Tân tổng thống Philippines Duterte là một người thâm sâu, chiến lược khôn lường. Ông ta biết rằng đối với Trung Quốc việc đối đầu trực diện th́ khó ḷng mà thắng nổi nên ông phải có chiến lược khác. Philippines cần phải kiên nhẫn thực hiện đấu tranh trong thời gian dài, thực hiện chiến lược cổ xưa.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte.
Tạp chí Foreign Policy mới đây đăng tải bài phân tích của Giáo sư James Holmes đến từ Học viện Hải chiến Mỹ, về chiến lược mà Philippines có thể áp dụng để đối phó với Trung Quốc trong tranh chấp ở Biển Đông.
Giáo sư James Holmes cho rằng, “Philippines không thể chiến thắng bằng vũ lực” với Trung Quốc nhưng hoàn toàn có thể chiếm ưu thế “thông qua đối đầu trong thời b́nh”. Theo đó, các nhà lănh đạo Philippines có thể tham khảo sách lược của tướng La Mă cổ đại Fabius Maximus.
Maximus đề xuất xử lư xung đột thông qua chiến lược và chiến thuật sáng tạo, xây dựng liên minh nhằm gia tăng sức mạnh và củng cố đoàn kết ngay trong nội bộ quốc gia.
Sách lược Fabius về cơ bản bao gồm: Rèn luyện tính tự giác, kiềm chế mong muốn giành thắng lợi nhanh chóng. Không đối đầu với một kẻ thù mạnh hơn theo những điều kiện có lợi cho đối phương. Củng cố liên minh, tăng cường sức mạnh. Xây dựng vững chắc hậu phương, duy tŕ đoàn kết chính trị để chuẩn bị cho một cuộc chiến lâu dài vừa khéo léo sử dụng nguồn lực quốc gia. Cuối cùng, kiên nhẫn chờ đối thủ kiệt quệ dần theo thời gian, dẫn đến ḥa b́nh có thể chấp nhận được.
Trên thực tế, Philippines đă sử dụng sách lược tương tự. Khi không thể thuyết phục Trung Quốc thông qua ngoại giao hoặc kinh tế, quân sự, Manila đă nộp đơn kiện lên Ṭa Trọng Tài thường trực (PCA).
Nhưng khi PCA không có quyền bắt ép các bên thực thi phán quyết c̣n Trung Quốc tiếp tục hành động ngang ngược, Philippines cần phải khéo léo sử dụng sách lược Fabius, giáo sư Holmes nhận định.
Trước hết, Manila cần nắm chắc phán quyết của PCA. Trung Quốc đă sử dụng công cụ tuyên truyền một cách thường xuyên và Philippines cũng phải khẳng định rơ lập trường, quan điểm đúng đắn về tính pháp lư trong tranh chấp ở Biển Đông.
Giáo sư Holmes cho rằng, dù quan sát t́nh h́nh Biển Đông trong nhiều năm nhưng ông chưa thấy tuyên bố có sức thuyết phục từ Philippines. Trong tuyên bố chính thức đầu tiên về Băi cạn Scarborough hồi tháng 4/2012, Manila chỉ đăng tải một vài bức ảnh mờ nhạt cho thấy một số tàu Trung Quốc đang chở san hô, cá mập đánh bắt trái phép. Không có h́nh ảnh Hải quân Philippines đối mặt với các tàu cá và tàu của lực lượng thực thi Pháp luật Trung Quốc. H́nh ảnh được công bố cũng không có Băi cạn Scarborough.
Thứ hai, Philippines cần tăng cường mối quan hệ với các quốc gia khác trong khu vực hay với các đồng minh tiềm năng bởi Manila không thể đơn phương hành động Quân sự chống Bắc Kinh. Philippines có thể nhờ đến sự giúp đỡ của ASEAN nếu như các quốc gia thành viên đạt được đồng thuận.
Hiệp ước pḥng thủ chung Mỹ - Philippines kư năm 1951 cho phép Washington bảo vệ các ḥn đảo, rạn san hô thuộc chủ quyền của Manila, bao gồm cả Băi cạn Scarborough. Điều quan trọng là Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte phải thể hiện sự kiên quyết bảo vệ chủ quyền, Giáo sư Holmes nhận định.
Thứ ba, ông Duterte là nhân tố quan trọng trong việc duy tŕ sự ổn định, đoàn kết nội bộ Philippines. Bởi các cử trong nước sẽ chờ đợi sự cam kết của tổng thống với các tuyên bố chủ quyền và toàn vẹn lănh thổ quốc gia.
Tin tốt là ông Duterte đă thực hiện được điều đó kể từ khi nhậm chức. Sau khi PCA ra phán quyết, ông Duterte đă khẳng định với phái đoàn nghị sĩ Mỹ tới thăm Manila rằng: “Phán quyết là không thể thương lượng”.
Cuối cùng, theo sách lược của Fabius, Manila sẽ cần phải kéo dài cuộc đối đầu cho đến khi nhiệt huyết của đối phương suy giảm. Nhưng chưa thể nói trước được rằng liệu bao lâu nữa th́ điều đó sẽ xảy ra và liệu Trung Quốc có chấp nhận ngừng hành động hung hăng ở Biển Đông.
Bắc Kinh nhiều khả năng sẽ không từ bỏ toàn bộ các yêu sách chủ quyền phi lư ở Biển Đông. Nhưng Giáo sư Holmes tin rằng, Trung Quốc hoàn toàn có thể lặng lẽ gác lại tham vọng v́ lợi ích hữu nghị trong khu vực.
Therealtz © VietBF