VBF - Một anh gốc Việt đă được nhận quốc tịch vào năm 8 tuổi nhưng anh lại không được kết hôn. Do là anh đă sinh trong trại tị nạn ở Indonesia và không có giấy khai sanh. Đây là những việc tại tiểu bang Louisiana chặn v́ lo sợ kết hôn giả.
Hai tuần trước ngày hôn lễ, Việt Anh Vơ và hôn thê “bật ngửa” khi bị lục sự toà từ chối đơn ghi danh kết hôn v́ anh không có giấy khai sanh.
Cặp vợ chồng đă chi hàng ngàn Mỹ kim vào kế hoạch đám cưới, hoa cưới, đặt nhà hàng, … dự tính mời khoảng 350 khách trước khi biết được luật mới ở tiểu bang Louisiana không cho phép họ kết hôn. Mặc dù đôi vợ chồng trẻ vẫn làm hôn lễ không có giấy hôn thú, nhưng họ không bỏ cuộc về mặt pháp lư.
Người đàn ông Mỹ gốc Việt 31 tuổi ở Lafayette ra đời trong trại tị nạn ở Indonesia đă đệ đơn lên toà liên bang, khiếu nại luật ngăn chặn những người nhập cư có cùng hoàn cảnh như anh được chính thức kết hôn. “Tôi không hiểu lắm về luật. Tôi chỉ muốn họ chỉnh sửa cho đúng,” Việt nói.
Chưa rơ liệu vụ kiện có tác động bên ngoài tiểu bang Lousiana hay không, cả những người không đồng t́nh hay quan chức Tổ chức Hội nghị quốc gia của Cơ quan lập pháp Chính phủ (NCSL) đều không biết có luật như vậy tồn tại, mặc dù NCSL lưu ư họ không theo dơi sát những yêu cầu về giấy hôn thú.
Tại tiểu bang Louisiana, các nhà lập pháp lại cho rằng họ đang t́m cách ngăn chặn các cuộc hôn nhân giả. Nhà lập pháp Cộng hoà ủng hộ những thay đổi luật hôn nhân của tiểu bang có hiệu lực hồi tháng giêng năm nay cho rằng, luật mới nhằm trấn áp những người lợi dụng hôn nhân để lấy được visa và vào quốc tịch. Trong khi đó, hồ sơ kiện của anh Việt cho rằng, luật đă vi phạm quyền hiến định và phân biệt đối xử với những người ra đời ở nước ngoài.
Việt sinh sống ở Louisiana từ lúc sơ sinh và trở thành dân Mỹ khi 8 tuổi, nhưng anh lại không có hồ sơ chứng sanh vào năm 1985 tại trại tị nạn sau khi bố mẹ anh vượt biên. Chính phủ Việt nam và Indonesia không chính thức công nhận hay cấp giấy khai sinh.
Vấn đề này sẽ không có ǵ đáng ngại nếu Việt và cô dâu được sinh tại Mỹ Healther Phạm ghi danh kết hôn trước khi luật thay đổi từ ngày 1 tháng giêng năm nay. Trước đó, họ có thể gởi thỉnh nguyện lên toà xin miễn yêu cầu giấy khai sanh. Tuy nhiên, luật thay đổi, loại bỏ quyền chọn xin miễn đối với những người sinh ra ở nước ngoài trong khi đó người ra đời tại Hoa Kỳ nhưng không có giấy khai sanh vẫn được hưởng quyền chọn xin miễn trừ tư pháp.
Hồ sơ kiện cho hay, luật này áp đặt sự đ̣i hỏi phức tạp đôi khi không thể thực hiện được đối với những người sinh ra tại nước ngoài, ngoài giấy chứng sanh, như yêu cầu tŕnh hộ chiếu nước mẹ hay visa chưa hết hạn.
Hồ sơ kiện ghi, “Nếu không có sự can thiệp từ toà án, ông Vơ và những người cùng hoàn cảnh trên khắp tiểu bang sẽ tiếp tục bất lực gánh chịu những tổn thất không thể bù đắp được từ việc không được kết hôn hợp pháp, trong cộng đồng của ông ta, hay bất cứ nơi nào ở tiểu bang, theo luật tiểu bang Louisiana.”
Bà Rebekah Gee người đứng đầu Sở Y tế tiểu bang – cơ quan chịu trách nhiệm giấy hôn thú cũng như các hồ sơ quan trọng khác, và lục sự tại ba khu vực phía Nam tiểu bang Louisiana nằm trong số bị đơn.
Anh Việt được các luật sư từ Trung tâm Tư pháp Chủng tộc tại New Orleans và Trung tâm Luật di trú Quốc gia đóng tại Los Angeles – công ty luật ủng hộ quyền người nhập cư – đại diện. Alvaro Huerta của Trung tâm Luật di trú Quốc gia cho biết, ông không biết liệu tiểu bang nào khác có luật giấy hôn thú giống Louisiana hay không.
Sự thay đổi này được dân biểu tiểu bang Valarie Hodges (Cộng hoà) đề xuất và được cựu Thống đốc Bobby Jindal kư thành luật vào năm ngoái. Trước vấn đề này, bà Hodges cho hay sẽ thúc đẩy sửa đổi, cho phép người sinh ra ở nước ngoài đến định cư tại Hoa Kỳ hợp pháp được kết hôn ngay cả trong trường hợp không có giấy khai sanh. “Luật này không hề có ư ngăn chặn những người đến Mỹ hợp pháp được kết hôn,” bà Hodges nói. Vào tuần trước, Dân biểu Hodges gởi ra thông báo, chỉ ra, gian lận hôn nhân vẫn là một vấn đề nghiêm trọng, một loạt những vụ bắt giữ mới đây tại tiểu bang Missisissppi cho thấy người ta âm mưu vào quốc tịch nhờ kết hôn giả. Bà cũng viện dẫn cuộc hôn nhân giả của hai vợ chồng khủng bố tại San Bernardino, tiểu bang California, hồi tháng 12 năm ngoái. Louisiana Family Forum – nhóm Thiên Chúa Giáo bảo thủ – ủng hộ luật.
Thượng nghị sĩ Cộng hoà Conrad Appel, người phản đối luật, lập luận rằng không có bằng chứng cho thấy kết hôn giả là vấn đề tại tiểu bang Louisiana.
Kể từ khi luật có hiệu lực đến nay, Jeff Hickerson – người giám sát giấy kết hôn cho khu vực East Baton Rouge – đă bác đơn ghi danh kết hôn của ba hay bốn người sinh ở nước ngoài nhưng không có giấy khai sinh.
Là chủ một cơ sở thương mại nhỏ, Việt cảm giác ḿnh bị đối xử như công dân hạng hai sau khi bị từ chối cho ghi danh kết hôn tại Vermilion Parish. Văn pḥng lục sự toà ở hai khu vực khác cũng cho anh câu trả lời giống nhau. “Tôi cảm giác như đi vào ngơ cụt,” Việt bày tỏ, “Tôi nghĩ mọi việc sẽ dễ dàng.”
Hai vợ chồng cuối cùng thuyết phục được một linh mục Công giáo làm hôn lễ không có giấy kết hôn. Anh đồng ư đứng đơn vụ kiện để những người khác không phải rơi vào t́nh huống “dở khóc dở cười” như ḿnh.