Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony J. Blinken đang có chuyến thăm ở Việt Nam từ ngày 16 đến 19-5. Mục đích chuyến đi này của ông Blinke là để chuẩn bị cho một loạt chuyến thăm cấp cao giữa hai nước vào cuối năm nay, trong đó sẽ có chuyến thăm Mỹ của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sắp tới.
Trong cuộc họp báo chiều 19-5 tại TP.HCM, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony J. Blinken cho biết, Tổng thống Obama trông chờ chuyến thăm của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, và coi các chuyến thăm này sẽ là dấu mốc lịch sử trong năm kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt - Mỹ, tạo đà phát triển cũng như làm sâu sắc hơn nữa quan hệ giữa hai nước.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony J. Blinken trong cuộc họp báo chiều 19-5 tại TP.HCM.
Tại buổi họp báo ngày hôm nay, ông Blinken cho hay, “chúng tôi rất chào đón chuyến thăm của Tổng bí thư Trọng. Tổng thống Obama đang trông chờ chuyến thăm. Đây là chuyến thăm đầu tiên của tổng bí thư Đảng Cộng sản VN tới Washington” .
Ông nói chuyến thăm chứng minh “các cựu thù trong chiến tranh với nhau vẫn có thể trở thành bạn bè. Chúng ta không những chỉ có ḥa b́nh mà c̣n xây dựng được quan hệ đối tác”.
Mới tuần trước, Wall Street Journal trích nguồn tin Bộ Quốc pḥng nói Lầu Năm Góc đang cân nhắc phương án đưa tàu chiến và máy bay quân sự vào trong phạm vi 12 hải lư các điểm Trung Quốc chiếm đất ở biển Đông - động thái dấy lên lo ngại rằng đụng độ có thể xảy ra ở ngoài biển.
Khi được hỏi về vấn đề này, ông Blinken dầu vậy không khẳng định hay phủ nhận việc quân đội Mỹ có đưa tàu hay máy bay tới khu vực lấn đất hay không dù nói là “quan ngại” về t́nh h́nh ở ngoài biển".
12 hải lư là phạm vi lănh hải và thường chỉ được công nhận nếu như các điểm này được coi là đảo. Tuy vậy, theo các chuyên gia, hầu hết đây chỉ là băi san hô ngầm hoặc là đá mà không duy tŕ được sự sống th́ sẽ chỉ có 500m lănh hải chứ không phải 12 hải lư như thông thường và cũng không có vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lư.
Theo giới quan sát, động thái đi hẳn vào 12 hải lư như vậy có thể buộc Trung Quốc phải đưa ra căn cứ cụ thể cho các tuyên bố chủ quyền của ḿnh (Thực tế ở biển Đông là tất cả các nước mới chỉ tuyên bố chủ quyền nhưng v́ tính phức tạp của t́nh h́nh, hiện chưa nước nào đưa ra rơ ràng căn cứ theo UNCLOS cho các tuyên bố chủ quyền của ḿnh).
“Quan điểm ở đây là gây nhiều sức ép với Trung Quốc với mọi cơ hội, mà không quá gây hấn, khiến họ ngày càng không thoải mái với những ǵ ḿnh đang làm” - Gregory Poling của CSIS nói với Bloomberg.
IHS Jane, tạp chí hàng đầu về quốc pḥng, đánh giá khả năng Mỹ đưa tàu hay máy bay vào trong phạm vi 12 hải lư sẽ khó xảy ra trong lúc này v́ sẽ dẫn tới cuộc đối đầu ngoại giao trực diện giữa hai nước.
Và trong bối cảnh Mỹ c̣n cần Trung Quốc trong một loạt vấn đề an ninh và kinh tế (như Triều Tiên, Iran...), Washington sẽ không muốn gây hấn với Trung Quốc vào lúc này. Nhưng họ thừa nhận khả năng Washington sẽ đưa tàu tới sát vạch 12 hải lư.
VietSN ©sưu tập