Thời gian gần đây, rất nhiều lănh đạo doanh nghiệp lớn tại Việt Nam đă dần từ bỏ đất nước “tháo chạy” sang Mỹ. Điều này đặt ra một câu hỏi mà nhiều người thắc mắc rằng: liệu một đảng viên cộng sản có được nhập cư vào Mỹ hay không. Trên thực tế, có một số điều kiện để một người đảng viên vẫn có thể được nhập quốc tịch Mỹ như dưới đây.
Một gia đ́nh người Việt trong lễ tuyên thệ nhập tịch tại Hoa Kỳ
Mới đây, sự kiện ông Trương Đ́nh Anh, nguyên tổng giám đốc công ty viễn liên FPT của Việt Nam đưa cả gia đ́nh sang Mỹ định cư đă gây chú ư trong dư luận.
Trước sự việc này, dù trong thực tế không rơ ông Anh có là đảng viên cộng sản hay không, cũng đă có những thắc mắc được nêu lên là một đảng viên cộng sản có được nhập cư vào Mỹ hay không.
Tháng trước tôi có bài viết về những mẫu đơn xin nhập cư I-485 và nhập tịch Hoa Kỳ N-400, với các câu hỏi là người đứng đơn có liên quan hay không đến đảng cộng sản, các tổ chức khủng bố và tổ chức Nazi trong quá khứ cũng như hiện tại.
Hồ sơ xin thẻ xanh, mẫu I-485, có câu hỏi số 6: “Have you EVER been a member of, or in any way affiliated with, the Communist Party or any other totalitarian party?” [Ông/Bà đă có bao giờ là thành viên, hay qua bất cứ h́nh thức nào có liên hệ với Đảng Cộng sản hay một đảng độc tài toàn trị nào khác?]
Trong đơn xin nhập tịch Hoa Kỳ, mẫu N-400, có câu hỏi 11: “Have you EVER been a member of, or in any way associated (either directly or indirectly) with: A. The Communist Party? B. Any other totalitarian party? C. A terrorist organization?” [Ông/Bà đă có bao giờ là thành viên, hay qua bất cứ h́nh thức nào có liên hệ (trực tiếp hoặc gián tiếp) với: A. Đảng Cộng sản? B. Với bất cứ đảng độc tài toàn trị nào khác? C. Một tổ chức khủng bố?]
Đă có nhiều thông tin được đưa ra, cùng một số bài viết phân tích về chính sách nhập cư của Mỹ và những liên hệ với đảng cộng sản, tổ chức khủng bố, tổ chức Nazi của người đứng đơn.
Trên trang mạng luatkhoa.org có bài viết của luật sư Vi Katerina Trần vào năm ngoái giải thích rơ ràng nhất về vấn đề nhập tịch Hoa Kỳ của những ai đă từng là đảng viên cộng sản.
“Theo Bộ An Ninh Nội Địa và Cơ Quan Di Trú và Nhập Tịch Mỹ (U.S. Citizenship and Immigration Services – Department of Homeland Security) th́ một người nếu là đảng viên đảng cộng sản hay có liên hệ với đảng cộng sản trong ṿng 10 năm trước ngày nộp đơn và cho đến ngày tuyên thệ gia nhập quốc tịch th́ sẽ không được nhập quốc tịch Mỹ.”
Tuy nhiên dù có là đảng viên, nhưng không nhất thiết sẽ bị Sở Di trú bác đơn xin nhập tịch nếu người đứng đơn có thể chứng minh t́nh trạng đảng viên rơi vào những trường hợp sau, theo tài liệu của luật sư Vi Katerina:
“Nếu người xin nhập quốc tịch chứng minh được, bao gồm những điều sau đây nhưng không phải nhất thiết là tất cả:
(1) việc họ tham gia đảng cộng sản hay mối liên hệ với nó là việc không tự nguyện,
(2) khi tham gia họ không có sự nhận thức về mục đích của tổ chức của đảng cộng sản và khi có nhận thức về điều đó họ đă chấm dứt quan hệ với tổ chức,
(3) họ đă chấm dứt quan hệ với đảng cộng sản trước năm 16 tuổi,
(4) họ tham gia đảng cộng sản v́ đó là sự bắt buộc phải chấp hành theo quy tŕnh pháp luật,
(5) họ tham gia đảng cộng sản v́ những nhu cầu thiết yếu cho cuộc sống như để có được việc làm, được phân phối thực phẩm và những nhu yếu phẩm khác,
(6) họ đă không c̣n là đảng viên đảng cộng sản trên 10 năm.”
Dựa vào những điều kiện nêu trên, những ai có quá tŕnh sinh hoạt với đảng cộng sản vẫn có thể giải tŕnh với chánh án di trú trong trường hợp đơn xin nhập tịch bị từ chối.
Từ ‘Thẻ xanh’ tới quốc tịch
Ngày nay có nhiều người từ Việt Nam được cấp thẻ xanh cho vào Hoa Kỳ, không theo diện nhập cư thông thường nhất là đoàn tụ gia đ́nh, mà qua diện đầu tư, kết hôn hay nghề nghiệp.
Khi đă có qui chế thường trú nhân với thẻ xanh và đă sống ở Mỹ đủ thời hạn theo luật định, một thường trú nhân đều có thể xin nhập tịch Hoa Kỳ.
Sau khi tuyên thệ nhập tịch, một công dân Mỹ sẽ được hưởng tất cả các quyền theo hiến định, trừ quyền ứng cử tổng thống hay phó tổng thống v́ phải là công dân từ lúc sinh ra.
Trong lúc này vấn đề nhập cư cũng đang được hai ứng viên tổng thống nhắc đến nhiều trong cuộc vận động tranh cử.
Ngày nay, người ta nói đến các tổ chức khủng là nói đến Al-Queda, ISIS, Taliban.
Ứng viên Donald Trump đă phát biểu rằng trong thủ tục nhận một vạn người tị nạn Syria vào định cư tại Hoa Kỳ trong năm nay, các cơ quan chức năng đă không cứu xét kỹ xem những người xin vào Mỹ có liên hệ với tổ chức khủng bố nào không.
Ông Trump đưa ra lí do đó để biện minh cho chủ trương của ông là nếu được bầu chọn làm tổng thống ông sẽ xiết chặt chính sách định cư đối với dân đến từ những quốc gia Hồi giáo.
Donald Trump chủ trương giới hạn người nhập cư vào Mỹ, đặc biệt là từ các quốc gia Hồi giáo v́ muốn ngăn ngừa khủng bố xâm nhập vào Mỹ. Ứng viên Hillary Clinton coi đó là kỳ thị. V́ thế vấn đề nhập cư vào Mỹ đang được các giới chức an ninh và di trú xem xét cẩn thận.
Khả năng bị truy tố, trục xuất
Tuy nhiên một thường trú nhân nếu vào được Hoa Kỳ qua những lời khai gian, sau này cơ quan an ninh và di trú t́m ra th́ luật pháp cũng cho phép các cơ quan chức năng quyền truy tố cũng như trục xuất cư dân đó.
Mới đây nhất có trường hợp của di dân gốc Trung Quốc Lu Lin, 59 tuổi, đang chờ một ṭa án ở ngoại ô thành phố Chicago đưa ra phán quyết vào đầu tháng 11 tới đây về tội khan gian lư lịch. Theo báo Chicago Tribune ngày 3/8/2016, Lin đă nhận tội khai gian trong đơn xin nhập tịch rằng ông chưa bao giờ là đảng viên cộng sản.
Theo hồ sơ thụ lư vụ án của ṭa, Lu Lin đă là đảng viên cộng sản Trung Quốc từ năm 1987 đến năm 1997 dưới một tên khác là Yeung Yung. Tội khai gian trong hồ sơ để có quốc tịch Mỹ có thể bị 5 năm tù và phạt tiền lên đến 250,000 đôla.
Việc đến Mỹ định cư của cựu tổng giám đốc FPT Trương Đ́nh Anh gây chú ư v́ ông là một thương gia thành công trong lănh vực viễn thông của Việt Nam. Hơn nữa ông c̣n có liên hệ gia đ́nh với ông Trương Gia B́nh, con rể của cố Đại tướng Vơ Nguyên Giáp.
Trước đây, ông B́nh đă đến Mỹ nhiều lần để nghiên cứu về Thung lũng Điện tử với giấc mộng xây dựng một khu công nghệ thông tin cho Việt Nam nhưng giấc mộng của ông chưa thành. Riêng ông Anh quyết định đưa cả gia đ́nh đến Mỹ là v́ tương lai của bốn con trai chưa quá 21 tuổi.
Sự kiện này không chỉ gây chú ư về vấn đề di dân đến Hoa Kỳ của một gia đ́nh có danh tiếng ở Việt Nam, mà một lần nữa đặt ra vấn đề “chảy máu chất xám” và cả “chất xanh” – tức đồng đôla được chuyển ra nước ngoài từ các nước cộng sản như Trung Quốc và Việt Nam – v́ nhiều người ra đi trong thời buổi này là những người giầu vào hàng triệu phú, v́ muốn được nhập cư vào Mỹ qua diện đầu tư, một doanh nhân ít nhất cũng phải có 500 ngh́n đôla đến một triệu đôla đầu tư vào những dự án được chính phủ Hoa Kỳ chấp thuận.
hoalyly@vietbf sưu tầm