Dưới đây là những câu trả lời chính xác cho những thông tin mà bạn chưa biết đúng sai. Nếu ăn cái ǵ nhiều quá người ta nói không tốt th́ đúng đó không nên bỏ qua. Cùng vietbf.com khám phá nhe.
BS Nguyễn Thị Nhuận
Hỏi: Trước giờ tôi vẫn tin rằng bơ thực vật (margarine) tốt cho sức khỏe tim mạch v́ nó làm từ thực vật. Gần đây có nhiều thông tin trái ngược, cho rằng margarine không tốt, có hại. Vậy th́ loại trét bánh ḿ nào tốt cho tim: bơ (butter) hay bơ thực vật (margarine)? Tại sao?
Đáp: Bơ thực vật thường tốt hơn bơ khi nói đến sức khỏe tim mạch. Bơ thực vật được làm từ các loại dầu thực vật, v́ vậy nó chứa nhiều chất béo không băo ḥa đa và không băo ḥa đơn (polyunsaturated và monounsaturated fats). Những loại chất béo này giúp làm giảm lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) tức loại cholesterol “xấu”.
Bơ, mặt khác, được làm từ chất béo động vật, do đó, nó chứa nhiều chất béo băo ḥa, tức loại chất béo không tốt, làm tăng LDL, tăng độ cứng động mạch, hơn.
Nhưng không phải loại bơ thực vật nào cũng được chế tạo giống nhau - một số loại bơ thực vật có chứa chất transfat. Nói chung, loại margarine nào càng cứng, đặc th́ loại đó càng chứa nhiều transfat. V́ vậy, loại margarine làm thành từng thỏi dài (sticks) thường chứa nhiều chất transfat hơn loại margarine trong hộp nhỏ (tub).
Trans fat, giống như chất béo băo ḥa, làm tăng nồng độ cholesterol trong máu và nguy cơ bệnh tim mạch. Ngoài ra, chất transfat c̣n làm giảm lipoprotein mật độ cao (HDL), tức loại cholesterol tốt. V́ vậy, không nên mua loại margarine dạng stick mà nên chọn loại margarine mềm hoặc lỏng.
Hăy t́m mua loại trét bánh ḿ nào không có chất transfat và có rất ít chất béo băo ḥa. So sánh các loại margarine khác nhau bằng cách đọc kỹ thông tin dinh dưỡng (nutritional facts) và xem số lượng chất béo băo ḥa và chất transfat.
Ngoài ra, bơ thật hay bơ thực vật đều là chất béo, tức chứa nhiều calories. Nên ăn ít thôi.
Nếu bị cholesterol cao, nên hỏi bác sĩ của bạn về việc sử dụng loại trét bánh ḿ được cho thêm chất stanols và sterol thực vật, như Benecol và Promise Activ, có thể giúp giảm mức độ cholesterol.
Hỏi: Tôi có đọc ở một số báo chí rằng dầu canola chứa độc tố. Điều này có thật không?
Đáp: Đều này không có cơ sở chứng minh được. Dầu hạt cải canola, được chiết suất từ hạt của cây cải canola, được công nhận là an toàn bởi Cơ Quan Quản Lư Thực và Dược Phẩm.
Thông tin sai lạc về dầu canola có thể xuất phát từ việc cây canola được phát triển qua việc lai giống với cây rapeseed. Dầu rapeseed có chứa hàm lượng erucic acid rất cao; đây là chất có thể độc cho con người nếu dùng lượng lớn. Dầu canola, ngược lại, chứa rất ít erucic acid.
Dầu canola chứa ít chất béo băo ḥa và có chứa nhiều chất béo không băo ḥa đơn, nên là một lựa chọn lành mạnh và an toàn để nấu ăn.
Hỏi: Ăn kiêng tẩy độc có lợi ích sức khỏe không? Tại sao?
Đáp: Hiện nay, chuyện ăn kiêng để tẩy độc theo một công thức nào đó rất phổ biến, nhưng có rất ít bằng chứng cho thấy nó có thể loại bỏ các độc tố khỏi cơ thể của bạn.
Các cách ăn kiêng tẩy độc có thể khác nhau nhưng thường gồm một khoảng thời gian nhịn ăn, theo sau là một chế độ ăn uống chỉ có rau sống, trái cây và nước ép trái cây, và nước. Ngoài ra, một số chế độ ăn kiêng tẩy độc chủ trương dùng các loại thảo mộc và các chất bổ sung khác cùng với việc làm sạch ruột già (bằng cách thụt) để làm ruột rỗng.
Một số người cho biết họ cảm thấy tập trung hơn và tràn đầy năng lượng trong và sau khi ăn kiêng tẩy độc. Tuy nhiên, có rất ít bằng chứng cho thấy ăn kiêng detox thực sự loại bỏ các độc tố khỏi cơ thể. Thật ra, thận và gan nói chung là khá hiệu quả trong việc lọc và loại bỏ độc tố ăn vào cơ thể, ít khi phải nhờ đến những biện pháp khác.
Vậy tại sao rất nhiều người chia sẻ rằng họ cảm thấy khỏe hơn sau khi “tẩy độc”? Một phần có thể là do việc “giải độc” giúp loại bỏ các thực phẩm chế biến sẵn, vốn chứa nhiều chất béo cứng và đường. Thật ra chỉ cần tránh các loại thực phẩm nhiều calories nhưng không chứa nhiều dinh dưỡng này một vài ngày có thể là một phần trong nguyên nhân người ta cảm thấy khỏe hơn.
Nếu bạn đang muốn giải độc, nên hỏi ư kiến bác sĩ của ḿnh và chỉ làm khi BS đồng ư. Và cần xem xét các tác dụng phụ. Một vài công thức ăn kiêng tẩy độc đ̣i hỏi giới hạn chế nghiêm trọng chất protein hoặc phải nhịn đói có thể gây ra mệt mỏi. Nhịn ăn lâu dài có thể dẫn đến thiếu hụt vitamin và khoáng chất. Làm sạch ruột, thường được áp dụng như một phần của một việc tẩy độc, có thể gây ra chuột rút, đầy bụng, buồn nôn và ói mửa. Mất nước cũng có thể là một mối quan tâm.
Cuối cùng, hăy nhớ rằng một phương cách “theo thời” không phải là một giải pháp lâu dài và tốt. Để có kết quả lâu dài, cách tốt nhất của bạn là ăn uống lành mạnh với các loại trái cây và rau quả, ngũ cốc nguyên hạt, và các nguồn protein nạc.
Chỉ nên ăn kiêng tẩy độc như là một cách để có một bắt đầu quả quyết cho việc lựa chọn thực phẩm lành mạnh măi măi.
Hỏi: Trước giờ tôi vẫn nghĩ là ăn nhiều trứng th́ không tốt v́ trứng chứa nhiều cholesterol. Nhưng hiện nay lại có những thông tin là ăn nhiều trứng không sao. Như vậy th́ việc nào đúng.
Đáp: Trứng gà chứa nhiều cholesterol, nhưng ảnh hưởng của việc ăn trứng trên mức cholesterol trong máu lại rất ít so với tác dụng của chất béo transfat và chất béo băo ḥa.
Nguy cơ bệnh tim có thể là từ những loại thực phẩm thường dọn ra vào bữa ăn sáng truyền thống của Mỹ kèm theo món trứng: thí dụ như muối trong thịt xông khói, xúc xích và thịt nguội, các chất béo hoặc dầu có chất béo transfat được sử dụng để chiên trứng và khoai tây hash browns.
Hầu hết những người khỏe mạnh có thể ăn đến bảy quả trứng một tuần mà không bị nguy cơ bệnh tim. Một số nghiên cứu cho thấy mức độ tiêu thụ trứng này thực sự có thể ngăn ngừa một số loại stroke.
Nhưng đối với bệnh nhân tiểu đường th́ khác. Nơi người tiểu đường, ăn bảy quả trứng một tuần làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim.
Theo Bộ Nông Nghiệp Hoa Kỳ, một quả trứng lớn có khoảng 186 mg mg cholesterol, đều chứa trong ḷng đỏ.
Khi quyết định ăn trứng, cần xem xét các giới hạn về cholesterol trong thức ăn của bạn:
o Nếu bạn khỏe mạnh, nên tiêu thụ không nhiều hơn 300 mg cholesterol mỗi ngày.
o Nếu bạn bị tiểu đường, cholesterol cao, bệnh tim, nên hạn chế lượng cholesterol, không quá 200 mg một ngày.
Nếu bạn thích trứng nhưng không muốn bị cao cholesterol th́ nên chỉ ăn ḷng trắng trứng. Ḷng trắng trứng không chứa cholesterol. Bạn cũng có thể ăn những sản phẩm thay thế trứng không chứa cholesterol, được làm với ḷng trắng trứng.
Hỏi: Ăn chay có giúp giảm cholesterol không?
Đáp: Ăn chay với các lựa chọn thực phẩm lành mạnh có thể giúp kiểm soát mức cholesterol của bạn. Nhưng người ta vẫn có thể ăn chay bằng các loại thực phẩm không lành mạnh nên không thể giảm cholesterol được. Nên chọn các loại thực phẩm một cách khôn ngoan.
Nghiên cứu cho thấy những người ăn chay có mức lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL), hay cholesterol “xấu”, thấp hơn, và giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch hơn so với những người ăn thịt.
Đây là lư do tại sao. Chất béo băo ḥa là nguồn cung cấp cholesterol lớn nhất. Những chất béo này thường được t́m thấy trong thịt mỡ và các sản phẩm từ sữa c̣n nguyên chất béo như sữa, kem và pho mát. Hầu hết các người ăn chay thường ăn ít hoặc hoàn toàn không ăn sản phẩm động vật, do đó, họ tự nhiên có mức cholesterol thấp.
Ăn chay cũng giúp tăng sự biến dưỡng của chất triglyceride - một dạng khác của chất béo trong cơ thể - bằng cách tăng sự loại bỏ các mảnh bám chất béo khỏi máu. Và thực phẩm từ thực vật, chẳng hạn như trái cây, rau, các loại hạt, hạt giống và các loại dầu thực vật, chứa phytosterol, là chất có cấu trúc và chức năng tương tự như cholesterol nhưng có thể làm giảm nồng độ cholesterol xấu gây tắc động mạch.
Tuy nhiên, nhiều loại thực phẩm chứa nhiều đường và chất béo transfat cũng là thức ăn chay, chẳng hạn như các loại thực phẩm chiên, bánh nướng và các sản phẩm từ sữa. Nên sắp đặt và chọn lựa thức ăn uống của bạn một cách cẩn thận để có được các chất dinh dưỡng thiết yếu và giới hạn các loại đường và chất béo.
Hỏi: MUFAs là ǵ, và tôi có nên ăn MUFAs không?
Đáp: MUFA là viết tắt của Monounsaturated fatty acids, tức chất béo không băo ḥa đơn, là một loại chất béo lành mạnh. Thay thế chất béo kém lành mạnh như chất béo băo ḥa và chất béo transfat bằng chất béo không băo ḥa, chẳng hạn như MUFAs và chất béo không băo ḥa đa, có thể cung cấp các lợi ích sức khỏe.
Tiêu thụ MUFA có thể giúp giảm nguy cơ bệnh tim bằng cách cải thiện các yếu tố nguy cơ của bạn. Ví dụ, MUFAs có thể làm giảm chất cholesterol tổng quát và lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL), nhưng giữ mức độ lipoprotein tỷ trọng cao (HDL) cao.
MUFAs cũng có thể giúp cải thiện chức năng của các mạch máu. Và một số nghiên cứu cho thấy rằng MUFAs cũng có thể giúp kiểm soát lượng đường và chất insulin trong máu, đặc biệt hữu ích nếu bạn có bệnh tiểu đường loại 2.
MUFAs là trung tâm của chế độ ăn Địa Trung Hải có lợi cho tim. Các loại thực phẩm giàu MUFA trong chế độ ăn uống của bạn bao gồm:
-Dầu ô liu
- Nuts, như hạnh nhân, hạt điều, quả hồ đào và macadamias
-Dầu canola
-Quả bơ
-Các loại bơ hạt
-Olives
-Dầu đậu phộng
Nhưng không nên quá đáng. Tất cả các chất béo, bao gồm MUFAs, có nhiều calories, v́ vậy chỉ nên ăn MUFA có chừng mực.
|
|