Trong bộ phim tài liệu dài tập nổi tiếng Việt Nam, thiên lịch sử truyền h́nh, do hăng NBC-Mỹ sản xuất, có cảnh quay ngắn về một thanh niên dáng dấp thư sinh, đeo kính râm, chạy xe máy chở bộ đội cầm cờ giải phóng, dẫn đường đưa quân Cách mạng tiến vào nội thành giải phóng Huế mùa xuân 1975. Sau 38 năm, phóng viên Tiền Phong có dịp gặp lại nhân vật này giữa đời thật.
 |
Ông Nguyễn Huy Ngọc chạy xe máy chở bộ đội tiến vào giải phóng thành phố Huế năm 1975 - ảnh chụp lại từ phim “Việt Nam, thiên lịch sử truyền h́nh”. |
Ngồi trước tôi là người đàn ông ngoại lục tuần, khuôn mặt phúc hậu, giọng nói điềm đạm. Ông là
Nguyễn Huy Ngọc, cựu chính trị viên Biệt động Thành cánh Bắc Huế, nguyên Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy TT-Huế thời b́nh, quê Hương Chữ (thị xă Hương Trà).
Biết lư do chúng tôi t́m gặp, ông lắc đầu: “Các anh nên kể về những đồng chí, đồng đội, người dân đă cống hiến máu xương cho đất nước. Đóng góp của tôi chỉ là hạt cát mà thôi”. Thuyết phục măi, cuối cùng ông mới chịu vào chuyện.
Trưa 25/3/1975, sau những trận đánh quyết định của biệt động thành và các lực lượng chiến đấu, đối phương lần lượt tan ră. Nhận lệnh cấp trên, ông quay lại Hương Trà cùng hai cơ sở cách mạng khác dẫn đường đón những đơn vị bộ đội chủ lực tiến quân vào tiếp quản nội đô. Ông không ngờ, h́nh ảnh trên được các phóng viên chiến trường ghi lại.
Ngoài khoảnh khắc được ghi vào ống kính truyền h́nh, ông Ngọc c̣n lưu giữ nhiều những thước phim tư liệu bằng kư ức. Về những trận đánh mà ông và đồng đội tham gia góp phần làm nên chiến thắng. Cải trang làm lính dù của đối phương để tiếp cận mục tiêu. Trận đánh thắng lợi gịn giă chỉ trong 10 phút, địch không thể chống trả, đơn vị không có thương vong.
Theo ông Ngọc, căng thẳng nhất là ngày 23 và 24/3/1975, một trung đoàn địch bỏ tuyến Khe Trái về pḥng thủ từ Ḥn Vượn qua dốc Dẽ về đồi 365. Đội biệt động thành được giao nhiệm vụ đánh đồi 365. Cuộc giao tranh ác liệt diễn ra, thương vong rất lớn, nhưng đội của ông đă hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Bảo lănh cho người “chiêu hồi” ... có công
 |
Cựu chỉ huy biệt động thành giữa đời thường. Ảnh: Ngọc Văn. |
“Đóng góp của tôi chỉ là hạt cát thôi. Tôi thấy c̣n nợ dân nhiều lắm”.
Ông Nguyễn Huy Ngọc
|
Mới đây, khi về phường Hương Chữ - Hương Trà nắm thông tin nhiều hài cốt liệt sĩ vừa được t́m thấy, tôi lại gặp ông Ngọc. Ông về nơi đă từng nuôi giấu ḿnh trong kháng chiến để dự lễ truy điệu, thắp nén nhang tưởng niệm đồng đội sau mấy chục năm giờ mới t́m thấy thân xác. Đi t́m đồng đội cũng là việc làm thường xuyên của ông từ sau giải phóng đến nay.
Một lần khác công tác tại xă Phong B́nh (huyện Phong Điền), tôi t́nh cờ nghe cán bộ địa phương nhắc về ngôi nhà t́nh nghĩa mà ông Nguyễn Huy Ngọc vận động xây tặng cựu chiến sĩ thuộc tiểu đội du kích 11 cô gái sông Hương lẫy lừng một thời.
Sau này, ông Ngọc kể: “Đó là chị Nguyễn Thị Cúc, một trong 11 cô gái sông Hương năm xưa. Sau giải phóng, chị Cúc về sinh sống tại Phong B́nh, gia cảnh rất khó khăn, không có chồng, sức khỏe yếu, lại bị bệnh lẫn. Hôm đó, t́nh cờ đi kiểm tra khắc phục hậu quả băo lụt tại Phong Điền, tôi gặp hai mẹ con chị Cúc lay lắt ngồi thuyền nhỏ thả lưới bắt cá kiếm tiền đong gạo. Biết chuyện, tôi bàn anh em cùng nghĩ cách giúp đỡ”.
Có lần đi cơ sở, tôi nghe dân kể việc giải quyết chế độ chính sách của ông Ngọc. Đó là chuyện về nhiều người thuộc đối tượng có công từng nằm trong danh sách đen “chiêu hồi” của Mỹ ngụy.
Hồi chiến tranh, hàng chục người dân tham gia tiếp tế lương thực cho cách mạng bị địch phát hiện, bắt về đồn buộc kư tên, điểm chỉ vào giấy xin chiêu hồi.
Tương kế tựu kế, ông Ngọc ngầm chỉ đạo dân cứ chấp nhận t́nh thế “chiêu hồi” để được thả về, nhằm duy tŕ cơ sở nuôi dưỡng cán bộ. Sau này, xét đối tượng có công, nhiều trường hợp vướng “án oan” chiêu hồi, hồ sơ c̣n lưu giữ rơ ràng, nên rất khó giải quyết. Nghe chuyện, ông Ngọc đích thân về làng quê t́m hiểu, rồi đứng ra bảo lănh để cơ quan chức năng giải quyết đăi ngộ cho những người “chiêu hồi” có công này.
TM