Đầu năm 2017, lănh đạo Đài Loan sẽ tới thăm Mỹ trong chuyến công du tới Mỹ Latinh. Bất chấp sự phản đối của TQ, bà Thái Anh Văn sẽ dừng chân ở Washington. Phía TQ hy vọng Mỹ sẽ không cho bà quá cảnh hoặc đi ngược chính sách Một Trung Quốc.
Cơ quan ngoại giao Đài Loan ngày 29.12 thông báo bà Thái Anh Văn sẽ tới thăm Washington vào đầu năm sau. Thông tin này sẽ khiến Trung Quốc thêm giận dữ, sau cuộc điện đàm gần đây giữa bà Thái Anh Văn và Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump.
Từ năm 1979, Mỹ đă công nhận chính sách “Một Trung Quốc”, coi Đài Loan là một phần của Bắc Kinh và không thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Bắc. Các quan chức Trung Quốc nói rằng chuyến thăm Mỹ của bà Thái Anh Văn rơ ràng nhằm mục đích vận động Đài Loan trở thành quốc gia độc lập.
Căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington gia tăng sau khi Hải quân Trung Quốc gần đây đă bắt giữ một tàu lặn nghiên cứu ở Thái B́nh Dương, cho dù biết đó là tài sản của Mỹ.
“Đây dường như là tín hiệu từ Trung Quốc nhằm đáp lại cuộc điện đàm của ông Trump với bà Thái Anh Văn. Trung Quốc hiện có khả năng kiểm soát quân sự tốt hơn, đặc biệt là lực lượng hải quân. Bắc Kinh cũng muốn gửi tín hiệu trước lễ nhậm chức của tân Tổng thống Mỹ để ông kiềm chế hơn khi làm việc tại Nhà Trắng”, Bonnie Glaser, chuyên gia tại Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế, nhận định.
Khi thông tin bà Thái Anh Văn dự định tới thăm Mỹ được tiết lộ lần đầu tiên, Bắc Kinh cho biết họ hy vọng Washington sẽ “không cho phép bà quá cảnh và không gửi đi tín hiệu sai về một Đài Loan độc lập”.
Văn pḥng của bà Thái Anh Văn đầu tháng này thông báo rằng bà sẽ có chuyến thăm ngoại giao tới Nicaragua, Honduras, Guatemala và Ecuador trong thời gian từ ngày 7.1 đến 15.1 năm sau. Nhà lănh đạo Đài Loan cũng được cho là sẽ gặp ông Trump trước lễ nhậm chức Tổng thống Mỹ của tỷ phú này vào ngày 20.1.2017.
Tuần này, Bắc Kinh đă tiến hành các cuộc tập trận quân sự gần Đài Loan. Phát ngôn viên Bộ Quốc pḥng Trung Quốc Yang Yujun tuyên bố đây là hoạt động thường kỳ, nhưng nhấn mạnh rằng quân đội nước này sẽ sử dụng vũ lực với Đài Bắc nếu cần thiết.
“Các cuộc tập trận quân sự nhằm mục đích nâng cao khả năng đối phó với Đài Loan đ̣i độc lập và bảo vệ chủ quyền và sự toàn vẹn lănh thổ của Trung Quốc đồng thời duy tŕ sự ḥa b́nh và ổn định tại khu vực eo biển Đài Loan”, ông Yujun phát biểu trước báo chí.
Tuần trước, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Wang Yi nói: “Quan hệ Mỹ-Trung sẽ đối mặt với những phức tạp và các yếu tố bất ổn mới. Chỉ khi Bắc Kinh và Washington tôn trọng lẫn nhau và xem xét lợi ích cốt lơi và các vấn đề quan tâm của nhau, th́ hai bên mới duy tŕ được mối quan hệ ổn định và lâu dài”.