Như chúng ta đă biết, Người Mỹ gốc Việt đầu tiên được thăng tướng là Chuẩn tướng Lương Xuân Việt.
Hiện này có ít nhất hai Đại tá Việt Nam có cơ hội đeo lon tướng trong quân đội Hoa Kỳ, theo một người trong Hội quân nhân Mỹ gốc Việt.
Trung tá Nguyễn Anh Tuấn trả lời phỏng vấn Nguyễn Hùng ở Connecticut, Hoa Kỳ
Trong phỏng vấn với BBC mới đây, Trung tá Hải quân Hoa Kỳ Nguyễn Anh Tuấn, người cũng là Phó Hội trưởng Hội quân nhân Mỹ gốc Việt nói:
"Hiện giờ trong quân đội Hoa Kỳ có Đại tá Thomas Nguyễn, anh đă từng chỉ huy một trung đoàn pḥng không ở Nam Hàn, h́nh như anh cũng sắp về Hoa Thịnh Đốn.
"Anh đă là đại tá tác chiến và có nhiều hy vọng để lên tướng.
"Một người nữa là Đại tá Lê Bá Hùng. Đại tá Hùng từng là hạm trưởng của một chiếc tàu đă từng về Đà Nẵng.
"Năm trước anh cũng đă từng phục vụ trong Bộ Quốc pḥng [Hoa Kỳ], làm việc cho ông Bộ trưởng Quốc pḥng.
"Hai người đó có nhiều cơ hội trở thành người tướng thứ nh́ của người Mỹ gốc Việt chúng ta."
Làm sao lên tướng?
Khi được hỏi về con đường lên tướng trong quân đội Hoa Kỳ, Trung tá Tuấn nói:
"Nếu muốn lên tướng ḿnh phải có tài để cạnh tranh với các trung tá khác nhằm lên được đại tá.
"Lên tới đại tá là đă có cơ hội để người ta xem hồ sơ xem có lên tướng được không.
"Hầu hết những người lên tướng phải vào ngành tác chiến.
"Hải quân phải là hạm trưởng của một hạm, về lục quân phải là trung đoàn trưởng của trung đoàn tác chiến.
"Thủy quân lục chiến và không quân cũng như vậy.
"Trong lúc ḿnh có tài ḿnh cũng phải có cái 'thân'.
"Những người tướng xem hồ sơ các đại tá thường [chọn những người] ngày xưa từng làm việc với [họ].
"Nếu một đại tá khi c̣n là đại úy đă từng làm cho một ông trung tá hay đại tá mà giờ ông đại tá đó đă là tướng th́ cơ hội để lên [tướng] dễ dàng hơn.
"Nên có tài cũng chưa chắc ǵ đă có thể lên tướng. Nếu không thân với một trong các vị tướng th́ lên tướng rất khó khăn."
Cạnh tranh trong quân đội
Trung tá Tuấn nói Quân đội Hoa Kỳ phân biệt rơ hai loại quân nhân đó là lính và sỹ quan.
Lính được kư hợp đồng bốn năm một lần và quân đội quyết định có gia hạn thêm hay cho lính giải ngũ khi hết hợp đồng.
"[Đối với] người sỹ quan, cái lon họ đeo là ủy nhiệm của ông tổng thống, ḿnh phục vụ dưới quyền ông tổng thống," ông Tuấn nói.
"Sỹ quan có ủy nhiệm thường thường là bốn năm, sau bốn năm nếu muốn giải ngũ th́ ḿnh phải từ chức và trả lon lại cho ông tổng thống.
Nếu đại úy không lên được thiếu ta sau hai lần [xét hồ sơ trong hai năm kế tiếp nhau] th́ quân đội sẽ cho giải ngũ. Thiếu tá không lên được trung tá trong 20 năm th́ phải về hưu.
Trung tá Nguyễn Anh Tuấn
"Nếu quân đội không muốn ḿnh từ chức th́ họ giữ lại."
Trung tá Tuấn giải thích thêm về thâm niên cần có để thăng quân hàm:
"Thiếu úy lên trung úy th́ mất hai năm, từ trung úy lên đại úy cũng thêm hai năm.
"Muốn lên thiếu ta th́ sáu năm sau người ta bắt đầu xem hồ sơ [của những người cùng muốn tranh đua lên thành thiếu tá].
"Trung b́nh 80-85% đại úy sẽ lên thiếu tá.
"Nếu đại úy không lên được thiếu ta sau hai lần [xét hồ sơ trong hai năm kế tiếp nhau] th́ quân đội sẽ cho giải ngũ.
"Thiếu tá không lên được trung tá trong 20 năm th́ phải về hưu."
Trung tá Tuấn cũng nói những trung tá không lên được đại tá trong ṿng 28 năm sẽ phải về hưu bắt buộc.
Tương tự, những đại tá không đủ khả năng cạnh tranh để lên tướng cũng sẽ buộc phải về hưu.
Ông nói khả năng thiếu tá lên trung tá là 65% và chỉ có 50% trung tá được lên đại tá.
Quư vị có thể theo dơi toàn bộ phỏng vấn trên YouTube của BBC Tiếng Việt.
Trên YouTube của BBC cũng có phỏng vấn với Hội trưởng và Phó Hội trưởng Hội quân nhân Mỹ gốc Việt trong đó có nói về những suy nghĩ của hai vị Trung tá Quân đội Hoa Kỳ về Việt Nam sau 40 năm kết thúc chiến tranh.
BBC