Khi thấy con bị bắt nạt, nhiều bậc phụ huynh dạy con: đánh lại, hoặc im lặng là vàng...
Khi con bị bắt nạt, dạy con đánh lại bạn là sai lầm (Ảnh minh họa)
Thất vọng nh́n con trai yếu đuối
Hàng ngày nh́n Tít – 7 tuổi đi học về với những vết bầm trên vai, trên cổ, chị Hằng (Hàn Thuyên, Hà Nội) buồn, thất vọng lắm. Chị ước giá như Tít đanh đá hơn lên một chút th́ có phải con sẽ không bị những trận bắt nạt vô cớ của các bạn như thế này không.
Chị tâm sự, Tít cao lớn, khỏe mạnh, mỗi tội hiền quá, lành quá. Trước đây, chị rất thích tính con hiền ḥa như thế này nhưng sau khi con bị bắt nạt quá nhiều, chị đâm ra chán nản. Chị đưa con đi học vơ những mong con biết tự vệ, mạnh mẽ hơn song chẳng ăn thua dù con có lên đai đều đặn, con vẫn bị bắt bạt, bạt tai từ những người bạn khác.
Chị thắt ruột khi nghe con mách mẹ: “Bạn Tú cứ trêu con là con gái, con phải làm ǵ hả mẹ?”.
Chị bực ḿnh bảo con: “Bạn nào đánh con, trêu con, bắt nạt con, con đánh lại cho mẹ, đánh thật đau vào”.
Thế nhưng t́nh h́nh không có ǵ tiến triển, có những lúc chị nghĩ: "Mặc kệ con, đứa trẻ nào cũng phải trải qua điều này, cứ coi như đó là những bài học vào đời cho con, biết đâu, qua chuyện này, con sẽ mạnh mẽ hơn".
Cùng cảnh ngộ là trường hợp bé Min 6 tuổi. Thời gian con mới nhập học lớp 1, chị Hường Lâm (An Dương, Hà Nội) mừng lắm v́ con học hành chăm ngoan, chủ động học, và tỏ ra rất thích đi học gặp gỡ bạn bè. Thế nhưng sau một thời gian, chị thấy bé thay đổi rất nhiều: bé không muốn đến lớp, tự ti khi tiếp xúc với mọi người; trước những giờ đến lớp, bé bỗng dưng bị đau bụng, đau đầu nhiều hơn.
Và khi chị thấy những vết bầm tím trên tay con, chị xót xa hiểu dần ra vấn đề. Chị tâm sự: “Trước nó hồn nhiên, vô tư lắm nhưng giờ bé rất hay giận dữ, ủ rũ. Hỏi tại sao th́ con chỉ khóc lóc”.
Tuy nhiên, khác với nhiều chị em khác là mặc kệ, chị Lâm quyết định t́m hiểu và dạy con cách đối phó. Cách làm của chị rất đơn giản, ngoài những giờ học của con, chị cùng con xem những bộ phim hoạt h́nh có những nhân vật dũng cảm chiến đấu với quái vật.
Sau mỗi bộ phim, chị lại ngồi phân tích cùng con: “Chàng hoàng tử đó thật dũng cảm phải không con, con hăy đừng khóc, đừng đứng một chỗ chịu trận. Con hăy nói rơ quan điểm của ḿnh với người bạn đó là: tớ không đùa đâu nhé, nếu đùa một lần nữa tớ sẽ mách cô, mách bố mẹ cậu”.
Chị cũng nhận thấy là do chị cũng bao bọc bé từ nhỏ, từ đó, cuối tuần vợ chồng chị thường xuyên cho bé đi chơi đến công viên, chỗ có đông trẻ nhỏ.
Quả nhiên, sau một thời gian, con mạnh mẽ hơn, ít bị bắt nạt hơn và vui vẻ hơn khi đến lớp.
Dạy con cách đối phó khôn ngoan
Trả lời về vấn đề này, chuyên gia tư vấn tâm lư Hồng Hà cho rằng, cha mẹ cần hiểu và cùng con giải quyết vấn đề này. Bậc phụ huynh không nên quá lo lắng bởi hiện tượng này không phải là hiếm, đặc biệt khi con bắt đầu một môi trường mới, v́ thế cha mẹ cần sát sao để ư đến những biểu hiện của con: bỗng nhiên sợ đi học, trẻ hay viện cớ đau bụng, đau đầu để trốn tránh việc tới trường, tâm trạng bất an, chấn thương ở người.
Tuy không hiếm song nếu không quan tâm, giúp đỡ tinh thần kịp thời, con sẽ h́nh thành nên tính cách tự ti, sợ hăi khi đến trường lớp, thu ḿnh với những mối quan hệ mới, ảnh hưởng tới kết quả học tập và tương lai của con.
Khi thấy con bị bắt nạt, nhiều cha mẹ nghĩ ngay tới chuyện chuyển trường, chuyển lớp cho con, tuy nhiên đây không phải là một cách làm hoàn hảo, mà cách tốt nhất nên làm là cha mẹ nên dạy con đối mặt với vấn đề này, cho trẻ lên tiếng, khuyến khích con nói về điều này và dũng cảm đối diện với nó.
Cha mẹ hăy lắng nghe để hiểu con và cho con thấy ḿnh là một chỗ dựa vững chắc để con tin tưởng, tâm sự. Bậc phụ huynh hăy trao đổi vấn đề này với nhà trường, thầy cô để họ để ư kịp thời tới con ḿnh. Bạn có thể gặp trực tiếp phụ huynh của trẻ bắt nạt bé nhà ḿnh để hai gia đ́nh cùng nhau đưa ra được phương án thích hợp.
Không chỉ hai trường hợp trên mà rất nhiều phụ huynh cũng gọi điện xin tư vấn đề hiện tượng con ḿnh bị bắt nạt, chuyên gia chia sẻ, có những phụ huynh dạy con đối phó rất sai lầm như: nên im lặng, chịu đựng, một điều nhịn là chín điều lành, quả nhiên, đứa trẻ đó ngày càng sợ hăi, thu ḿnh, lầm lỳ, ít nói. Có nhiều phụ huynh c̣n dạy con đánh trả lại, đó cũng không phải là điều hay, chẳng khác ǵ bố mẹ gieo vào đầu con trẻ quan niệm dùng vũ lực để giải quyết.
Đứng trước t́nh huống này, cha mẹ nên khuyên con b́nh tĩnh, cương quyết “dằn mặt” trẻ bắt nạt ḿnh bằng chiêu: nh́n thẳng vào họ và dơng dạc nói “không được trêu tớ nữa”. Nếu t́nh trạng này vẫn tiếp tục tái diễn, con nên chủ động thông báo cho thầy cô giáo, bố mẹ biết t́nh trạng của ḿnh.
Bên cạnh đó, có rất nhiều trường hợp v́ xấu hổ nên trẻ thường không nói rơ với cha mẹ, thầy cô v́ thế gia đ́nh và nhà trường cần chú ư để tâm tới sự khác lạ ở trẻ. Cha mẹ cần lắng nghe và chủ động hỏi han con, việc lắng nghe và động viên hỏi thăm con không chỉ có lợi trong trường hợp trẻ bị bắt nạt mà c̣n có lợi trong mọi vấn đề mà con gặp phải. Điều này cũng giúp trẻ biết được cha mẹ luôn ở bên cạnh, luôn lắng nghe và hiểu con.
Trang bị cho con những cách đối phó với việc này: Cách chọn bạn, tránh xa những bạn không tốt, mở rộng mối quan hệ bạn bè thông qua việc tham gia các hoạt động trường lớp, cho con học vơ. Dạy con đi đâu cũng nên đi đông, tránh đi một ḿnh vào chỗ khuất tầm nh́n của người lớn và tuyệt đối không đáp trả bạn bằng vũ lực.
Afamily