Sự xuất hiện của một “thế hệ sát thủ” mới là những nữ sinh khiến người lớn không khỏi bàng hoàng, nghi ngại. Vậy ẩn sâu trong đó là những nguyên nhân nào, nữ sinh tha hóa hay xă hội có “vấn đề”?
Giới trẻ đang lấn sâu vào phim ảnh, thần tượng
Thượng tá Nguyễn Minh Đức, PGĐ TT Nghiên cứu tội phạm học và pḥng ngừa tội phạm thuộc Học viện Cảnh sát nhân dân khẳng định hiện tượng nữ sinh giết người cách đây 5 năm về trước là hầu như không có.
“Trong khảo sát thực trạng thực thi thực hiện pháp luật, pḥng chống người chưa thành niên phạm tội tại các trường THPT ở Đồng Nai, TP.HCM và một số trường ở Hà Nội theo phương pháp định lượng, chúng tôi nhận thấy có rất nhiều các nhóm học sinh bị ảnh hưởng bởi thần tượng từ các nhóm nhạc, phim ảnh rất nhiều”, thượng tá Đức cho hay.
Liên tiếp xảy ra những vụ nữ sinh giết người khiến dư luận không khỏi bàng hoàng, lo lắng
Khi thần tượng, các em tự khoanh vùng, tự cho ḿnh có quyền ăn mặc giống y chang thần tượng từ đầu tóc tới quần áo… Khi nhóm này đă hâm mộ thần tượng này th́ nhóm khác không được giống như vậy nữa.
Một khi “lănh thổ” có dấu hiệu bị xâm phạm, giữa các em rất dễ xảy ra xô xát, dẫn tới bạo lực học đường. Trong khi hầu hết các vụ bạo lực đều được các em lén giải quyết ngoài hành lang, ngoài trường học nên thầy cô khó nắm bắt.
Ngoài ra, kết quả khảo sát c̣n phát hiện một nhóm các học sinh bị nghiện phim hành động và game bạo lực. Những h́nh ảnh giết người rùng rợn trên phim, trên game vô t́nh tạc vào tâm trí các em mà trường hợp cậu bé Dương Phương Thuấn ở Bắc Ninh giết bạn cướp xe đạp là một ví dụ điển h́nh.
"Theo khảo sát, hầu hết những em có hành vi ra tay giết người đều không nắm được luật và không biết pháp luật.
Như vụ án Lê Văn Luyện, xung quanh đó người ta đặt ra rất nhiều nghi vấn. Có thể vụ án có đồng phạm, và đồng phạm đó nắm được luật, sử dụng Luyện là đối tượng dưới 18 tuổi đứng ra nhận tội và chỉ chịu trách nhiệm một ḿnh về hành vi phạm tội” - Thượng tá Nguyễn Minh Đức.
Theo thượng tá Nguyễn Minh Đức, trong những vụ việc thanh thiếu niên giết người, báo chí cũng là một phần nguyên nhân. Trong lúc bấn loạn, bực tức muốn t́m cách để trả thù, các em vô t́nh đọc được những bài báo miêu tả tỉ mỉ hành vi giết người như mua dao, mua kiếm ở đâu rồi quá tŕnh hành động thế nào… nên học theo.
Tuy nhiên đánh giá tổng quát, thượng tá Đức cho rằng, hầu hết các vụ việc trẻ chưa thành niên giết người đều chỉ là vung dao giải quyết mâu thuẫn tức thời chứ không hề lập kế hoạch hay lên phương án từ trước. Hay nói đúng hơn các em không có ư định giết người trong tư tưởng.
Đứng trên góc độ tâm lư khi nói về hành vi giết người của các nữ sinh, thượng tá Nguyễn Minh Đức cho rằng trong độ tuổi từ 14-16, tâm lư giữa các em nam và nữ có sự khác biệt rất lớn.
Trong khi các em nam mới lớn, mới trưởng thành, chỉ chú trọng lo làm sao cho thật bảnh bao, thật nam tính, giống như con gà muốn gáy thật to th́ các nữ sinh tính toán hơn, vụ lợi hơn nên dễ nảy sinh ích kỷ, ghen tuông. Tâm lư thất thường, rồi bắt đầu yêu đương đă dẫn đến những vụ đánh ghen, như hàng loạt clip báo chí phản ánh.
Sự phân hóa này thể hiện rơ nét và rất nhanh cộng thêm những yếu tố tác động bên ngoài như đă nói bên trên là nguyên nhân xuất hiện thêm nhiều vụ nữ sinh giết người.
Giáo dục gia đ́nh và sự vô cảm
Theo chuyên gia tâm lư học Đinh Đoàn, khi đánh giá về t́nh h́nh tội phạm, chúng ta không nên tách biệt các em nam và nữ ra khỏi t́nh trạng phạm tội trẻ. Nếu chúng ta chỉ “giật ḿnh” khi các em gái phạm tội, cho đó là bất b́nh thường, nghĩa là các em trai phạm tội th́ b́nh thường sao? Cứ là con gái th́ nhỏ nhẹ, yếu đuối? Đó là những cái nh́n định kiến, cần phải thay đổi.
Chuyên gia tâm lư học Đinh Đoàn
Chuyên gia Đinh Đoàn phân tích, được đi học và giáo dục không phải là hai khái niệm đồng nhất. Giáo dục mang nghĩa rộng, bắt đầu ngay từ khi đứa trẻ ra đời. Những hành động rất nhỏ của cha mẹ chính là đang dạy con giá trị sống yêu thương, chia sẻ, tôn trọng. Ḷng nhân ái phải được khơi gợi từng ngày, củng cố dần dần.
Hiện nay, nhiều người có thói quen đổ lỗi cho xă hội. Con ngoan, học giỏi, thành đạt th́ tự nhận là do “giỏ nhà ai, quai nhà nấy”, nhưng khi con hư, phạm tội, lại nói “tôi không dạy nó điều xấu, tôi không bảo nó giết người, tại xă hội tác động…”.
“Đúng là không ai dạy con cái làm điều xấu, điều ác, nhưng không dạy con làm điều tốt, điều thiện cũng đồng nghĩa với việc thả nổi phần con, phần bản năng, tạo cơ hội cho cái xấu phát triển. Ở nhiều nước, con cái phạm tội, cha mẹ chịu một phần trách nhiệm”, chuyên gia Đinh Đoàn nhấn mạnh.
Giáo dục nhà trường là sự kế tiếp và bổ sung cho quá tŕnh h́nh thành nhân cách. Nhưng hiện nay giáo dục nhà trường nghiêng về phía “dạy học”, về cung cấp kiến thức chứ ít chú trọng giáo dục giá trị sống cốt lơi.
Các em được dạy nhận ra hậu quả của động đất, thiên tai, nhưng ít dừng lại để lắng đọng cảm xúc với những mất mát do lũ lụt, sóng thần khiến hàng ngh́n người chết. Các em học lịch sử, thuộc làu rằng trong trận đánh này, trận chiến nọ có bao nhiêu người hy sinh nhưng lại không được dạy chuyện ǵ sẽ xảy ra sau mỗi người hy sinh. Lớp trẻ ngày nay hiểu biết nhiều, nhưng lại vô cảm là vậy.
Nói về các biện pháp pḥng ngừa t́nh trạng trẻ vị thành niên phạm tội nói chung, chuyên gia tâm lư Đinh Đoàn cho rằng chúng ta cùng lúc cần tiến hành nhiều h́nh thức.
Bên cạnh việc thay đổi nhận thức về giáo dục gia đ́nh, điều chỉnh chương tŕnh giáo dục nhà trường, lành mạnh hóa đời sống xă hội, tăng cường giáo dục giá trị sống c̣n cần phải có nhiều sân chơi cho giới trẻ, nhiều hoạt động lành mạnh cho các em tham gia.
Ngoài ra, pháp luật khi xét xử các vụ trọng án liên quan tới trẻ em và vị thành niên, nếu coi các em là “trẻ người non dạ”, chưa phải là người tự chịu trách nhiệm về hành vi của ḿnh th́ phải có ai chịu trách nhiệm, chứ cứ đổ lỗi loanh quanh khó giải quyết vấn đề này.
Minh Anh/VNN