Hạn hán khiến cá hồi Cali khả năng tuyệt chủng cao!

[Hanna]

Loại cá hồi có tên riêng là Chinook sống tại Bắc Cali. Hiện nay do hạn hán nên rất lo rằng loại cá này sẽ bị tuyệt chủng tại nơi đây. Cùng vietbf.com khám phá thêm.


Cá hồi Chinook tại hồ Shasta Lake ở Bắc California. Giống cá này đã bị giảm số lượng, và nay thêm thiên tai hạn hán càng khiến các viên chức lo lắng cá sẽ bị tận diệt tại California. (Getty Images)

Trong mùa hè năm ngoái, một đoạn sông ngắn có nhiều tảng đá viền quanh của sông Sacramento đã gần như biến thành một nghĩa trang tập thể cho cá hồi con.

Những đợt xả nước ở thượng nguồn từ con đập Shasta Dam đều rất nóng, đến nỗi hầu như toàn thể một thế hệ cá hồi Chinook đều đã bị xóa sổ. Loài cá này trở lại vùng nước ngọt vào mùa đông để đẻ trứng. Trứng cá không bao giờ nở, hoặc nếu có nở thì chẳng bao lâu cá con đều chết.
Một thảm họa tương tự có thể diễn ra trong mùa hè này. Và nếu hạn hán kéo dài thêm một hai năm nữa, thì số lượng cá hồi chinook, một loài cá được đánh giá cao nhất của California, có lẽ sẽ biến mất.

Giáo sư Peter Moyle thuộc viện đại học UC Davis là người có thẩm quyền hàng đầu về cá bản địa của California. Ông nói, “Chúng ta đang mất đi hầu hết cá hồi (salmon) và cá bẹ (steelhead) nếu tình trạng nóng này cứ tiếp tục như vậy.” Có một loài cá cũng gặp nguy hiểm, đó là cá đối (delta smelt) gặp nạn từ lâu. Số lượng của chúng đã giảm xuống mức mà ông gọi là mức “chót của chót.”

Giáo sư Moyle cảnh cáo, “Đây sẽ là một vụ tuyệt chủng lớn.”

Mức thiệt hại do hạn hán gây ra cho California đã được đo đạc phần lớn về diện tích đất trồng trọt bị bỏ hoang, những giếng nước ở nhà khô cạn, và những bãi cỏ héo thành màu nâu. Ít được nhìn thấy nhưng có sức tàn phá nhiều hơn, đó là mức thiệt hại cho cá bản địa đang ra sức để sống sót trong tình trạng khó khăn nhất.

Bốn năm trời hạn hán, và việc các nhà kiểm tra tiểu bang nới lỏng các tiêu chuẩn về môi trường, đã pha trộn những sự tác hại của các con đập và những vụ chuyển hướng dòng chảy từ lâu cản trở việc di cư của cá, và phá hủy môi trường sống.

Loài cá hồi Chinook đẻ trứng trong mùa đông sẽ không bao giờ muốn bơi lang thang trong vùng ngoại ô của Redding, vào một ngày khi thành phố này nóng lên tới 111 độ. Chúng thích bơi lội trong những vùng nước lạnh, do mùa xuân mang tới, của sông McCloud và các nhánh khác của sông Sacramento ở phía bắc.

Nhưng trong chừng 70 năm nay, những bãi đẻ trứng lịch sử ấy đã nằm ngoài tầm với của cá hồi. Loài cá này bị chặn lại bởi bề mặt bê tông sừng sững của đập Shasta, và bởi các trụ tường của con đập nhỏ hơn là Keswick Dam.

Trứng cá hồi và những con cá mới nở đều cần nước lạnh để sống sót. Nhiệt độ sông không nên vượt quá 56 độ. Hồi năm ngoái, trong những bãi đẻ trứng vên dưới đập Keswick, nhiệt độ tăng lên tới 62 độ. Chỉ có 5% trong số cá con mới đẻ trong năm 2014 sống sót nổi.

Cơ Quan Khai Hoang Hoa Kỳ, phụ trách điều hành các đập nước, đã tính sai khối lượng nước lạnh trong đập Shasta, và không có đủ nước lạnh để duy trì nhiệt độ thích hợp của sông. Vấn đề không phải chỉ là chuyện hạn hán đã cắt giảm lượng nước chảy vào làm đầy hồ. Mô hình máy điện toán được sử dụng để dự đoán trữ lượng nước lạnh đã được lập sai.

Các cơ quan liên bang đang cố gắng để tránh lặp lại chuyện ấy trong năm nay, bằng cách chia theo phần hạn chế những đợt xả nước lạnh ở đập Shasta. Mục đích là để cho những nhà quản trị không bị cạn kiệt nước lạnh, trong khi trứng và cá con phát triển trong mấy tháng sắp tới. Nhưng việc kéo căng những trữ lượng nước lạnh có nghĩa là những đợt tháo nước sẽ ở mức thấp hơn trong mùa hè này, đẩy nhiệt độ sông tăng thêm một hoặc hai độ, khi việc cá đẻ trứng lên tới cao điểm.

Và những khoảng thời gian gồm những ngày nóng tới 110 độ ở Redding có thể làm tăng độ nóng của dòng sông.