Toàn dân tham gia pḥng chống tội phạm là điều cần khuyến khích, nhân rộng. Nhưng chuyện người dân coi việc săn bắt cướp là nghề và giữ vai tṛ như một cảnh sát th́ đáng để bàn.
Mô h́nh “hiệp sĩ” có vấn đề ?
Chuyện 10 “hiệp sĩ” thuộc CLB pḥng chống tội phạm P.Phú Ḥa, TX.Thủ Dầu Một, tỉnh B́nh Dương (SBC B́nh Dương) bị công an Q.12, TP.HCM triệu tập v́ có liên quan đến nghi án “cưỡng đoạt tài sản”, “cướp tài sản” đă dấy lên trong dư luận sự hoài nghi về những yếu kém mô h́nh “hiệp sĩ đường phố”.
Theo nhiều người, đây là mô h́nh đang có sự nhân rộng khắp các tỉnh, thành nhưng chưa có được kiểm soát chặt chẽ từ chính quyền.
“SBC B́nh Dương” của đội trưởng Nguyễn Thanh Hải được biết đến là mô h́nh “hiệp sĩ đường phố” được thành lập sớm nhất so với nhiều địa phương khác trong cả nước.
Người viết từng nhiều lần tiếp xúc với anh Hải cũng như các thành viên khác trong đội. Họ đều có kinh tế khá giả, coi việc trấn áp tội phạm như là một niềm đam mê.
Tội phạm giảm thiểu đáng kể ở B́nh Dương cũng có phần không nhỏ của Hải và đồng đội...
Hễ ai đụng chuyện, gọi điện tới nhờ hỗ trợ, đội của Hải sẽ xuất hiện dù mưa gió, đêm khuya. Từ mô h́nh của Hải, nhiều CLB pḥng chống tội phạm được lập ra ở B́nh Dương và nhiều tỉnh TP khác, thuộc quy chế quản lư của chính quyền cấp xă, phường.
Hiệp sĩ Nguyễn Văn Minh Tiến chuyên trấn áp tội phạm tại TP.HCM
C̣n nhớ, trong cuộc gặp báo chí thông tin vụ “hiệp sĩ đường phố” Nguyễn Tăng Tiên (CLB pḥng chống tội phạm P.An B́nh, TX.Dĩ An, tỉnh B́nh Dương) bị nhóm giang hồ “đá xế” truy sát; đại tá (lúc đó là thượng tá) Nguyễn Hoàng Thao - Phó Giám đốc công an tỉnh, thừa nhận mô h́nh “hiệp sĩ đường phố”…đang có vấn đề!
Ông Thao nói, nhiều vụ việc các “hiệp sĩ” làm chưa đúng luật, nhưng trước t́nh h́nh hiện nay th́ tạm…chấp nhận và sẽ có biện pháp tuyên truyền để các “hiệp sĩ” nắm rơ pháp luật, giới hạn của công việc.
Trở lại việc triệu tập 10 “hiệp sĩ” của “SBC B́nh Dương”, theo tŕnh bày, họ không vụ lợi, không cố ư khi tham gia sâu vào nghi án “cưỡng đoạt” nhưng cũng đáng suy ngẫm…
Chức trách của “hiệp sĩ đường phố” đến đâu ?
Phóng viên (P.V) đài truyền h́nh tỉnh nọ trong cuộc họp báo với lănh đạo công an tỉnh đă phản ánh: các “hiệp sĩ” trên địa bàn tỉnh cứ hễ bắt được tội phạm là mang về con hẻm sát đài, rồi gọi điện cho P.V xuống quay h́nh đưa tin, sau đó họ mới dẫn giải về trụ sở công an bàn giao.
Có các “hiệp sĩ” trang bị máy ảnh, khi lập được chiến công liền ghi h́nh lại, thông tin đầy đủ cho P.V báo chí.
Cứ như thế truyền thông đă đưa hiệp sĩ lên thành h́nh tượng của xă hội trong việc trấn áp tội phạm, đáng lẽ chức trách đó thuộc về lực lượng công an.
Về câu chuyện chức trách của “hiệp sĩ” đến nay vẫn c̣n là nhiều điều tranh căi. Thi thoảng vẫn hay tin “hiệp sĩ” nơi này đột kích ổ gas lậu, “hiệp sĩ” nơi kia phá động mại dâm kích dục… nghe có vẻ là lạ.
Hỏi chuyện luật sự, có thẳng thắn: nếu các “hiệp sĩ” đơn thân xử lư hành vi vi phạm pháp luật như thế là…lộng quyền quá, là vi phạm pháp luật, v́ đó là công việc của công an.
Dấn thân làm “hiệp sĩ đường phố” không ít những rủi ro.
“Nếu các hiệp sĩ được gọi đến để hỗ trợ lực lượng công an th́ chấp nhận được” – một vị luật sư nhấn mạnh.
C̣n nhớ cuối tháng 8/2012, TAND TP.HCM đă xử một nhóm 3 “hiệp sĩ” mức án 18 – 30 tháng tù về tội “tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có”. Việc chẳng đâu vào đâu, 3 kẻ mang danh nghĩa hiệp “chộp cổ” 2 tên cướp. Thế nhưng trên đường dẫn giải về trụ sở công an, 2 tên cướp ngă giá chung hơn 120 triệu đồng cho 3 “hiệp sĩ” để được phóng thích. Việc bại lộ cả cướp lẫn hiệp sĩ lănh án.
Đó là chưa kể, có lần truyền thông c̣n đưa tin “Hiệp sĩ nhận hối lộ”, có vẻ…nực cười, v́ trong trường hợp này, những kẻ không chức quyền nhận tiền được gọi là…hối lộ!
TAND TP.HCM cách đây không lâu cũng xử 1 “hiệp sĩ” án tù v́ khi truy đuổi cướp giật và dồn đối tượng đó đến con đường chết. Ngẫm cũng xót xa.
Hay như trường hợp em trai của hiệp sĩ Nguyễn Tăng Tiên, là Nguyễn Tăng Trọng của bị xử án 4 năm tù v́ tội “cướp giật tài sản”. Chính Trọng cũng có không ít lần làm “hiệp sĩ” trấn áp tội phạm vùng giáp ranh nhưng không thoát khỏi sự sa ngă…
Trách sao được, khi nguyện vọng thành lập mô h́nh “hiệp sĩ đường phố” phủ sóng khắp TP.HCM của “hiệp sĩ” Nguyễn Văn Minh Tiến chưa được chính quyền xem xét?
Đă đến lúc các cấp chính quyền cần có quy chế nghiêm ngặt cho hoạt động của “hiệp sĩ đường phố”, để tránh những “sự cố đáng tiếc”, vướng đến pháp luật nhưng mang danh “hiệp sĩ đường phố”.
Vụ 10 “hiệp sĩ” của “SBC B́nh Dương” bị triệu tập:
Chiều 17/8, Nguyễn Thanh Hải (đội trưởng) nhận điện thoại 1 người xưng tên Đinh Đắc Lộc (ngụ TP.HCM) nhờ giúp đỡ. Lộc cho biết, hơn một năm trước có cho 1 người thuê xe ô tô hiệu Inova, nhưng sau đó người này không trả, không liên lạc được. Mới đây ông Lộc nhận điện thoại của một người lạ yêu cầu mang 240 triệu đồng đi chuộc xe, nếu không sẽ bán xe qua biên giới. Khi nghe Lộc tŕnh bày và khi xem đầy đủ giấy tờ xe, anh Hải đă huy động đội của ḿnh gồm 10 người vào cuộc.
Đêm 17/8 tại điểm hẹn, các hiệp sĩ đứng ngoài, ông Lộc vào trong giao tiền cho người lạ rồi ra lấy xe về. Các “hiệp sĩ” bám theo 2 người đă lấy tiền của ông Lộc, trong đó có ông Nguyện Văn Hiệp (ngụ TP.HCM).
Khi nhận điện thoại của ông Lộc thông báo xe bị “luộc”, nhóm hiệp sĩ đă tiếp cận, áp giải 2 người về trụ sở công an P.Trung Mỹ Tây, Q.12 (có ông Lộc cùng đi) để giải quyết. Sau đó nhóm “hiệp sĩ” ra về.
Điều đáng nói là ông Hiệp tố cáo đă bị nhóm người móc thẻ xưng công an, khống chế lấy tiền. Sau vụ việc này không ai biết tung tích ông Lộc nơi đâu…
Mới đây công an Q.12, TP.HCM đă triệu tập nhóm “hiệp sĩ SBC B́nh Dương” lên để điều tra về nghi án “cưỡng đoạt tài sản”.
Diễn biến mới nhất ngày 9/10, tổ công tác công an TX.Thủ Dầu Một, tỉnh B́nh Dương đă làm việc với công an Q.12, cùng với thời điểm công an Q.12 làm việc với 10 “hiệp sĩ”. Hiện chưa có thông tin chính thức về vụ việc này.
Đàm Đệ