(GDVN) - "Cứ trong 3 vụ tai nạn giao thông tại đây, sau khi thăm khám lại phát hiện một người mới dương tính với HIV/AIDS".
Rời thành phố Vinh, chúng tôi ngược hướng gần 200 km lên huyện miền núi biên giới Quế Phong. Cái nắng đầu hè ở đây lên đến hơn 40 độ C khiến chúng tôi rát bỏng da thịt. Tuy nhiên, điều khiến chúng tôi toát mồ hôi nhiều hơn cả cái nắng khủng khiếp ở miền tây xứ Nghệ này chính là số người nhiễm căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS.
Chữa “ết” bằng rượu
Theo thống kê hiện tại, huyện Quế Phong có 13/14 xă, thị trấn có người nhiễm HIV/AIDS. Trong đó đứng đầu là xă Đống Văn. Trao đổi với phóng viên, một cán bộ y tế xă lắc đầu ngán ngẩm: ở đây gần như căn bệnh thế kỷ gần như đă nuốt gọn gần hết thanh niên sống trong xă. Được một cán bộ phụ nữ dẫn đường, chúng tôi đi vào vùng mà được ví “ma nhiều hơn người” bởi số lượng người chết và người nhiễm HIV/AIDS nhiều đến nỗi cán bộ phụ nữ và công an xă cũng không nắm rơ được người mắc bệnh.
Mặc dù đang mang trong ḿnh căn bệnh thế kỷ nhưng Đ vẫn chẳng hề hay biết. V́ thế, Đ vẫn không hề t́m cách để pḥng tránh cho vợ co.
Mặc dù đă xác định tư tưởng trước khi vào đây nhưng lúc nh́n ông Vi Thanh Hà - Phó trạm trưởng Trạm y tế xă Đồng Văn ngồi mở danh sách nhẩm tính số người nhiễm và đă chết v́ “ết” dài dằng dặc, chúng tôi không khỏi rùng ḿnh sợ hăi.
Theo ông Hà, trong danh sách các trung tâm xét nghiệm chuyển về th́ năm 2010, toàn xă phát hiện 52 trường hợp dương tính với vi rút HIV/AIDS. Tháng 1/2011, đoàn xét nghiệm của tỉnh phát hiện thêm được 13 trường hợp. Chỉ trong năm 2010 - 2011, xă Đồng Văn đă có 21 người chết v́ “ết”, c̣n năm 2012, mặc dù chưa thống kê được nhưng chắc cũng không dưới 10 người”.
Cũng theo ông Hà th́ con số này chỉ là báo cáo c̣n trên thực tế th́ có thể nhiều hơn nữa, bởi lẽ người dân không biết bệnh “ết” là ǵ. Đau đớn hơn, có nhà, chồng đi khám về bị “ết” nhưng vẫn vô tư quan hệ với vợ không cần biện pháp pḥng tránh nào. Những người đàn bà ở đây cũng chẳng mấy ai biết bệnh “ết” là ǵ v́ vậy khi chồng phát hiện bị bệnh, họ cũng chẳng thèm đi khám. Cùng với đó, nghèo đói cũng khiến người dân nơi đây không mấy bận tâm đến căn bệnh “ết”.
Mặc dù có chồng vừa mới mất v́ căn bệnh AIDS nhưng người phụ nữ này vẫn không biết đó là bệnh ǵ! và cô cũng rất mơ hồ trong việc pḥng ngừa bệnh AIDS.
Có lẽ, chẳng nơi nào bệnh “ết” lại tận triệt con người như nơi đây. Khi PV vào đến một bản có nhiều người nhiễm HIV, một người già trong bản buồn rầu cho biết: “Thanh niên ở bản gần như chẳng c̣n nữa. Con “ết” nó bắt hết rồi. Giờ chỉ c̣n vất vưởng mấy mạng già nữa thôi”. Ở đây có những nhà gần như đă bị căn bệnh thế kỷ đă cướp đi sinh mạng cả gia đ́nh. Tại bản Huổi Muồng có gia đ́nh anh LVD, cả vợ chồng và đứa con trai út đă bị chết v́ AIDS. Gia đ́nh này giờ chỉ c̣n mỗi cô con gái đầu năm nay đang học lớp 5 là thoát khỏi bàn tay tử thần.
Có gia đ́nh nhà chỉ được hai anh em vừa lấy vợ nhưng cả hai đều đă được phát hiện là bị nhiễm HIV. Vậy mà họ vẫn cứ vô tư sống như chẳng có chuyện ǵ. Họ cũng chẳng cần để ư t́m biện pháp pḥng tránh cho vợ mà vẫn cứ vô tư “thích th́ vợ phải chiều em chứ”.
Tại bản Na Chảo cũng có gia đ́nh cả hai bố con chết cách nhau 2 ngày cũng chỉ v́ nhiễm AIDS. Nhưng khi hỏi Đ, người vợ có người chồng vừa chết v́ “ ết”: "Chị có biết bệnh “ết” là ǵ không?", chị D chỉ lắc đầu. Hỏi chị có sợ con ma “ết” trong người chồng chị lây sang chị và bắt chị cùng đứa con chưa đầy năm không, Đ cũng chỉ lắc đầu.
Gần như đối với người dân nơi đây, con ma “ết” đối với họ chẳng có ǵ đáng sợ và họ cũng chẳng hiểu ǵ về con ma “ết” đang từng ngày tận diệt họ. C̣n một số ít những người mơ hồ hiểu được căn bệnh “êt” lại buồn rầu cho biết: “Em cũng có nghe nói qua sự nguy hiểm của bệnh này. Định đưa ḿnh và con đi khám nhưng không có tiền nên để sau vậy”, một phụ nữ có chồng vừa chết v́ “ết" nói.
Sau khi tiếp xúc với những người dân này, tôi mới tin phần nào câu nói của một cán bộ đă tâm sự trước khi chỉ cho chúng tôi vào đây: “ Ở đây ,đồng bào nghĩ rằng con “ết” là con sâu chui vào bụng làm ḿnh đau nên rủ nhau uống rượu để giết “con sâu ết”...
Ông Mạc Văn Lâm - Giám đốc Trung tâm y tế dự pḥng huyện Quế Phong đang kiểm lại danh sách dài dằng dặc số người nhiễm HIV/AID.
HIV/AIDS trở thành đại dịch
"Quế Phong hiện nay là một trong những huyện đứng đầu về số người nhiễm HIV/AIDS của tỉnh Nghệ An. Năm 2010, toàn huyện có 455 người nhiễm. Năm 2011, con số này tăng lên 600 người, trong đó có 148 người bị AIDS. Đến quư I năm 2012, con số đó lên đến 736 người. Với mức độ người nhiễm HIV tăng nhanh như vậy đă trở thành một đại dịch khủng khiếp tại huyện miền biên này.
Theo thống kê chưa đầy đủ của Trung tâm y tế dự pḥng huyện Quế Phong, cho đến thời điểm này, tỷ lệ con nghiện và người nhiễm HIV ở đây tăng đột biến lên đến gần 1.000 người. Hiện huyện đang dẫn đầu toàn tỉnh với hơn 246 người nhiễm mới. Điều đáng báo động hơn nữa là số người nhiễm mới lại có độ tuổi ngày càng trẻ từ độ tuổi 20 - 40 tuổi. Trong số những người đă phát hiện bị nhiễm HIV th́ độ tuổi này chiếm đến hơn 80%.
Cơn băo "ết" đă khiến bản làng nơi đây trở thành vùng đất chết
Từ trước đến nay, Quế Phong vẫn được mệnh danh là thủ phủ của cây hoa anh túc. Do tập tục lâu đời khó bỏ của người dân cùng với tŕnh độ dân trí thấp, việc hiểu biết pháp luật c̣n nhiều hạn chế khiến huyện Quế Phong trở thành huyện có số người vi phạm về tội mua bán sử dụng ma túy thuộc vào tốp đầu trong các huyện của Nghệ An.
Hiện tại, Quế Phong đang có hơn 1000 con nghiện đă được phát hiện nhưng trên thực tế con số đó c̣n có thể lớn hơn nhiều. Quế Phong cũng là một trong những nơi cung cấp khá nhiều những “hoa rừng” phục vụ trong nghề mại dâm. Cùng với đó trong thời gian vừa qua, trên địa bàn huyện được đầu tư nhiều công tŕnh trọng điểm và đáng chú ư nhất là công tŕnh thủy điện Hủa Na. Chính những công tŕnh này đă đem lại nhiều nguồn thu và mở ra lối sáng cho người dân nơi đây. Nhưng cũng v́ vậy, nhiều hộ dân được đền bù tiền không biết làm ǵ nên đă nhảy vào guồng quay của những tệ nạn xă hội, đặc biệt là ma túy và mại dâm", ông Mạc Văn Lâm - Giám đốc Trung tâm y tế dự pḥng huyện Quế Phong thống kê số người nhiễm mới HIV.
Theo ông Lâm, cứ trong 3 vụ tai nạn giao thông tại đây, sau khi thăm khám lại phát hiện một người mới dương tính với HIV/AIDS.
Xuân Ḥa