Sau khi đắc cử tổng thống, Donald Trump đă nhận được nhiều cuộc điện đàm chúc mừng của các lănh đạo quốc tế. Cuộc điện đàm giữa ông và lănh đạo Đài Loan đang trở thành vấn đề gây tranh căi. Ông Obama đă phải vội vàng xoa dịu phía TQ sau cuộc điện đàm lịch sử này.
Tổng thống Mỹ Barack Obama (phải) và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh đi bộ với nhau tại Nhà Trắng trong dịp ông Tập công du thăm Mỹ năm 2015
Tuyên bố đến từ một phát ngôn viên của Tổng thống Mỹ Barack Obama nhấn mạnh lo ngại về những hậu quả tiềm năng bắt nguồn từ cuộc gọi bất thường của Tổng thống mới đắc cử Donald Trump với nhà lănh đạo Đài Loan Tsai Ing-wen thứ Sáu tuần trước, chọc giận Bắc Kinh.
Phát ngôn viên Nhà Trắng Josh Earnest cho biết, cuối tuần qua, các quan chức cấp cao của Hội đồng An ninh Quốc gia đă thảo luận 2 lần với các quan chức Trung Quốc để trấn an họ về các cam kết của Washington đối với chính sách "một Trung Quốc" đồng thời "tái khẳng định và làm rơ các cam kết liên tục của Mỹ đối với chính sách Trung Quốc vốn có của chúng tôi ".
Ông Earnest nhấn mạnh, chính sách Trung Quốc của Mỹ đă duy tŕ trong suốt 40 năm, tập trung vào việc thúc đẩy và duy tŕ ḥa b́nh, ổn định ở eo biển ngăn cách Trung Quốc và Đài Loan, nơi Mỹ cũng chia sẻ lợi ích.
"Nếu tổng thống mới đắc cử có mục đích khác, tôi sẽ để họ để diễn giải. Chính phủ Trung Quốc tại Bắc Kinh đặt ưu tiên rất lớn về t́nh h́nh này, và đây là một vấn đề nhạy cảm. Một số tiến bộ mà chúng ta đă đạt được trong mối quan hệ của chúng ta với Trung Quốc có thể bị suy yếu do vấn đề này", ông Earnest tuyên bố.
Cuộc điện đàm của ông Trump với lănh đạo Đài Loan Tsai Ing-wen cuối tuần trước là cuộc điện đàm đầu tiên giữa một tổng thống Mỹ và một lănh đạo Đài Loan kể từ khi Tổng thống Mỹ Jimmy Carter công nhận Đài Loan là một phần của Trung Quốc năm 1979. Trong khi đó, Trung Quốc xem Đài Loan là một tỉnh ly khai.
Bất chấp bất đồng trong nhiều vấn đề, từ thương mại cho đến việc Trung Quốc quân sự hóa Biển Đông, chính quyền Obama vẫn đặt trọng tâm hợp tác với Bắc Kinh trong các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, chương tŕnh hạt nhân Triều Tiên và Iran...
Trước đó, Phó tướng của ông Trump, Mike Pence cũng đă t́m cách giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của cuộc điện đàm giữa Tổng thống mới đắc cử và lănh đạo Đài Loan, nhấn mạnh rằng đây chỉ là một cuộc nói chuyện "lịch sự", không phải là dấu hiệu cho thấy Mỹ có ư định thay đổi chính sách đối ngoại với Trung Quốc.
Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Bob Corker, người được cho là ứng viên tiềm năng cho vị trí ngoại trưởng trong chính quyền Trump b́nh luận rằng, ông nghĩ phản ứng đối với cuộc điện đàm giữa ông Trump và lănh đạo Đài Loan đă bị thổi phồng.
C̣n cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger, người từng là cố vấn an ninh quốc gia khi Tổng thống Richard Nixon thực hiện chuyến thăm lịch sử tới Trung Quốc năm 1972 trong một bài phát biểu tại một diễn đàn ở New York về quan hệ Mỹ-Trung Quốc đă nói rằng, ông "rất ấn tượng trước những phản ứng b́nh tĩnh của các lănh đạo Trung Quốc trước sự kiện trên. Ông Kissinger cho rằng, động thái này cho thấy, Bắc Kinh có thể muốn t́m kiếm một "cuộc đối thoại b́nh tĩnh" với chính quyền mới của Mỹ.