Gia tộc Bush và tham vọng vị thổng thống thứ ba

[saigon75]

Gia tộc Bush từ trước đến nay vẫn luôn được coi là một trong những “vương triều” lớn mạnh và nổi danh nhất trên chính trường Mỹ.



Hai cựu Tổng thống Mỹ: George H.W. Bush (phải) và George W. Bush.

Về phương diện tài chính, thành công của họ là một nỗ lực không ngừng nghỉ để giành lấy tiền bạc, quyền lực và tất cả những quyền lợi chính đáng khác. Đó là lý do tại sao gia tộc này có mặt trong các định chế tài chính khổng lồ, từ Halliburton đến Merrill Lynch, và sở hữu các câu lạc bộ thể thao lớn.

Khi nói tới chính trị, gia tộc Bush đã cống hiến trong cả lĩnh vực hành pháp và lập pháp của Chính phủ Liên bang Mỹ. Triều đại này đã tạo nên hai đời tổng thống - thứ 41 và 43, cũng như đã sản sinh ra 2 vị thống đốc bang. Tuy cái tên Bush gợi lên những tình cảm trái ngược nhau ở Mỹ, song nó vẫn là một tài sản có giá ở xứ Cờ hoa. Giờ đây, khi cuộc chạy đua tranh cử 2016 đang diễn ra rất sôi nổi, những ấp ủ cho kế hoạch hiện thực hóa tham vọng có tổng thống đời thứ ba của nhà Bush lại bắt đầu được nhen nhóm…

Gia tộc tài chính đình đám

Nhờ sự gần gũi với bang Texas, cùng mối quan hệ mật thiết trong ngành công nghiệp dầu mỏ, gia đình Bush được coi là “băng trùm” thống lĩnh ngành này. Tuy nhiên, trên thực tế, dầu mỏ chỉ là một trong số rất nhiều lĩnh vực mà gia tộc Bush đang hiện diện với chuyên môn tài chính bậc thầy của họ. Truyền thống của gia tộc Bush được tạo lập dựa trên việc theo đuổi giàu sang từ hệ thống ngân hàng đầu tư, những dự án kinh doanh nhạy bén thời chiến tranh và vẫn tiếp tục được phát huy cho đến ngày hôm nay.

Samuel P. Bush (1863-1948), cụ nội của cựu Tổng thống George W. Bush, là một vị giám đốc điều hành ngân hàng lão luyện. Ông tham gia vào hội đồng quản trị của Ngân hàng dự trữ Liên bang Cleveland và hỗ trợ việc thành lập Phòng thương mại Mỹ. Nhờ quan hệ với gia đình trùm dầu mỏ Rockefeller, ông đã đặt nền móng cho sự thịnh vượng của gia tộc về sau.
Gia tộc Bush nhanh chóng thành lập ngân hàng đầu tư G.H.Walker vào năm 1900, tạo nên bước đột phá đi vào ngành tài chính. Rất nhiều thành viên của gia đình Bush đã làm việc ở đây cho đến khi nó trở thành một phần của tập đoàn Merrill Lynch vào năm 1978. Nhà Bush đã rất khôn khéo sử dụng hệ thống liên lạc ngân hàng quốc tế để phát triển các cơ hội đầu tư sinh lời. Đương nhiên, toàn bộ tài sản đó đồng nghĩa với việc gia đình này trở thành hình mẫu của một cuộc sống như thiên đường.
Gia tộc Bush với tiềm lực rất mạnh, đã thiết lập và duy trì hoạt động của nhiều tập đoàn tài chính trên khắp nước Mỹ. Con rể Prescott Bush (1895-1972, ông nội của cựu Tổng thống George W. Bush) nổi tiếng với khả năng gia tăng tài sản “thần tốc” của tập đoàn Union Banking Corporation, cùng lúc với việc thâu tóm chức Phó chủ tịch ở ngân hàng đầu tư W.A. Harriman, vị trí thừa hưởng từ bố vợ George Herbert Walker - một vị trưởng tộc khác trong phả hệ nhà Bush.

Khi còn ở Công ty đầu tư W.A. Harriman, Prescott Bush đã tham gia vào ban quản trị Dresser Industries, một công ty thiết bị dầu mỏ - lĩnh vực bùng nổ mạnh mẽ trong Thế chiến II, và cuối cùng sáp nhập với Halliburton vào cuối những năm 1990. Con trai Prescott, George H.W. Bush (hay Bush “cha”) đã bắt đầu sự nghiệp ở Dresser. Ông kết hôn với con gái giám đốc một tạp chí và sinh được sáu người con, trong đó có George W. Bush (Bush “con”). Sau đó, ông liên doanh lập ra Công ty Dầu lửa Bush-Overbey và dần dần sáp nhập để thành lập Pennzoil - công ty cho doanh thu khoảng 3 tỷ USD năm 1999.

Vào thời điểm đó, Bush “cha” trở thành một triệu phú. Thừa hưởng tiềm lực tài chính quá hùng hậu của gia tộc, George W. Bush không khó khăn để phát triển sự nghiệp kinh doanh dưới sự chỉ dạy tỉ mỉ của Bush “cha”. Trước khi bước vào chính trường rồi đắc cử tổng thống thứ 43 của Mỹ, ông đã là một doanh nhân, hoạt động trong lĩnh vực dầu mỏ và bóng chày chuyên nghiệp.

Những năm 1980, lần đầu tư mạo hiểm đầu tiên của George W. Bush là lập Công ty Arbusto Energy. Ông kinh doanh tại chính văn phòng của cha mình đã sử dụng 25 năm trước. Những nhà đầu tư ban đầu được ông kêu gọi chính là người thân và bạn bè của gia đình Bush. Thế nhưng, Arbusto kinh doanh khá tệ với lợi nhuận thu về ít ỏi. George W. Bush thậm chí chỉ nhận được 45 cent cho mỗi đồng đôla đầu tư của mình.

Năm 1984, ông bán Arbusto cho Spectrum 7 và được mời làm CEO cho Spectrum 7. Khi Spectrum 7 sáp nhập với Harken Energy năm 1986, Bush trở thành một trong những giám đốc của tập đoàn này. Năm 1989, ngay trước khi báo cáo kết quả kinh doanh thua lỗ của Harken Energy, Bush “con” bán gần 1 triệu USD cổ phiếu để mua lại cổ phần trong đội bóng chày Texas Rangers. Giá trị cổ phiếu của Bush tại đây khoảng hơn 15 triệu USD. Ông Bush “con” nhận nhiệm vụ ông bầu cho đội bóng chày Texas Rangers trong 5 năm, thời gian mà tên tuổi ông được biết đến với nhiều thiện cảm khắp tiểu bang Texas.

Tham vọng vị tổng thống thứ ba

George H.W. Bush là người mở màn cho việc gia tộc Bush thâu tóm chính trường khi trở thành tổng thống Mỹ thứ 41 (nhiệm kỳ 1989-1993). Tiếp bước người cha, cậu con trai George W. Bush (thuộc đảng Cộng hòa) đã trở thành ông chủ Nhà Trắng sau khi đánh bại ứng cử viên Al Gore của đảng Dân chủ trong một cuộc bầu phiếu sít sao và đầy tranh cãi năm 2000. Bốn năm sau, Bush “con” tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai sau khi thắng thượng nghị sĩ John Kerry của tiểu bang Massachusetts.

Thành công trên cả chính trường và thương trường nhưng trong suốt thời gian theo nghiệp chính trị, George W. Bush hứng chịu không ít chỉ trích gay gắt. Tổng thống Bush không nhận được nhiều thiện cảm của người dân tại nhiều quốc gia, đặc biệt là các nước hồi giáo. Những người ủng hộ ông chú trọng vào các lĩnh vực như kinh tế, an ninh trong nước và khả năng lãnh đạo của ông sau cuộc tấn công khủng bố ngày 11/9/2001.

Ngược lại, những cá nhân chống đối bày tỏ sự bất đồng về các chính sách đơn phương mà ông kiên quyết áp dụng khi cần thiết, nhất là trong các vấn đề về môi trường (tiêu biểu với sự kiện chống đối Nghị định thư Kyoto), đạo luật ái quốc, cuộc tuyển cử nhiều tranh cãi năm 2000 và cuộc chiến tại Iraq.

Gia tộc danh tiếng Bush phải chịu cảnh im hơi lặng tiếng sau 7 năm “đứt gánh chính trị” giữa đường từ khi ông George W. Bush hết nhiệm kỳ năm 2009. Tuy nhiên gần đây, cựu tổng thống Mỹ George W. Bush bất ngờ tung ra cuốn sách 41: Chân dung cha tôi như một cách vận động đầy khôn khéo cho em trai Jeb Bush một suất tham dự cuộc đua vào Nhà Trắng trong cuộc bầu cử năm 2016 tới. Hầu hết các thành viên trong đại gia đình Bush đều ủng hộ việc Jeb Bush ra tranh cử, hăng hái nhất có thể là Bush “cha”.

Thời điểm này lại đang rất có lợi cho ông Bush “bé nhất nhà” khi tổng thống đảng Dân chủ Barack Obama không có được sự ủng hộ đông đảo từ phía cử tri. Đặc biệt là sau thất bại của đảng Dân chủ ở cuộc bầu cử giữa kỳ vừa qua, uy tín của tổng thống đương nhiệm càng “tuột dốc không phanh”.

Ông Jeb Bush, 61 tuổi, là con trai thứ hai của cựu Tổng thống George H. W. Bush và cựu đệ nhất phu nhân Barbara Bush. Ông cũng là thành viên duy nhất của đảng Cộng hòa phục vụ hai nhiệm kỳ đầy đủ với tư cách là thống đốc Florida, tại vị từ năm 1999 đến 2007. Cho tới nay, ông đã đi qua 13 tiểu bang, một dấu hiệu khiến nhiều tờ báo tin rằng ông đang thiết lập mạng lưới ủng hộ cho vận động tranh cử năm 2016.

Tuy nhiên, các nhà bình luận cho rằng rất nhiều người trong xã hội Mỹ hiện nay vẫn có ác cảm với triều đại Bush, đơn giản vì những di chứng từ cuộc chiến Iraq gắn liền với quyết định gây tranh cãi của dòng họ Bush vẫn tiếp tục âm ỉ trong lòng xã hội. Hơn thế nữa, George W. Bush bị coi là vị tổng thống ít được lòng dân nhất. Điều này có thể ảnh hưởng bất lợi đến đánh giá của mọi người về ông Jeb Bush.

Trong khi đó, nhiều tờ báo tin rằng dù bị mang “gánh nặng tên tuổi” từ người anh (do nhiệm kỳ tổng thống gây nhiều lời chê trách), ông Jeb Bush vẫn là người duy nhất có khả năng dùng sức nặng dòng họ ra đối trọng lại bà Hillary Clinton. Tất nhiên, điều đó chỉ xảy ra với điều kiện bà Clinton cũng ra tranh cử. Nếu Hillary Clinton và Jeb Bush trở thành ứng viên tổng thống đại diện cho đảng của họ, lịch sử sẽ lặp lại tại cuộc tranh cử năm 2016. Đó có thể là cuộc đấu của hai gia tộc như vào năm 1992, khi Bill Clinton đánh bại tổng thống Bush “cha”.

Gia tộc Bush hẳn rất khao khát thời vàng son quyền lực được tái lập khi tiếp tục đưa ra “quân bài số hai”. Theo những tiết lộ của báo chí Mỹ, từ giữa năm 2009, khi rời khỏi Nhà Trắng, George H.W. Bush đã bắt đầu chú ý hơn đến cháu nội George Prescott Bush vì nhận ra thiên hướng trở thành một nhà lãnh đạo.

Luật sư George Prescott Bush, 38 tuổi, chính là con trai của Jeb Bush, bước vào chính trường nhờ vị trí Ủy viên Địa chính của tiểu bang Texas. Anh là nhân vật đầu tiên trong một dòng họ chính trị gia lâu đời giành được chiến thắng ngay trong cuộc tranh cử đầu tiên. Anh đã quyên góp được hàng triệu đôla cho cuộc tranh cử của mình trong bang, phá vỡ các kỷ lục về quyên tiền cho việc tranh cử vào một chức vụ xưa nay ít thu hút được sự chú ý của dân chúng.

George Prescott Bush đang sửa soạn làm chính trị gia theo truyền thống con “nhà nòi”. Thời gian gần đây, anh rất năng nổ hoạt động chính trị, đặc biệt là trong các ủy ban hành động chính trị ở Texas, phụ trách kết nạp hội viên và gây quỹ ủng hộ các ứng viên của đảng Cộng hòa. George Prescott Bush cũng tích cực đóng góp cho một tổ chức xã hội tán thành mô hình trường học tự chủ - loại trường công được phép tự chủ về chương trình học và không bị buộc theo các qui định chung của bang.

Ngoài chức Chủ tịch Hội các thành viên đảng Cộng hòa gốc Mỹ Latinh ở Texas, anh còn được đề bạt giữ chức Phó chủ tịch tài chính của đảng Cộng hòa tại bang này.

Nhiều chuyên gia phân tích chính trị cho rằng quyết định tham gia chính quyền bang Texas của Bush “trẻ” có lợi cho đảng Cộng hòa, nhất là trong các cuộc cạnh tranh với đảng Dân chủ trong tương lai. Ngoài những điều kiện thuận lợi được thừa hưởng từ gia tộc Bush, vị luật sư này được xem là “ngôi sao đang lên” của Texas. Khuôn mặt điển trai, ánh nhìn sắc lạnh và nụ cười thường trực trên môi, George Prescott Bush đã xuất hiện ấn tượng trong một loạt chương trình truyền hình.

Người đàn ông thuộc thế hệ thứ tư của gia tộc danh giá bậc nhất xứ Cờ hoa này sẽ phải trải qua sự thẩm định của công chúng như bất kỳ một ứng viên nào khác. Tuy vậy, người ta vẫn hy vọng việc George Prescott Bush bắt đầu từ vị trí ít tiếng tăm nhưng đầy tiềm năng quyền lực ở Texas sẽ giúp viết tiếp những trang lịch sử chính trị của triều đại Bush trong một tương lai không xa…

Theo An ninh Thế giới