TP - Giám đốc t́nh báo đối ngoại Mỹ và Nhà Trắng cuối cùng đă xác nhận một sự thật: chính quyền Barack Obama đang giám sát toàn bộ thế giới. Làm thế nào mà Mỹ có thể xử lư khối lượng dữ liệu khổng lồ như vậy?
|
Trung tâm dữ liệu Utah của Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ đang thu thập dữ liệu điện tử của nhiều người khắp thế giới. Ảnh: AP. |
Ơphía nam hồ Muối lớn tại bang Utah, đơn vị t́nh báo đối ngoại của Mỹ tên là Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA) đang giữ một trong những bí mật đắt giá nhất.
Lưu dữ liệu cả thế giới trong 100 năm tới
Ở phía nam hồ, trên diện tích 100.000 m2 gần doanh trại quân đội William, NSA đang xây khu nhà rộng lớn để chứa hàng loạt máy tính siêu nhanh.
Trong dự án trị giá khoảng 2 tỷ USD này, hệ thống máy tính ở đây có khả năng lưu trữ lượng dữ liệu khổng lồ, tối thiểu là 5 tỷ gigabyte. Chỉ riêng lượng điện dùng để chạy hệ thống làm mát các máy chủ cũng tiêu tốn 40 triệu USD mỗi năm.
“Một xă hội càng giám sát, kiểm soát, theo dơi công dân của ḿnh th́ xă hội đó càng ít tự do”.
Bộ trưởng Tư pháp Đức Sabine Leutheusser-Schnarrenberger |
Hai cựu nhân viên NSA là Thomas Drake và Bill Binney hồi tháng 3 nói với báo Spiegel (Đức) rằng, cơ sở của NSA sẽ sớm thu thập dữ liệu cá nhân khắp nơi trên thế giới và lưu trữ trong vài thập kỷ. Những dữ liệu điện tử này bao gồm địa chỉ email, hội thoại trên Skype, t́m kiếm trên Google, video trên YouTube, chia sẻ trên Facebook, giao dịch điện tử qua ngân hàng…Theo một chuyên gia từng làm cho NSA, các máy chủ đặt ở Utah đủ lớn để có thể lưu trữ toàn bộ dữ liệu điện tử của loài người trong ṿng 100 năm tới.
Giám đốc NSA James Clapper cuối tuần qua thừa nhận sự tồn tại của chương tŕnh giám sát quy mô lớn mà Washington đang thực hiện. Tổng thống Barack Obama c̣n giải thích rằng, Quốc hội Mỹ cho phép thực hiện chương tŕnh này, nhưng người dân Mỹ không nằm trong diện bị giám sát.
Theo tài liệu tuyệt mật do cựu nhân viên CIA Edward Snowden tiết lộ, giới t́nh báo Mỹ bắt đầu tiếp cận máy chủ của các hăng dịch vụ internet lớn từ năm 2007.
Microsoft, Yahoo, Google, Facebook, PalTalk, YouTube, Skype, AOL… đều nằm trong diện này. Gần đây nhất, Apple cho biết, sẵn sàng hợp tác từ tháng 10/2012. Các hăng công nghệ hàng đầu thế giới như Google, Facebook… cuối tuần qua nói rằng, họ không tiết lộ thông tin của người dùng mà không có lệnh của ṭa án.
Tuy nhiên, nhiều người vẫn tin rằng, NSA lấy dữ liệu từ hệ thống máy chủ của các hăng công nghệ. Nếu những điều trong tài liệu bị ṛ rỉ là có thật, th́ điều đó nghĩa là NSA biết mọi hành động của tất cả người sử dụng dịch vụ của các công ty trên. Washington Post dẫn lời một sĩ quan t́nh báo giấu tên nói rằng, NSA có thể “xem các ư tưởng của bạn h́nh thành khi bạn gơ trên bàn phím”.
Tuyển 1.600 chuyên gia ngôn ngữ
|
Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ đang thực hiện chương tŕnh tuyệt mật Prism. Ảnh: Voice of Russia. |
Utah là nơi sinh sống của cộng đồng người Mormon lớn nhất thế giới. Cộng đồng dân cư sùng đạo và ái quốc này đang cử các nhà truyền giáo trẻ đi khắp thế giới, rất nhiều trong số đó được Lực lượng Vệ binh quốc gia bang Utah tuyển dụng.
Lữ đoàn T́nh báo Quân đội thứ 300 của lực lượng này đang tuyển dụng 1.600 nhà ngôn ngữ học. NSA có thể tiếp cận những chuyên gia ngôn ngữ này bất kỳ lúc nào. Một người trong cuộc (xin giấu tên) nói rằng, các nhà ngôn ngữ học được sử dụng để “phân tích thông tin liên lạc quốc tế”.
Trong tài liệu mật bị ṛ rỉ nói trên, chương tŕnh giám sát khổng lồ của NSA được gọi là “Prism”. Tài liệu cho thấy ḍng dữ liệu di chuyển từ châu Âu sang châu Á, từ khu vực Thái B́nh Dương sang Nam Mỹ hay bất kỳ đâu đều đi qua các máy chủ đặt tại Mỹ.
Trước đây, chính quyền George Bush hợp pháp hóa việc nghe lén của chính phủ. Tuy nhiên, chính quyền Barack Obama đă đổi mới luật gây tranh căi này vào tháng 12/2012 để cho phép mở rộng chương tŕnh giám sát, ví dụ tất cả người sử dụng Google ở ngoài lănh thổ Mỹ hay giao tiếp giữa công dân Mỹ với người ở nước ngoài đều bị theo dơi.
Cuối tuần qua, trước sự chỉ trích của các nhà hoạt động và người dân về chương tŕnh giám sát bí mật vừa bị tiết lộ, Tổng thống Obama lư luận rằng, không thể đảm bảo an ninh 100%, không thể có sự riêng tư 100% và không thể không có sự bất tiện.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Tư pháp Đức, bà Sabine Leutheusser-Schnarrenberger, không đồng ư với quan điểm này.
“Một xă hội càng giám sát, kiểm soát, theo dơi công dân của ḿnh th́ xă hội đó càng ít tự do. Trong một nhà nước dân chủ, an ninh bản thân nó không phải là mục đích, mà là phụng sự để đảm bảo quyền tự do”, bà Sabine nói.
Ngày 11/6, các quan chức Liên minh châu Âu và chính khách Đức yêu cầu phía Mỹ làm rơ về chương tŕnh bí mật thu thập dữ liệu về người nước ngoài.
Do thám qua internet và vệ tinh
Không chỉ giám sát người dùng internet, NSA c̣n do thám trên quy mô toàn cầu qua nhiều phương tiện khác, như vệ tinh. Mỹ đă lắp đặt hàng loạt ăng-ten hiệu suất cao ở nhiều nước để thu tín hiệu điện thoại di động.
Đến nay, điều các chuyên gia nghi ngờ nhiều năm đă trở nên rơ ràng, rằng NSA đang theo dơi tất cả các dạng trao đổi, liên lạc điện tử trên toàn thế giới. Điều này làm dấy lên câu hỏi quan trọng: Làm sao mà một cơ quan t́nh báo với 40.000 nhân viên có thể xử lư khối dữ liệu đồ sộ đến thế?
Câu trả lời nằm trong khái niệm “dữ liệu lớn” (big data) được nói đến nhiều gần đây. Nhờ công nghệ lưu trữ dữ liệu kiểu mới, người ta có thể kết nối những dạng dữ liệu hoàn toàn khác nhau và phân tích chúng bằng phương pháp hoàn toàn tự động.
Trúc Quỳnh
theo
Spiegel, Washington Post, The Guardian, BBC
Tienphong