Vận động viên leo núi Alex Honnold nổi tiếng là người vô cùng kiên nhẫn, gan dạ khi một ḿnh chinh phục những đỉnh núi cheo leo, cao tới 760m. Các nhà khoa học đă tiến hành nghiên cứu và t́m ra sự thật đáng kinh ngạc này.
Trong khi hầu hết mọi người bị nỗi sợ đánh bại ngay trước khi bắt đầu, vận động viên Alex Honnold vẫn giữ được tâm lư vững vàng để chinh phục vách đá Luminoso cao hơn 760 m tại Mexico mà không cần dùng bất cứ công cụ bảo hộ nào vào năm 2014. Ḷng can đảm kỳ lạ khiến anh có biệt danh Alex "Không biết sợ", theo Business Insider.
Theo Honnold, bản thân anh vẫn cảm nhận được nỗi sợ, bởi nếu có bất kỳ sơ suất nào, anh phải trả giá bằng mạng sống của chính ḿnh. Để t́m hiểu về nỗi sợ của vận động viên leo núi tự do nổi tiếng này, giới khoa học quyết tâm truy t́m câu trả lời từ trong cấu tạo năo bộ của anh.
Honnold đồng ư để nhà khoa học thần kinh nhận thức Jane Joseph và nhóm nghiên cứu ở Đại học Y South Carolina, Mỹ thực hiện chụp cắt lớp năo của anh để kiểm tra.
Nhóm nghiên cứu hướng đến t́m lời giải cho hai vấn đề chủ chốt. Vấn đề đầu tiên là có bất thường nào trong vùng hạch hạnh nhân (amygdala), phần năo đáp ứng các tác nhân mang tính đe dọa hoặc gây sợ hăi và xử lư cảm xúc, hay không. Tiếp đó, họ muốn t́m hiểu động cơ nào khiến Honnold thực hiện hành động mà nhiều người xem là điên rồ và liệu anh có theo đuổi cảm giác thỏa măn (rewarding feeling) xảy ra khi hormone dopamine tăng cao.
Sau khi xem xét kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI), Joseph và các đồng nghiệp nhận thấy cấu tạo năo của Honnold không có ǵ bất thường. Vùng hạch hạnh nhân nằm đúng chỗ và không bị tổn thương.
Tuy nhiên, bộ năo của Honnold dường như không phản ứng lại trước nỗi sợ hăi như những người khác. Hạch hạnh nhân của anh không hoạt động khi Honnold xem một loạt h́nh ảnh gây lo sợ được thiết kế để kích thích vùng năo này.
Nghiên cứu về cảm giác thỏa măn cũng cho kết quả thú vị. Chuyên gia Joseph cho hay, về cơ bản, Honnold là một người t́m kiếm cảm giác cực mạnh. Những cảm giác thỏa măn của người b́nh thường với Honnold là không đủ. Thay vào đó, anh hướng tới những việc mà mọi người xem là điên rồ hoặc cực kỳ nguy hiểm để đạt được sự thỏa măn, và trong trường hợp này là leo núi tự do.
Tập luyện cho nỗi sợ hăi
Lư giải cho phản ứng khác thường ở năo bộ của Honnold, các nhà khoa học quay lại bí quyết mà anh tiết lộ. Nhà leo núi dường như hiểu thấu những t́nh huống đáng sợ ḿnh sẽ đối mặt nhưng lại có khả năng giữ vững tinh thần để vượt qua.
"Khi chuẩn bị cho một kế hoạch mạo hiểm, tôi thường dành thời gian để h́nh dung tường tận những điều sắp trải nghiệm và cảm giác của ḿnh khi đó", Honnold chia sẻ trong một chương tŕnh truyền h́nh.
Vận động viên can đảm cho hay, khi leo núi tự do, anh phải trèo lên các vách núi mà không có dây bảo hộ. "Do đó, cần phải tưởng tưởng một cách chi tiết nhất từng trường hợp và cảm giác ngay lúc ấy. Sẽ có những động tác, những cú đu người nguy hiểm và đáng sợ, nên điều quan trọng là h́nh dung trước trải nghiệm lúc đứng trên vách núi cao. Nhờ vậy, khi gặp phải t́nh huống nguy hiểm, tôi sẽ sẵn sàng đối mặt thay v́ run sợ", Honnold lư giải.
Quá tŕnh chuẩn bị tinh thần của Honnold tương tự kỹ thuật được các nhà khoa học đặt tên là "diễn tập tâm lư", liệu pháp giúp mọi người sẵn sàng đương đầu với các khó khăn.
Các nghiên cứu cho thấy diễn tập tâm lư giúp các bác sĩ phẫu thuật tốt hơn. Phi hành gia Chris Hadfield cũng khẳng định đây là một phần quan trọng trong quá tŕnh chuẩn bị cho một chuyến bay vào vũ trụ. Khi đă hiểu rơ nỗi sợ và luyện tập cảm giác cho mọi t́nh huống, mọi người sẽ không thấy bất ngờ mà có thể lấy lại tâm lư để tiếp tục hành động.
Nguyên nhân chính xác cho việc mất đi các đáp ứng thông thường của vùng hạch hạnh nhân ở Honnold vẫn chưa được làm rơ. Tuy nhiên nhiều khả năng điều này được h́nh thành tự nhiên trong thời gian Honnald diễn tập tâm lư mỗi ngày.
Cùng với sức khỏe, kỹ năng leo núi, tập luyện giúp tinh thần vững vàng là bí quyết giúp Hannold trở thành nhà leo núi tự do nổi tiếng, đủ can đảm để tay không đối diện với những vách đá cheo leo cao hàng trăm mét. Kỹ năng này cũng có thể giúp một người b́nh thường chuẩn bị cho một buổi phỏng vấn, một cuộc trao đổi căng thẳng hay chạy đua nước rút.