Hơn 6 tỷ người trên quả đất hiện nay chẳng có người nào có gương mặt giống người nào một cách tuyệt đối, song qua nhân tướng học từ xưa cũng rút ra được những “mẫu số chung” để đúc kết một số h́nh dạng của các gương mặt.
Trong dân gian cũng đă có ghi nhận qua ca dao tục ngữ Việt Nam một số chi tiết trên khuôn mặt như: “Những người lỗ mũi hỉnh lên / Của xe đem chất một bên cũng nghèo”, ư nói tướng của người có lỗ mũi như vậy dẫu tiền của bao nhiêu cũng tiêu xài hết dẫn đến nghèo thiếu.
Người có nhân trung (đường lơm chạy từ giữa hai lỗ mũi xuống môi trên) sâu thường thông minh, giỏi giang, nổi tiếng: “Nhân trung sâu xuống như đào / Vang danh cơi thế anh hào khôn đương”. Đối với người lắm lời, thích đàm tiếu, nói đâm thọc, người b́nh dân cũng nhận diện là: “Mặt thỏ mỏ dơi khuấy đời nhiều chuyện” (Nguyễn Văn Hầu – Diện mạo văn học dân gian Nam Bộ, tập 1, trang 353, NXB Trẻ 2004).
Trên là đại khái về vài chi tiết trên khuôn mặt, chứ xem toàn bộ gương mặt th́ tướng thuật ngày xưa và khoa học nhân dạng ngày nay đă đưa ra rất nhiều nhận xét về những nét đặc biệt để t́m hiểu về cá tính, tâm lư và sở trường cũng như tiên đoán về những điều có thể sẽ xảy đến đối với những người có nhân tướng tương ứng.
Trong văn học Việt Nam, Phan Kế Bính đă ghi qua cuốn Việt Nam phong tục một số phép xem tướng trên gương mặt, với 12 cung được phân tích rơ ràng, nội dung được in lại qua cuốn “Phan Kế Bính – tác giả tác phẩm” do Bùi Văn Vương chủ biên, Lê Thanh B́nh sưu tầm và biên soạn, NXB Thanh Niên ấn hành 2004, trang 987, nguyên văn:
Bộ mặt chia làm 12 cung, mỗi cung chủ về một việc:
1. Ấn đường (ở giữa hai bên lông mày) gọi là mệnh cung, chủ về bản mệnh. Hễ sáng sủa nở nang th́ chắc là người phúc hậu khoa hoạn, ngấn da rối rít th́ tổn thọ.
2. Hai bên mũi gọi là cung tài bạch: chủ về của cải. Hễ phổng pháp sáng sủa, chắc giàu có; h́nh như huyền đảm th́ giàu to. Nếu nhọn hớt mỏng méo, tất nghèo hèn.
3. Hai bên đầu lông mi gọi là huynh đệ, chủ về anh em. Lông mi dài tốt th́ anh em đông đúc vui vẻ, thưa ngắn th́ anh em ly biệt cô độc, có lông mọc ngược th́ chắc anh em thù nhau. Thanh mà có vẻ, tất là người quư hiển thanh cao. Lông mi dài, chủ thọ.
4. Hai mắt gọi là điền trạch, chủ về cửa nhà ruộng nương. Nếu trong trẻo, đen trắng phân minh. Hễ minh nhuận chắc cửa nhà giàu có; nếu đê hăm hôn ám th́ chắc điền trạch phá hại. Con mắt lại là tinh tú nhất cả trong người, nhiều sự quan hệ ở đó.
5. Ngọa tàm (hai ổ dưới mắt) gọi là cung nam nữ, chủ về con cái. Hồng hào đầy đặn, lắm con. Dưới mắt bên tả có cái ngấn ngọa đàm, chủ sinh quư tử.
6. Ngư vĩ (hai bên đuôi mắt) gọi là cung thê thiếp, chủ về đường vợ chồng. Sáng sủa không có ngấn sâu th́ vợ chồng hay; đầy đặn lắm vợ nhiều con, lơm thấp là dâm loạn.
7. Địa các (dưới cằm) gọi là cung nô bộc, chủ về việc tôi tớ. Đầy đặn: nhiều tôi tớ, khuyết lơm, không đứa nào.
8. Sơn côn (sống mũi) gọi là cung tật ách, chủ về tật bệnh. Đầy đặn th́ ít tật bệnh; sâu lơm thâm tím, hay đau yếu.
9. Hai bên g̣ má cạnh trái tai gọi là cung thiên di, chủ về đi ra ngoài. Sáng sủa ra ngoài hay, đen tối hoặc lơm thấp và có nốt ruồi, không nên đi xa.
10. Đỉnh trán gọi là cung quan lộc, chủ về việc công danh. Sáng sủa đầy đặn, công danh thanh thản.
11. Hai bên sát trái tai, ngoài cung thiên di, gọi là cung phúc đức, chủ thể về phúc ấm nhà ḿnh. Đầy đặn sáng sủa th́ chắc được hưởng phúc lộc vô cùng.
12. G̣ trán đôi bên gọi là cung phụ mẫu, chỉ về việc cha mẹ. Cao và sáng sủa, cha mẹ sống lâu, hắn hăm, cha mẹ có bệnh. Lệch góc bên tả, cha mất trước, lệch góc bên hữu, mẹ mất trước
Trên bộ mặt lại chia làm tam đ́nh : Thượng đ́nh từ chân tóc đến lông mày, chủ về tiền vận, nở nag sáng sủa th́ tiền vận hay. Trung đ́nh từ lông mày đến dưới mũi, chủ trung vận, đầy đặn ngay ngắn th́ trung vận sướng. Hạ đ́nh từ dưới mũi đến cằm, chủ hậu vận, đầy đặn nở nang th́ hậu vận thanh thản.
Bài: Tây Tạng - Ảnh: Nguyên Trương, Tư liệu
MTG