Có quá nhiều phát ngôn thiếu suy nghĩ của một nhà lănh đạo tầm nguyên thủ quốc gia của Duterte đối với Mỹ. Tuy nhiên Mỹ dường như "giả vờ không biết, không nghe, không thấy". Họ cho rằng ông này thiếu suy nghĩ hay "ăn cháo đá bát" mà không thèm chấp?
Tổng thống Rodrigo Duterte trong cuộc họp báo tại Davao hồi tháng 8-2016 - Ảnh: Reuters
Các quan chức Mỹ đang cố hết sức nhịn để cho qua những lời lẽ khó nghe của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Thêm vào đó họ vẫn tiếp tục theo dơi đánh giá t́nh h́nh do trên thực tế vị lănh đạo chính quyền Manila chưa áp dụng các tuyên bố của ḿnh vào việc gia giảm hợp tác Quân sự hai nước.
Theo Reuters, hôm qua (3-10), các quan chức Mỹ thừa nhận Washington đang cố gắng không để cho tân Tổng thống Philippines, người gần đây đă gây sốc cho thế giới khi so sánh ḿnh với Hitler rồi sau đó lại xin lỗi cộng đồng Do thái, có thêm cái cớ nào để có thể "tức nước vỡ bờ" trong bối cảnh đang có áp lực về quan hệ quân sự và các hợp tác khác giữa hai nước.
Hai quan chức Mỹ nhận định với Reuters rằng nếu đấu khẩu căng thẳng với Manila trong thời điểm này th́ "sẽ tạo ra những vấn đề trong một khu vực" khi mà Trung Quốc đă phát triển ngày càng mạnh mẽ. Do vậy sẽ không có cuộc thảo luận nghiêm túc nào về bước trừng phạt Philippines như cắt viện trợ chẳng hạn.
"Ông ấy hành xử giống như ông Trump", một quan chức cao cấp của Mỹ ở khu vực Đông Nam Á so sánh ông Duterte với ứng viên Tổng thống Mỹ Donald Trump. "Ông ấy thích gây chú ư. Nếu ḿnh càng chú ư th́ ông ấy có thể càng thái quá hơn. Vậy nên cách khôn ngoan nhất là lờ ông ta đi".
Các quan chức Mỹ thừa hiểu qua những phát ngôn vừa qua về quan hệ với Mỹ và "đường lối ngoại giao độc lập", tổng thống Duterte muốn xoáy vào cảm xúc chống thực dân của người Philippines với kư ức về thời bị đô hộ, cho nên không muốn phản ứng đáp trả hay làm bất cứ điều ǵ để có thể khuyến khích ông Duterte để biến lời nói của ḿnh thành hiện thực.
Trong phát ngôn mới nhất của ḿnh liên quan đối ngoại, hôm 2-10, Tổng thống Duterte lại lấp lửng về chuyện nhận được sự ủng hộ của Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev và từ một quan chức giấu tên của Trung Quốc sau khi ông càm ràm chuyện bị Washington chèn ép.
Nổ như pháo
Các quan chức quân sự Mỹ trong khi đó cho biết đă ghi nhận rơ những tuyên bố của ông Duterte, nhưng các đối tác quân sự của họ ở Philippines lại trấn an rằng việc hợp tác vẫn tiếp tục như b́nh thường.
"Chẳng ai thực sự là mất ngủ v́ nó", một quan chức quốc pḥng Mỹ (giấu tên) tiết lộ với hăng tin Reuters.
Một quan chức quốc pḥng khác nói với Reuters rằng "ông ấy chỉ ưa nổ" và những nhận xét của ông Duterte "chẳng làm chết ai".
Chẳng hạn như tuyên bố đ̣i rút các cố vấn quân sự Mỹ khỏi miền nam Philippines. Phát ngôn viên quân đội Philippines cho biết ông chưa nghe thấy bất kỳ kế hoạch cụ thể nào để rút lực lượng này ra sau phát biểu của ông Duterte.
Một vấn đề gây trở ngại khác là hơn 3.100 người đă thiệt mạng trong cuộc chiến chống ma túy của ông Duterte trong mấy tháng qua. Các quan chức Mỹ không thể bỏ lơ xét theo các tiêu chuẩn nhân quyền của phương tây, nhưng xem ra họ chưa có những phát ngôn rơ ràng do đang cân nhắc với mối quan hệ quân sự lâu dài với Philippines.
Ông Frank Jannuzi, giám đốc Quĩ Maureen và Mike Mansfield b́nh luận hóm hỉnh: "Đôi khi bạn phải bịt mũi đối với một số cá nhân để thương lượng với các nước"
Vị cựu chuyên gia từng làm việc tại Ủy ban Thượng viện Mỹ mảng châu Á cho rằng "Mỹ chưa dám từ bỏ Philippines, nên phải t́m cách để đối phó với nhà lănh đạo cực kỳ khó chịu này (ông Duterte) trong khi vẫn truyền đạt được sự phản đối của ḿnh đối với các chính sách nhân quyền của ông ấy".
Các nghị sĩ Mỹ đă thể hiện thái độ bằng cách chuyển những mối quan ngại của ḿnh liên tục đến Đại sứ quán Philippines tại Washington. Họ cho rằng các nhà ngoại giao Philippines cũng đang khổ tâm trong sự giằng xé giữa vai tṛ đại diện cho chính phủ Duterte và với những phát biểu của ông ấy.
Therealtz © VietBF