Chuyện đau ḷng đă xảy ra tại một trường tiểu học ở TP.HCM: cô giáo nghi ngờ một học sinh lớp 2 lấy của ḿnh hơn 1 triệu đồng. Nhà trường đă mời công an xă đến và sau đó đưa em về trụ sở.
Đến chiều em học sinh này mới được thả sau khi cô giáo phát hiện tiền vẫn c̣n trong giỏ của ḿnh.
Trường tiểu học Trung Lập Thượng - nơi xảy ra sự việc.
Theo lời bà Ngô Thị Mai - hiệu trưởng trường tiểu học Trung Lập Thượng, Củ Chi, TP.HCM, sự việc có thể tóm tắt như sau: Sau giờ sinh hoạt dưới cờ vào buổi sáng 26/11, cô Th. - giáo viên khối lớp 2 trường tiểu học Trung Lập Thượng - phát hiện số tiền hơn 1 triệu đồng đă không c̣n trong giỏ của ḿnh. Một học sinh trong lớp mách: “Hồi năy con thấy bạn T. (học sinh lớp 2/3) lục giỏ của cô”. Thế là cô Th. chạy sang lớp 2/3. Mới đầu cô Th. và giáo viên chủ nhiệm lớp 2/3 tra hỏi nhưng T. không nhận.
“Chỉ để dọa”
Tiếp theo, cô Th. đă dẫn học sinh này xuống sảnh (phía trước văn pḥng trường, đối diện với cổng chính của trường), tại đây có thêm thầy tổng phụ trách Đội và một giáo viên khác xúm lại cùng hỏi T. về việc lấy tiền. Lúc này cô bé gật đầu xác nhận và khai giấu ở nhà vệ sinh trên lầu 2.
Nhóm giáo viên cùng bé T. lên lầu 2: không thấy ǵ cả. Lại tra hỏi. Bé T. nói giấu ở đám cỏ sau hè. T́m nát đám cỏ vẫn không thấy ǵ. Bà Mai kể: “Bữa đó tôi hỏi “con có lấy không, có th́ trả cô đi con”. Mọi người kiếm đổ mồ hôi hột mà không thấy.
Lúc đó, có giáo viên lên báo với tôi cách đó khoảng một tuần, T. quá giang xe của bà bán vé số và móc của bà ấy 1,2 triệu đồng, sự vụ này công an có vào cuộc và sau đó tiền đă trả lại cho người bị mất. Tôi nghĩ sự việc này lớn quá rồi, tưởng 5.000, 10.000 đồng th́ rầy thôi chứ đây là sự việc lớn, để như vậy đâu có được. Thế nên khi thầy Đ. - tổng phụ trách Đội kiêm công tác tư vấn học đường - đề nghị báo công an, tôi “ừ” và nghĩ “ừ” là để dọa học sinh mà thôi” - bà Mai cho biết.
Người giám hộ ở đâu?
Khi hai công an xă Trung Lập Thượng đến trường và tiến hành hỏi cung, T. khai gửi tiền cho một người bạn đang học lớp 4. Nhóm người này kéo lên pḥng học của lớp 4 nhưng không có học sinh nào nhận đă cầm tiền của T.. T. lại khai để ở nhà vệ sinh, đám cỏ, sọt rác... Lúc này mặc dù đang trong giờ học nhưng Th. - anh trai của T., hiện học lớp 5 cùng trường - cũng được gọi xuống để động viên em gái trả lại tiền nhưng vẫn không có kết quả.
Cuối cùng, T. bị giải về trụ sở công an xă. Theo lời ông Phạm Thanh Tâm - phó trưởng Công an xă Trung Lập Thượng, người trực tiếp thẩm vấn T.: “T. khai có lấy 1,9 triệu đồng của cô giáo, cột vào tờ giấy và bỏ ở hàng rào nhà trường. Tôi cho người chở bé T. về lại trường nhưng t́m ở hàng rào rất lâu không thấy ǵ. Rồi T. lại nói đưa cho mẹ hết rồi. Qua xác minh được biết mẹ T. không sinh sống tại địa phương. Sau đó, công an xă đành đưa T. cùng anh trai ḿnh về trụ sở”. Hai học sinh tiểu học bị giữ ở xă suốt buổi trưa để phục vụ việc điều tra của công an.
Cũng theo lời ông Phạm Thanh Tâm: “Đến hơn 13h cùng ngày, khi nhà trường gọi điện lên báo rằng tiền vẫn c̣n nguyên trong giỏ của cô giáo th́ chúng tôi cho hai cháu về nhà”.
Tại sao công an xă bắt học sinh về trụ sở mà không có người giám hộ? Ông Tâm lư giải: “T́nh cờ bữa đó có một nữ trinh sát trên huyện xuống đây làm việc nên chúng tôi nhờ làm giám hộ luôn”. Nhưng nữ trinh sát ấy không phải người giám hộ hợp pháp? Ông Tâm thừa nhận: “Đúng ra người giám hộ phải là người thân của bé nhưng chúng tôi không liên lạc được. Bà ngoại bé th́ đi chặt trúc thuê, không có nhà. Ở trường th́ đang là giờ dạy, giáo viên không đi được(?)” (Trường Trung Lập Thượng dạy hai buổi nên 10h30 đă kết thúc giờ học buổi sáng - PV).
Bà Mai nói: “Khi công an lên làm việc th́ tôi họp giao ban lănh đạo, để thầy Đ. tiếp. Công an chở học sinh về xă hồi nào tôi cũng không biết. Khi biết, tôi có đề nghị thầy Đ. đi theo”
Trong khi đó, thầy Đ. kể: “Tôi có đến công an xă nhưng ngồi ở ngoài chứ không vào trong” (?); ông Phạm Thanh Tâm th́ khẳng định: “Khi đưa học sinh về xă, công an có xin phép giáo viên và ban giám hiệu nhà trường”.
Bà Mai tỏ ra buồn rầu: “Nói thật là sau chuyện này tôi day dứt lắm. 30 năm trong nghề tôi chưa bao giờ nói nặng học sinh. Tôi đă rút kinh nghiệm đối với giáo viên trong cuộc họp hội đồng sư phạm đợt vừa rồi”.
Hoàn cảnh đáng thương
Bà Mai cho biết thêm: “Hoàn cảnh em T. rất đáng thương, ba mẹ ly hôn, hai anh em T. phải ở với bà ngoại đă hơn 60 tuổi. Gia cảnh của em rất khó khăn. T. sinh năm 2001 mà năm nay mới học lớp 2, sức học cũng chậm lắm”.
T. là một cô bé rất ít nói. Đôi mắt luôn mở to nhưng thường xuyên nh́n xuống. Hầu hết các câu hỏi của chúng tôi đều do anh trai T. và bà ngoại T. trả lời thay. Thỉnh thoảng T. mới gật đầu hoặc lắc đầu kèm theo câu trả lời rất nhỏ: “Dạ, có” hoặc “Dạ, không”. Khi được hỏi: “Ở trường, hai bạn thích thầy cô nào nhất?”, cả hai anh em T. đều cúi đầu lặng im.
Buổi trưa một ngày giữa tháng 12, hai anh em T. về nhà. Căn nhà của ba bà cháu T. trống trước trống sau, không có ǵ đáng giá ngoài chiếc xe đạp đă cũ mà theo bà P.T.T. - bà ngoại của T.: “Bị hư lâu rồi mà không có tiền sửa nên hai anh em nó đi xe buưt (miễn phí) đi học. Ba mẹ nó ly dị rồi bỏ hai đứa cho tôi từ hồi con T. mới hơn 1 tuổi. Hằng ngày tôi đan liếp cũng được vài chục ngàn đồng đắp đổi cơm, cháo cho ba bà cháu. Bữa hai anh em nó bị đưa lên trụ sở công an từ sáng đến chiều, tôi đi mua trúc nên không biết. Buổi chiều về nhà th́... hai đứa đă được cho về rồi”.
Cô Th.: “Tôi đă đến nhà xin lỗi phụ huynh”
Khi được đặt câu hỏi: “Chị nghĩ như thế nào về những chuyện đă xảy ra?”. Cô Th. suy nghĩ một hồi lâu rồi ngập ngừng: “Th́ rút kinh nghiệm thôi, tôi cũng không muốn sự việc xảy ra như vậy, chỉ là sơ suất, giỏ xách này hồi nào giờ tôi không xài nên không biết ngăn này thông qua ngăn bên kia. Tôi đă đến nhà xin lỗi phụ huynh (ngày xin lỗi là ngày 3/12, tức sau khi sự việc xảy ra một tuần). Phụ huynh cũng nói ở trường th́ nhờ trường giáo dục, ở nhà th́ phụ huynh sẽ giáo dục thêm. Nói chung, phụ huynh cũng không làm khó ǵ ḿnh”.
Thạc sĩ Lê Ngọc Điệp (trưởng Pḥng giáo dục tiểu học, Sở GD-ĐT TP.HCM): "
Rút kinh nghiệm với tất cả các trường"
“Tôi không thể hiểu được một giáo viên đă được đào tạo sư phạm, có kỹ năng, có nghiệp vụ lại hành xử như thế. Cô giáo và nhà trường chưa nắm vững nghiệp vụ sư phạm. Về nguyên tắc, đă là nhà giáo th́ không được có thành kiến với học sinh. Trong câu chuyện, cô giáo đă áp đặt là em T. lấy tiền, dọa nếu con không trả th́ sẽ bị này bị kia... Đây là hành động xúc phạm học sinh, vi phạm quyền trẻ em. Số tiền hơn 1 triệu đồng có thể rất lớn nhưng vấn đề quan trọng hơn là tấm ḷng người thầy, đáng lẽ với hoàn cảnh đáng thương như em T., thầy cô phải thương em nhiều hơn mới phải.
Ngay cả nếu em có lấy tiền thật th́ cũng không nên đưa ra công an như vậy, không an toàn cho học sinh, nhất là không có người giám hộ. Nếu cô thủ thỉ với tṛ: “Con có thiếu thốn ǵ không, có khó khăn ǵ không? Con đang cần ǵ? Con gửi lại tiền cho cô, cô sẽ mua cho con...” như vậy th́ có phải tốt hơn không! Hiện chúng tôi đă yêu cầu nhà trường, cụ thể là cô giáo phải đến nhà học sinh xin lỗi, đồng thời yêu cầu Pḥng GD-ĐT huyện Củ Chi rút kinh nghiệm đối với tất cả các trường trên địa bàn huyện”.
Bà Đặng Huỳnh Mai (nguyên thứ trưởng Bộ GD-ĐT): Em T. cần sự nâng đỡ về tinh thần
Những người lớn có liên quan đến sự việc (cả trong và ngoài ngành giáo dục) phải xin lỗi học sinh dưới cờ. Cần công bố trước các giáo viên và học sinh Trường Trung Lập Thượng về sự thật của câu chuyện, rằng em học sinh đó không lấy tiền của cô giáo. Cách làm này sẽ tạo sự thân thiện đối với học sinh trong trường, làm cho em T. đỡ mặc cảm.
Bên cạnh đó, em T. rất cần sự nâng đỡ về tinh thần, cần sự chăm sóc t́nh cảm của các thầy cô. Nếu em học chậm th́ giáo viên chủ nhiệm thực hiện dạy cá thể, dành thời gian kèm cặp để em theo kịp bạn bè. Ngoài ra, nhà trường nên phát động phong trào bạn giúp bạn trong trường, trong lớp cho em T. hoặc một số học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khác. Ví dụ bạn yếu th́ cùng học và hỗ trợ bạn làm toán, tập đọc, tập viết, bạn thiếu bút, thiếu thước kẻ... th́ quyên góp cho bạn có đầy đủ đồ dùng học tập...
Tiến sĩ Vơ Văn Nam (khoa tâm lư - giáo dục Trường ĐH Sư phạm TP.HCM): Là dấu ấn không tốt trong tâm hồn em.
Câu chuyện trên thể hiện sự lỗi lầm về mặt tâm lư không phải của một ḿnh cô Th. mà cả một số đồng nghiệp của cô ở Trường tiểu học Trung Lập Thượng. Rất tiếc công an xă lại ghi thêm một sai lầm nữa: tức là có thành kiến với em T..
Trong giáo dục, tuyệt đối không được có thành kiến cho dù học sinh đó có tiền sử không tốt, không hay. Lối thoát duy nhất của đứa trẻ trong câu chuyện này là phải thừa nhận có lấy cắp tiền để được yên thân. Tâm lư học sinh ở lứa tuổi ăn chưa no, lo chưa tới sẽ cuống cuồng và co ḿnh lại. Thời gian hai học sinh bị giữ tại trụ sở công an suốt buổi trưa chắc chắn sẽ gây căng thẳng cho em, là dấu ấn không tốt âm ỉ trong tâm hồn em và tác động không nhỏ trong việc h́nh thành nhân cách của em sau này.
Nếu học sinh có lấy tiền thật th́ cũng không được dùng biện pháp như nhà trường và Công an xă Trung Lập Thượng đă làm. Về mặt luật pháp, đây là một h́nh thức bức cung. Đáng lẽ phải ôn ḥa, mềm mỏng hơn để học sinh nhận ra lỗi lầm mà điều chỉnh, sửa đổi.
Theo Tuổi Trẻ