Tàu cá của Philippines gặp nhiều tàu của Trung quốc xuất hiện trên biển Đông tại khu vực tranh chấp.Tàu cao tốc,tàu to,tàu nhỏ của Trung quốc ngang ngược bao vây xua đuổi tàu cá Philippines.
Nhóm Kalayaan Atin Ito nhiều lần dùng tàu cá đi ra các khu vực tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông từ cuối năm 2015.
Ngày 12/6, nhóm Kalayaan Atin Ito thực hiện chuyến đi bằng tàu cá ra Băi cạn Scarborough/băi Hoàng Nham, vào đúng ngày Độc lập của Philippines.
“Chúng tôi khởi hành từ Masinloc, tỉnh Zambales, nơi gần nhất từ đất liền để ra băi cạn. Và chúng tôi đă đi 17 giờ trên biển để ra tới Scarborough,” trưởng nhóm Vera Joy Ban-eg kể lại hành tŕnh đầu tháng Sáu.
Khi vừa ra đến băi cạn, tàu cá của họ gặp nhiều tàu Trung Quốc xuất hiện. Trong video quay từ trên tàu cá, nhóm Kalayaan Atin Ito ở vị trí rất gần các tàu cao tốc nhỏ, tàu sắt có biển hiệu là chữ Trung Quốc.
Bà Ban-eg kể: “Một tàu cao tốc của Trung Quốc tiếp cận chúng tôi. Hai người trên tàu ra dấu hiệu nói chúng tôi "đi, đi, đi, quay lại".
“Sau đó một tàu lớn hơn xuất hiện, và sau đó tàu mẹ đến, và một tàu cao tốc nữa lại gần, cuối cùng có tất cả 5 tàu xuất hiện và ở xung quanh tàu chúng tôi.”
“Trên tàu mẹ lớn nhất chúng tôi thấy có sáu người Trung Quốc. Tôi nghĩ họ là các sĩ quan, họ rất trẻ, giống như chúng tôi vậy. Và họ liên tục nói: "Đi đi, đây là Trung Quốc, cái hồ là của Trung Quốc", mọi việc cứ như vậy trong suốt bốn giờ.”
Nhóm nhà hoạt động trẻ nói họ “b́nh tĩnh” và đă “chuẩn bị sẵn” cho t́nh huống xảy đến và “đến đây chỉ để đánh cá”.
Trước đó, cuối tháng 12/2015, nhóm hoạt động này với các thành viên hầu hết là sinh viên đă ra đảo Pagasa tại Trường Sa.
Chuyến ra Pagasa của nhóm do một cựu tư lệnh hải quân dẫn đầu, đă dùng thuyền đi qua hải tŕnh 500 km tại các khu vực có tranh chấp ở Biển Đông trước khi tới đảo nhỏ này.
Sau chuyến đi, Trung Quốc bày tỏ sự giận dữ, và người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nói: "Một lần nữa chúng tôi cảnh báo Philippines rút khỏi... ḥn đảo đă bị chiếm phi pháp".
Trong chuyến ra đảo Pagasa, nhóm này nói với phóng viên họ không gặp cản trở ǵ nhưng "luôn có trực thăng Trung Quốc bay trên đầu theo chúng tôi suốt bảy ngày".
Vẫy cờ ở băi cạn
“Một trong những mục tiêu của chúng tôi là vẫy cờ ở băi cạn,” một thành viên t́nh nguyện của nhóm tên Andrei Villato nói.
“Chúng tôi có mang theo cờ Philippines và cờ Liên Hiệp Quốc. Tôi nhảy xuống nước, cầm theo cờ, nhưng tôi không yêu cầu các t́nh nguyện viên khác nhảy theo, tôi chịu rủi ro, nhưng tôi không muốn họ chịu rủi ro,” Bà Ban-eg tả lại chuyến đi đầu tháng Sáu.
H́nh ảnh từ video cho thấy những nhà hoạt động này bị tàu cao tốc chạy ṿng ṿng xung quanh để họ không thể lại gần băi cạn Scarborough.
Andrei miêu tả: “Tôi và những người cùng bơi bị sóng đánh cản và bị xịt ṿi nước để không thể bơi vào “cái hồ”, là tên người Trung Quốc gọi vụng biển bên trong.”
Nhưng một số thành viên đă bơi vào được băi cạn và vẫy cờ Philippines.
Họ quay lại tàu, rời khỏi khu vực Scarborough và "không gặp cản trở ǵ".
Nhóm này cho biết, chuyến đi đầu tháng 6/2016 đă giúp họ “xác nhận hai điều”:
“Tàu hải tuần Trung Quốc đă thiết lập sự hiện diện ở băi cạn Scarborough. Và theo quan điểm của họ, băi cạn thuộc về họ và họ không cho người Philippines đặt chân đến đó để đánh cá.”
“Thứ hai, xung quanh khu vực đó không có thuyền đánh cá nào, không có tàu tuần tra của Philippines trong suốt 17 giờ chúng tôi ra và ở đó," đại diện của nhóm này nói.
“Câu hỏi là tại sao họ [Trung Quốc] không muốn chúng tôi đánh cá ở đó. Người Trung Quốc luôn nghĩ băi cạn Scarborough là của họ, cả trong tâm trí lẫn DNA của họ," Andrei nhận định.
"Đây sẽ là cuộc đấu tranh lâu dài của chúng tôi."
'Đặt chân đến tất cả các đảo'
Jasper Cruz, một t́nh nguyện viên 18 tuổi của nhóm này nói: “Chúng tôi đă đi ṿng quanh Philippines, đưa thông tin, giới thiệu với sinh viên về Biển Tây Philippines [Biển Đông theo tên gọi của Philippines], về vụ kiện ở ṭa thường trực, về việc quân sự hóa trên biển. Chúng tôi mời sinh viên tham dự với chúng tôi.”
Tổ chức hoạt động v́ tranh chấp trên Biển tây Philippines này cho biết họ có “tham vọng đặt chân đến tất cả các đảo của Philippines mà Trung Quốc đă chiếm phi pháp trên Biển Tây Philippines.”
Adrianne Supat, một trong các thành viên làm t́nh nguyện thường trực cho biết họ có chuyến đi đến băi cạn Ayungin (băi Cỏ Mây) trong khu vực tranh chấp trên quần đảo Trường Sa trong hai ngày 25-26/6 trong thời gian chờ đợi phán quyết của Ṭa trọng tài về vụ kiện của Philippines.
Nhóm này nói trong ngày thứ Hai 27/6 họ sẽ tiếp tục đi tàu đến một đảo khác gần đó, cũng nằm trong khu vực tranh chấp chủ quyền trên quần đảo Trường Sa.
Năm 2013, Philippines kiện yêu sách chủ quyền của Trung Quốc lên Ṭa Trọng tài quốc tế và phán quyết được trông đợi sẽ được đưa ra trong thời gian tới.
Đơn kiện của Philippines nói yêu sách 'đường chín đoạn', hay 'đường lưỡi ḅ' mà Trung Quốc dùng để khoanh vùng chủ quyền của ḿnh ở Biển Đông, là trái với Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển mà cả Trung Quốc và Philippines đều là thành viên kư kết.