TT - Sau tuyên bố “t́nh trạng chiến tranh” với Hàn Quốc của B́nh Nhưỡng, Ngoại trưởng Đức Guido Westerwelle nhấn mạnh: “B́nh Nhưỡng phải dừng ngay việc đùa với lửa”.
- Tên lửa của CHDCND Triều Tiên trong một lần tập trận - Ảnh: KCNA
Ngoại trưởng Đức Guido Westerwelle trên báo Bild của Đức cho rằng lời đe dọa của B́nh Nhưỡng là “nghiêm trọng” đối với khu vực. “B́nh Nhưỡng phải dừng ngay việc đùa với lửa một cách vô trách nhiệm” - ông nhấn mạnh. Và nêu rơ: “Cho dù h́nh ảnh và những tuyên bố của B́nh Nhưỡng như từ một thời kỳ nào khác, nhưng lại đang là mối đe dọa thật sự cho ḥa b́nh trong khu vực”.
Theo AFP, hầu hết các nhà phân tích đều loại bỏ khả năng một cuộc chiến tổng lực dựa trên cơ sở Triều Tiên sẽ thua bởi họ biết rơ bất cứ cuộc tấn công hạt nhân nào cũng là tự sát. Tuy nhiên sau khi lên tiếng đe dọa, từ tấn công bằng pháo cho tới hạt nhân, dường như lănh đạo Kim Jong Un đă tự đẩy ḿnh vào chân tường và buộc phải làm một điều ǵ đó để khỏi mất uy tín.
Nhiều nhà phân tích dự đoán sẽ có một cuộc tấn công “hạn chế” tương tự như vụ nă pháo vào đảo Yeonpyeong hồi năm 2010. Thế nhưng, Mỹ và Hàn Quốc đă tuyên bố sẽ đáp trả cứng rắn. Hàn Quốc ngày 31-3 loan báo sẽ tập trận phối hợp cùng thủy quân lục chiến Mỹ vào tháng 4 và vẫn sẽ duy tŕ khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng thủy quân lục chiến Hàn Quốc.
B́nh Nhưỡng sẽ “kiềm chế”?
Một câu hỏi đang được đặt ra: B́nh Nhưỡng sẽ tự “giới hạn” ḿnh tới đâu? Các nhà phân tích cho rằng một vụ thử tên lửa khiêu khích hướng về phía biển và bay qua Nhật Bản là một lựa chọn ít làm t́nh h́nh leo thang. Nhà phân tích Scott Snyder thuộc Hội đồng Quan hệ đối ngoại gợi ư Washington nên để cho B́nh Nhưỡng một lối thoát. “Mỹ và Hàn Quốc cần đưa ra các cử chỉ ngoại giao rơ ràng đối với CHDCND Triều Tiên rằng họ có thể giúp B́nh Nhưỡng xuống thang t́nh h́nh, b́nh tĩnh và thay đổi diễn biến” - ông nói.
Theo báo Le Monde, đây không phải là lần đầu tiên B́nh Nhưỡng tuyên bố không tôn trọng hiệp định ngừng bắn năm 1953. Từ năm 1991, Triều Tiên đă không c̣n tham gia các cuộc thương lượng của ủy ban phụ trách việc thi hành hiệp định này và đă bảy lần tuyên bố từ chối hiệp định này.
Để hiểu tuyên bố lần này của B́nh Nhưỡng, Cheong Seong Chang thuộc Viện Sejong của Hàn Quốc cho rằng “cần trở lại với những điểm căn bản của chế độ này: chuyển hiệp định ngừng bắn thành hiệp định ḥa b́nh, có được những đảm bảo về an ninh từ phía Mỹ, nhất là b́nh thường hóa quan hệ với Washington, ch́a khóa mở ra nguồn viện trợ từ bên ngoài”. Theo ông, mục tiêu này của B́nh Nhưỡng là không thay đổi kể từ năm 1970 với việc đưa ra chương tŕnh hạt nhân của ḿnh, lúc đầu là dân sự, với sự giúp đỡ của Liên Xô. Việc biến hiệp định ngừng bắn 60 năm qua thành hiệp định ḥa b́nh là một đ̣i hỏi logic, nhưng ẩn chứa nhiều mục tiêu khác, như nhà phân tích Shim Jae Hoon nêu rơ: “Với một hiệp định ḥa b́nh, Mỹ sẽ không c̣n có lư do ǵ để duy tŕ quân tại Hàn Quốc” và Mỹ lo ngại một cuộc rút quân khỏi bán đảo Triều Tiên sẽ tạo nên bất ổn mới trên bán đảo Triều Tiên từ phía B́nh Nhưỡng.
Cũng theo Cheong Seong Chang, đối với B́nh Nhưỡng, vũ khí hạt nhân là công cụ của “nền ngoại giao gây sức ép” để đối phương thay đổi quan điểm và lập trường. Báo Rodong Sinmun của đảng Lao động Triều Tiên từng nêu rơ: CHDCND Triều Tiên “sẽ không chấp nhận số phận như của Iraq và Libya”. Vũ khí đảm bảo an ninh này, theo B́nh Nhưỡng, là “đáng để người dân nước này hi sinh”.
“Cuộc chơi” không c̣n quen thuộc
Các nhà phân tích cảnh báo chính sách leo thang khiêu khích quen thuộc lâu nay của B́nh Nhưỡng có thể đẩy B́nh Nhưỡng, thậm chí cả Mỹ, vào vùng nguy hiểm. Theo báo Le Point, có hai tác nhân có thể làm mất cân bằng t́nh h́nh ở khu vực này. Một là, t́nh trạng mong manh của ông Kim Jong Un, người vừa lên nắm quyền mới hơn một năm nay. Paik Wooyeal, thuộc Đại học Sungkyunkwan ở Seoul, nhận định: “Bất chấp vẻ bề ngoài thường thấy, t́nh h́nh chính trị của B́nh Nhưỡng là không ổn định”.
Trong bối cảnh này, một cuộc xung đột quốc tế là cách tốt nhất để ông Kim giành điểm trước mắt giới quân sự và người dân nước này. Hai là, Tổng thống Mỹ Obama của nhiệm kỳ 2 dường như đang muốn có biện pháp mạnh tay với ông Kim khi công khai điều động các máy bay ném bom chiến lược B-52 và B2 bay trên bầu trời Hàn Quốc. Đây là một cuộc biểu dương sức mạnh chưa từng có trước đó để chứng tỏ quyết tâm của Washington là sẽ không nhượng bộ trước “cuộc mặc cả” của B́nh Nhưỡng.
Rất có nguy cơ là ông Obama cũng bị đẩy đến chân tường. Peter Hayes, viện trưởng Viện nghiên cứu Nautilus, nhận định việc điều động B-52 đem lại “một sự cộng hưởng đầy nguy hiểm”.
Khủng hoảng trên bán đảo Triều Tiên cứ tiếp diễn trong nhiều thập kỷ qua và dường như theo một khuôn mẫu là B́nh Nhưỡng đe dọa rồi rút lại để tránh một cuộc xung đột thảm khốc. Nhưng theo AFP, lần này với hàng loạt hành động leo thang gần đây của B́nh Nhưỡng, xem ra cuộc khủng hoảng đă đi chệch ra khỏi quỹ đạo thông thường xét theo bối cảnh và các bên liên quan. Theo chuyên gia Bruce Klinger thuộc Quỹ Heritage ở Washington, nguy cơ tính toán sai lầm nằm về phía lănh đạo trẻ Kim Jong Un nhiều hơn.
Tuyên bố “t́nh trạng chiến tranh” bị diễn dịch sai?
Truyền thông Nga hôm 30-3 cho rằng các bản tin liên quan đến việc CHDCND Triều Tiên tuyên bố “t́nh trạng chiến tranh” với Hàn Quốc có thể đă dựa trên một sự diễn dịch sai. Truyền thông quốc tế đưa tin về tuyên bố của B́nh Nhưỡng dựa trên trang web của Hăng thông tấn nhà nước KCNA là: “Từ nay, quan hệ liên Triều bước vào t́nh trạng chiến tranh và tất cả mọi vấn đề giữa hai miền Triều Tiên sẽ được xử lư theo các quy định thời chiến”.
Theo RIA Novosti, bản tuyên bố gốc của CHDCND Triều Tiên là nước này “sẽ hành động theo các quy định thời chiến” trong trường hợp bị tấn công và “kể từ thời điểm đó quan hệ Bắc - Nam sẽ bước vào t́nh trạng chiến tranh”.
Tuoitre