Vụ việc Trung Quốc ngang nhiên bắt giữ trái phép một doanh nhân người Mỹ gốc Việt đă khiến dư luận phẫn nộ. Trung Quốc đă bắt giữ bà Sandy Phan-Gillis với cáo buộc bị t́nh nghi làm gián điệp. Trước sự việc này, Mỹ đă yêu cầu Trung Quốc phải đảm bảo thủ tục tố tụng pháp lư công bằng và minh bạch.
Bà Sandy Phan-Gillis bị chính quyền Trung Quốc bắt và sắp đưa ra xét xử v́ bị t́nh nghi làm gián điệp.
Ngày 15/07/2016, Washington đă yêu cầu Bắc Kinh đảm bảo thủ tục tố tụng pháp lư “công bằng và minh bạch” đối với một công dân Mỹ bị giam tại Trung Quốc từ một năm nay v́ bị t́nh nghi làm gián điệp.
Công dân Mỹ bị xét xử là bà Sandy Phan-Gillis, một doanh nhân, bị bắt ngày 20/03/2015 khi bà đang vượt qua biên giới Trung Quốc để sang Macao sau chuyến thăm Trung Hoa lục địa trong khuôn khổ của một phái đoàn thương mại đến từ Houston, Texas.
Bà Elizabeth Trudeau, phát ngôn viên của bộ Ngoại Giao Mỹ cho biết : “Chính quyền Trung Quốc đă thông báo cho chúng tôi biết họ sẽ đưa bà Phan-Gillis ra xét xử tại một ṭa án ở Nam Ninh, miền nam Trung Quốc”. Bà nói thêm: “Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc giải quyết trường hợp này một cách hiệu quả và đảm bảo phiên ṭa diễn ra công bằng và minh bạch theo pháp luật Trung Quốc và đảm bảo tôn trọng các quyền con người”.
Washington cũng yêu cầu Trung Quốc đảm bảo rằng bà Phan-Gillis tiếp tục có quyền được luật sư biện hộ. Bà Phan-Gillis đă nhận được trợ giúp lănh sự, bao gồm cả việc thăm nuôi hàng tháng, kể từ khi bà bị giam giữ.
Một nhóm các nhà hoạt động của Hội Đồng Nhân Quyền của Liên Hiệp Quốc đang đ̣i thả tự do cho bà Phan-Gillis. Nhóm này đă trích dẫn một nguồn tin chính phủ giấu tên cho biết bà Phan-Gillis bị cáo buộc làm gián điệp và đánh cắp bí mật nhà nước. Bà cũng bị t́nh nghi đă giúp đỡ cho một bên thứ ba ăn cắp thông tin.
Một nhóm của Liên Hiệp Quốc hoạt động về các vụ bắt giữ tùy tiện cũng đánh giá là các tiêu chuẩn quốc tế liên quan tới quyền được xét xử công bằng, quyền tự do và an toàn đă không được tôn trọng trong vụ này.
Trong một cuộc họp báo tuần trước, một phát ngôn viên của bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết bà Phan-Gillis đă bị bắt v́ bị t́nh nghi gây ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.
hoalyly@vietbf sưu tầm