ông chủ Nhật của bà c̣n ṃ đến căn pḥng chật hẹp của bà làm cho cuộc sống của bà “khốn khó hơn nô lệ” dù bà đă nhiều lần qú gối chắp tay lạy lục xin ông tha. Trốn người chồng ở San Jose về đây, thân thể bà lại vẫn tiếp tục bị dày ṿ.
Bà than: “Ông ấy đối xử với tôi tệ hơn gái làm tiền, v́ với những cô gái này, ông phải trả tiền th́ mới được đụng vào người, chứ đâu có mà ‘thỏa thê thú tính’ trên thân xác người khác một cách miễn phí như vậy.”
Rồi bà có thai.
Hay tin, ông chủ Nhật lặng thinh, đưa bà $400 rồi nói, “No baby. No baby.”
Một bà cụ người Việt Nam, cũng không có giấy tờ, nhờ bà chủ nhà hàng, nơi bà làm việc, đưa bà Cherry đi phá thai. Người ta dặn bà phải nghỉ ngơi vài tuần cho lại sức. Nhưng bà không dám đi trễ chứ không dám nói ǵ hơn.
Thấy bà xanh mướt, bà chủ giảm lương bà phân nửa với lư do là “người ủ rũ,” không làm được như trước, và chỉ trả lương như cũ khi khỏe lại.
Sợ hăi cả ba người, “lính Mỹ”, ông chủ, bà chủ, bà Cherry sống mà không biết ḿnh sống để làm ǵ.
Ở hiền, sao chưa gặp lành?
Sống trong lo âu từng giờ, từng phút trong hoàn cảnh thiếu thốn, bà Cherry nhiều lần nghĩ đến cái chết.
Bà tâm sự: “Không. Tôi không nghĩ đến chuyện tự tử đâu. Tôi chỉ nghĩ rằng nếu bị xe tông chết, chưa chắc đây là điều rủi ro chút nào. Cuộc đời tôi bây giờ chỉ c̣n là giây phút ngắn ngủi khi Mỹ Tâm gọi điện thoại hỏi thăm thôi. Không có Tâm, chắc… Tôi không dám… Tôi không muốn tưởng tượng chuyện ǵ sẽ xảy đến cho tôi nếu không có Tâm. Tôi đội ơn Mỹ Tâm suốt đời.”
Bà thắc mắc: “Người ta nói ‘Ở hiền gặp lành.’ Từ nhỏ đến lớn, tôi luôn ăn ở theo đao đức mà sao chưa thấy lành.”
Những giờ rảnh rỗi, bà Cherry viết nhật kư để bày tỏ nỗi ḷng ngổn ngang của ḿnh.
Nỗi đắng cay làm thân ở lậu, chỉ cúi gằm mặt xuống dường mà đi từ pḥng đến chỗ làm, bà chỉ biết viết ra cho nhẹ bớt.
Bà mua giấy về đóng thành từng tập, mỗi tập 150 trang. Hiện bà có 22 tập nhật kư để ở đầu giường. Ngày nào cũng viết. Có giờ rảnh là bà viết. Phải viết cho nó hả nỗi ḷng của ḿnh. Phải viết để sau này, Mỹ Tâm, người bạn gái từ Huế của bà, mới phần nào hiểu được nỗi ḷng trống vắng của bà như thế nào.
“Xa nhà, nhớ cha, nhớ mẹ, nhớ anh, nhớ em, nhớ làng, nhớ xóm, nhớ cây bằng lăng tím đầu xóm, nhớ con chó vàng cụt đuôi gần nhà, nhớ con mèo tam thể hay đến cửa sổ kêu ‘meo, meo’ xin ăn,” bà Cherry nhớ hết.
Và bây giờ, tuy người ở Los Angeles, người ở San Diego, mà nỗi nhớ cũng giăng giăng chập chùng ḷng bà.
Những tập nhật kư này bây giờ là tài sản duy nhất của bà. Bà giữ nó như sinh mạng ḿnh. Giữ chỉ cho một người.
“Tôi viết cho Mỹ Tâm. Nhưng Tâm chỉ được đọc khi tôi chết rồi thôi,” bà dứt khoát.
Có ai đó viết, “Với kiên nhẫn và thời gian, người ta có thể qua được ngày dài nhất.”
Không có kiên nhẫn đợi hoàn tất thủ tục giấy tờ với chồng, chuỗi ngày thăm thẳm, lê thê của bà Cherry sẽ đ̣i bao nhiêu kiên nhẫn nữa?
Ư kiến của luật sư
Đối với những người ở Mỹ bất hợp pháp, các luật sư không dám có lời khuyên chung cho mọi người.
Luật Sư Thái Quí Toàn, có văn pḥng tại Garden Grove, nói: “Luật di trú Hoa Kỳ phức tạp vô cùng nên tôi chỉ có thể trả lời cho từng trường hợp cụ thể. Tôi biết một số người Việt vào Mỹ qua biên giới Mexico, nhưng số này rất ít. Phần đông, người Việt ḿnh ở đây bất hợp pháp chỉ là ở quá hạn visa thôi. Tuy nhiên, theo luật, đây vẫn là bất hợp pháp như vượt biên.”
Ông thêm: “Tùy theo trường hợp, ḿnh có thể hợp thức hóa t́nh trạng cư trú. Tôi không thể trả lời chung chung được.”
Bà Jean Reisz, giáo sư luật tại đại học USC, nói: “Khác với luật h́nh sự, luật di trú rất rơ ràng, một là được ở lại Mỹ, hai là bị trục xuất. Không phải đầu thú là được khoan hồng. Không có chuyện này.”
Bà thêm: “Tôi có hai lời khuyên cho những người ở đây bất hợp pháp: Thứ nhất, đừng ra đầu thú. Thứ nh́, nếu cảnh sát di trú (ICE) có trát bắt và đến nhà hoặc nơi làm việc của ḿnh, nhớ đừng trả lời ǵ về nguyên quán cả. Chỉ đ̣i luật sư. Bởi vậy, trong người luôn luôn giữ số điện của thân nhân và luật sư.”
Bà khuyến khích: “Đừng bi quan. Vào Mỹ lậu, như vượt biên, vẫn không có nghĩa là ḿnh không có cơ hội ở lại như người ở quá hạn Visa.”
(NV)