VBF-Tiếng Anh vẫn đang trở thành thứ tiếng mà ai cũng cần trong quá tŕnh hội nhập và phát triển từ cá nhân cho đến các tổ chức...Dù nó vẫn c̣n những điều nghịch lư xong nó vẫn rất cần cho bất cứ ai.Nhà ngôn ngữ Richard Lederer đă chỉ ra tiếng Anh "điên rồ" như thế nào và hài hước kết luận "Tôi hiểu v́ sao ḿnh từng trượt môn Tiếng Anh" dù là tác giả cuốn sách nổi tiếng Anguished English.
Đoạn văn sau của ông Lederer đă chỉ ra các từ vựng trong tiếng Anh có nhiều điều ngược đời. Nhiều từ ghép được tạo thành từ hai từ đơn không liên quan. Chẳng hạn như từ "sweet" (ngọt) và "bread" (bánh mỳ) khi ghép lại tạo thành từ "sweetbread"có nghĩa món ăn "lá lách bê".
Có từ ghép lại "vô lư" đến mức được tạo thành từ một từ đơn ngược nghĩa. Ví dụ, sân chơi boxing có h́nh vuông nhưng không được gọi là "boxing square" mà lại là "boxing ring" trong khi từ "ring" có nghĩa "h́nh tṛn".
Nhà văn đă thống kê nhiều ví dụ như vậy, không phải để đả kích ngôn ngữ này, mà đơn thuần mang lại niềm vui cho người đọc. Sau đây là một đoạn trích từ bài văn của ông. Bạn có thể đọc chậm từng câu để hiểu hết cách chơi chữ, những phát hiện thú vị của Lederer về tiếng Anh.

"Let's face it - English is a crazy language. There is no egg in eggplant nor ham in hamburger; neither apple nor pine in pineapple. English muffins weren't invented in England or French fries in France. Sweetmeats are candies while sweetbreads, which aren't sweet, are meat.
We take English for granted. But if we explore its paradoxes, we find that quicksand can work slowly, boxing rings are square and a guinea pig is neither from Guinea nor is it a pig".
Bản dịch:
Nh́n thẳng vào sự thật đi - tiếng Anh thật là một ngôn ngữ điên rồ. Chẳng có quả trứng (egg) nào trong quả cà tím cả (eggplant), không có thịt hun khói (ham) trong bánh hamburger cũng không có táo (apple) hay cây thông (pine) trong quả dứa (pineapple). Món bánh xốp nướng (English muffins) không được phát minh ở Anh và khoai tây chiên (French fries) cũng không được làm ra ở Pháp. Mứt ngọt ("sweetmeat" nghe như "thịt ngọt") là một loại kẹo trong khi lá lách bê ("sweetbread" nghe như "bánh mỳ ngọt) th́ lại không ngọt, mà thuộc họ nhà thịt.
Chúng ta thừa nhận tiếng Anh là hiển nhiên. Nhưng nếu khám phá những điều ngược đời, ta sẽ thấy là cát lún ("quicksand" nghe như "cát nhanh") lại diễn ra chậm (slowly), sân đấu boxing ("boxing rings" nghe như "ṿng tṛn đấu boxing) có h́nh vuông và chuột bạch (guinea pig) cũng không phải đến từ Guine hay có họ hàng ǵ với lợn.
Phần tiếp của bài văn, Lederer chỉ ra sự phức tạp trong cấu tạo từ (word formation) trong tiếng Anh.
"And why is it that writers write but fingers don't fing, grocers don't groce and hammers don't ham? If the plural of tooth is teeth, why isn't the plural of booth beeth? One goose, 2 geese. So one moose, 2 meese... One blouse, 2 blice?
Doesn't it seem crazy that you can make amends but not one amend, that you comb through annals of history but not a single annal? If you have a bunch of odds and ends and get rid of all but one of them, what do you call it? If teachers taught, why didn't preachers praught? If a vegetarian eats vegetables, what does a humanitarian eat?"
Bản dịch:
Và tại sao các nhà văn (writers) lại viết (write) mà những ngón tay (fingers) lại không "fing" và những cái búa (hammers) lại không "ham"? Nếu dạng số nhiều của "tooth" (răng) là "teeth" (những chiếc răng) th́ "booth" (lều rạp) lại phải là "beeth" chứ? "One goose" (một con ngỗng) nhưng lại "2 geese" (hai con ngỗng); "one moose" (một con nai) nhưng lại "2 meese" (hai con nai); "one blouse (một cái áo choàng) nhưng lại "2 blice" (hai cái áo choàng).
Bạn có thấy thật điên rồ khi bạn có thể thực hiện nhiều lần bồi thường (make amends - "amends" ở dạng số nhiều) mà không phải một lần bồi thường (an amend). Nếu bạn có một đống thứ linh tinh (a bunch of odds and ends) và loại một trong hai thứ odds hay ends th́ sẽ chẳng c̣n lại cái ǵ (cụm "a bunch of odds" hay "a bunch of ends" không có nghĩa). Nếu giáo viên (teacher) giảng dạy (teach) th́ sao những người giảng đạo (preteachers) lại không "pretaught"? Nếu môt người ăn chay (vegetarian ) ăn rau (vegetables), th́ các nhà hoạt động v́ con người (humanitarian) sẽ ăn ǵ đây?
"Sometimes I think all the English speakers should be committed to an asylum for the verbally insane. In what language do people recite at a play and play at a recital? Ship by truck and send cargo by ship? Have noses that run and feet that smell? Park on driveways and drive on parkways?
How can a slim chance and a fat chance be the same, while a wise man and wise guy are opposites? How can the weather be hot as hell one day and cold as hell another?"
Bản dịch:
Thỉnh thoảng, tôi nghĩ tất cả những người nói tiếng Anh nên được gửi đến một nhà thương điên v́ bệnh nói những thứ điên rồ. Có ngôn ngữ nào mà mọi người đọc thuộc lời của một vở kịch (recite at a play) và lại biểu diễn ngâm thơ (play at a recital), chuyển hàng bằng xe tải (ship by truck) và lại gửi hàng bằng đường biển (send cargo by ship)? Mũi v́ sao lại biết chạy ("run" có nghĩa "chạy" nhưng "nose runs" là "chảy nước mũi") và chân (feet) lại biết ngửi ("smell" có nghĩa "ngửi" và nghĩa "bốc mùi")? V́ sao chúng ta đỗ xe (park) trên "drive way" và lái xe (drive) trên "parkways"?
V́ sao một "slim chance" và "fat chance" lại có nghĩa như nhau (có nghĩa "cơ hội mong manh), trong khi "wise man" (người uyên bác) và "wise guy" (kẻ tài lanh, tỏ vẻ biết mọi thứ) lại ngược nghĩa nhau. V́ sao thời tiết có thể nóng như địa ngục trong một ngày và lại lạnh như địa ngục vào ngày khác?
Và sau đó, ông kết luận rằng tiếng Anh là sản phẩm sáng tạo của loài người, không tuân theo quy luật, công thức như máy tính nên mới có sự "sáng tạo" đó.
"English was invented by people, not computers, and it reflects the creativity of the human race. That is why, when the stars are out, they are visible, but when the lights are out, they are invisible. And why, when I wind up my watch, I start it, but when I wind up this essay, I end it?
Now I know why I flunked my English. It's not my fault, the silly language doesn't quite know whether it's coming or going".
Bản dịch:
Tiếng Anh được loài người tạo ra chứ không phải do máy tính nên ngôn ngữ này phản ánh đúng sự sáng tạo của loài người. Chính v́ vậy, khi những ngôi sao (stars)"out" th́ chúng ta thấy nó c̣n khi đèn (lights) "out" th́ chúng ra không thấy ǵ. Và v́ sao khi tôi "wind up" (lên giây cót) đồng hồ, nó bắt đầu chạy, c̣n khi tôi "wind up" (kết thúc) bài văn này, tôi kết thúc nó?
Giờ tôi hiểu v́ sao ḿnh lại trượt môn tiếng Anh của ḿnh. Đó không phải lỗi của tôi, không thể biết được ngôn ngữ ngớ ngẩn này liệu đang đi đến đâu nữa.
vk