Tại sao người Châu Á sử dụng đũa?

Được phát minh ra cách đây khoảng 4.000 – 5.000 năm tại Trung Quốc, các dụng cụ nguyên thủy đầu tiên được dùng để nấu nướng có hình hài giống đôi đũa (những dụng cụ này hoàn hảo để chạm tới những chiếc nồi nước nóng hoặc dầu sôi) và chúng được làm từ các cành cây nhỏ. Trong khi thật khó để biết được chắc chắn thời kỳ nào, dường như phải mãi cho tới tận năm 500-400 sau công nguyên họ mới bắt đầu sử dụng các vật dụng nhà bếp.

Miền đất hứa (540cm x 200cm) tranh sơn dầu của Mai Duy Minh

Một yếu tố góp phần cho sự chuyển đổi này là sự bùng nổ dân số tại quốc gia này. Hậu quả là các nguồn tài nguyên, đặc biệt cho nấu ăn trở nên cực kỳ khan hiếm. Điều đó khiến người ta bắt đầu cắt thực phẩm thành những miếng nhỏ để nấu nhanh hơn.

Những miếng thức ăn kích cỡ vừa đủ cho vào miệng khiến cho các con dao nấu bếp trở nên lỗi thời, bởi chỉ còn một số ít để cắt mà thôi. Tuy nhiên, chúng thực sự thích hợp để ăn với đũa, loại đồ dùng được làm từ những nguyên liệu rẻ và dễ dàng sử dụng. Nhờ đó, một xu hướng mới đã nổi lên.

Dao trở thành ít phổ biến hơn tại những khu vực này thời điểm đó cũng có thể do lời răn dạy của Khổng Tử, một hiền triết ăn chay. Không Phu Tử tin rằng dao không thích hợp để dùng trong bữa ăn. Theo Đạo Khổng Tử, một người đáng kính trọng và chính trực tránh xa việc sát sinh và nhà bếp. Và ông thực hiện nguyên tắc không dùng dao trong bữa ăn.

Bởi lý do này, nhiều người tin rằng đôi đũa truyền thống của người Trung Quốc tù ở phần đỉnh và do đó bạn không thể dùng đũa để xiên thức ăn giống như dĩa.

Trong vòng một thế kỷ, văn hóa dùng đũa được du nhập sang các quốc gia Châu Á khác, cụ thể như Nhật, Hàn và Việt Nam. Một đặc điểm nổi bật phân biệt giữa đũa Trung Quốc và Nhật Bản đó là đũa Nhật được làm từ một khúc riêng lẻ của tre được gắn ở phần dưới. Ngoài ra, đũa Nhật Bản đầu tiên chỉ được sử dụng tại các nghi lễ tín ngưỡng. Bất kể sự khác biệt này, văn hóa dùng đũa phổ biến tại cả hai quốc gia và vẫn là đồ dùng gia đình chủ yếu.

Những đôi đũa đầu tiên thường không được sản xuất từ những nguyên liệu rẻ, như tre, mà làm từ bạc để được sử dụng để phát hiện các vụ đầu độc thức ăn trong suốt các triều đại Trung Quốc. Bằng cách nào ư? Các đồ dùng bằng bạc được người thời xưa tin rằng sẽ chuyển thành màu đen nếu chúng tương tác với các độc tố. Thật không may mắn cho những ai tin vào phản ứng này, bạc không chuyển sang màu đen khi nó chạm vào những chất độc tương tự như chất kịch độc xyanyua hay thạch tín. Tuy nhiên, đa phần chắc chắn bạc có thể đổi màu nếu gặp tỏi, hành hoặc các quả trứng thối – tất cả những thứ đó đều giải phóng sulfua hidro, gây ra phản ứng hóa học và làm cho bạc đổi màu.

Nếu ai đó gặp khó khăn dùng đũa để ăn cơm, độc giả có thể thắc mắc tại sao nhiều người lại chọn loại đồ dùng đặc biệt này để gắp thức ăn. Có lẽ một trong những đồ dùng bàn ăn ra đời sớm nhất, như thìa sẽ là lựa chọn tốt hơn. Song mọi người có thể thấy, tại Châu Á, phần lớn hạt cơm hoặc là hạt nhỏ hoặc trung bình chứa tinh bột đặc biệt thường dính hay vón cục. Do vậy, các hạt cơm dính kết với nhau và có thể dùng đũa để gặp dễ dàng. Trong khi đó, nhiều người Tây phương ăn các hạt thóc dài (lúa mì- lúa mạch, thường được qua xử lý ở mức độ cao) và dẻo hơn và các hạt thóc riêng biệt dễ dàng nhận thấy và đối với những ai chưa thuần thục, dùng đũa ăn cơm quả là khó khăn.

Chuyện bên lề:
1. Một số thìa cổ tại Trung Quốc có đặc trưng ở một đầu nhọn được sử dụng giống như dao/nĩa… có lẽ là phiên bản đầu tiên của thĩa (vật dụng lai giữa thìa và nĩa).
2. Triều đại Kim tiêu tan là một minh chứng điển hình sớm nhất cho chữ viết cũng như đũa Trung Quốc. Những đôi đũa làm bằng đồng được tìm thấy tại một trong số những ngôi mộ của triều đại Kim.
3. Theo truyền thống người Trung Quốc, đũa thường được làm từ gỗ hoặc tre thô. Trong khi đó, đũa theo truyền thống Nhật Bản thường qua xử lý hoàn thiện.
4. Văn hóa dùng đũa cũng là một yếu tố quan trọng trong lịch sử và văn hóa các quốc gia Châu Á. Văn hóa này rất khác biệt giữa các quốc gia và mỗi người, nhưng nhìn chung:
a. Theo văn hóa truyền thống của người Trung Quốc, cách cư xử của bạn sẽ thiếu đúng mực và thiếu văn minh nếu:
- Xiên thức ăn bằng đũa.
- Bới thức ăn để tìm phần. Hành động này được ví như “đào mộ” và được coi là cực kỳ bất lịch sự và khiếm nhã.
- Gõ nhẹ đũa vào cạnh bát cơm. Hành động này thường được các kẻ ăn xin làm để thu hút sự chú ý công chúng.
- Trẻ em cầm đũa không chính xác, bởi điều này sẽ phản ánh cách dạy dỗ nghèo nàn của cha mẹ chúng.
b. Theo văn hóa truyền thống của người Nhật Bản, cách cư xử của bạn sẽ thiếu đúng mực nếu:
- Vắt chéo đôi đũa đặt trên bàn.
- Dựng đứng đôi đũa chọc vào bát cơm, bởi vì đây là một tập tục dành riêng cho ma chay.
- Gắp thức ăn cho người khác bằng đũa của mình.
c. Theo văn hóa truyền thống của người Đài Loan, cách cư xử của bạn sẽ thiếu đúng mực nếu:
- Cắn đũa hoặc để cho đôi đũa nấn ná trong miệng quá lâu.
- Sử dụng đũa để gắp thức ăn trong một bát súp.
- Đặt đũa lên bàn. Bạn nên cầm đũa suốt hoặc đặt chúng nằm trên bát cơm.
d. Theo văn hóa truyền thống của người Hàn Quốc, cách cư xử của bạn sẽ thiếu đúng mực nếu:
- Dùng đũa trước các bậc cao niên.
- Đem bát lên gần miệng để và thức ăn.
- Dùng đũa để ăn cơm trừ khi bạn thuộc tầng lớp dưới. Thay vào đó bạn nên sử dụng thìa.
e. Theo văn hóa truyền thống của người Việt Nam, cách cư xử của bạn sẽ thiếu đúng mực nếu:
- Đặt đũa hình chữ V sau khi ăn xong. Đây được xem là một điềm xấu.
- Gắp thức ăn trực tiếp trên bàn. Thức ăn sau khi gắp nên được đặt vào bát trước khi ăn.
- Đặt đũa ở trong miệng trong khi chọn thức ăn.

Theo todayifoundout.com- Dịch bởi ionovietnam.com

Tay bẩn nên có thói quen dùng đũa...