Trong các chiến dịch lớn “thu non sông về một mối”, chiến dịch Xuân Lộc là đ̣n tiến công của quân chủ lực vào khu vực trọng yếu trong tuyến pḥng thủ Biên Ḥa-Xuân Lộc-Bà Rịa-Vũng Tàu của địch. Đây là vị trí có tầm quan trọng chiến lược, được mệnh danh là “cánh cửa thép” bảo vệ “thủ phủ” của chính quyền Sài G̣n. Đối với địch, “mất Xuân Lộc là mất Sài G̣n”…
|
Bộ đội tiến công giải phóng sân bay Xuân Lộc |
Quán triệt tư tưởng chỉ đạo “Thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng…” của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương, Bộ Tư lệnh Miền đă quyết định mở cuộc tiến công giải phóng Xuân Lộc nhằm tiêu diệt lực lượng địch pḥng giữ phía Đông Sài G̣n, phá âm mưu pḥng ngự từ xa, phá thế pḥng ngự bảo vệ Sài G̣n của địch; cắt đứt giao thông, cô lập Sài G̣n, tạo thế có lợi mở đường cho các lực lượng của Bộ, Miền và lực lượng vũ trang địa phương trên hướng Đông nhanh chóng tiến vào giải phóng Sài G̣n-Gia Định.
Nhiệm vụ tiến công Xuân Lộc được giao cho Quân đoàn 4 (thiếu Sư đoàn 9), được phối thuộc Sư đoàn bộ binh 6 (Quân khu 7), hai tiểu đoàn xe tăng, trung đoàn pháo binh và hai tiểu đoàn bộ đội địa phương, cuối chiến dịch được tăng cường Trung đoàn 95B (Sư đoàn 325) và một đại đội xe tăng.
Trải qua 11 ngày đêm chiến đấu gay go, quyết liệt, với tinh thần dũng cảm, ngoan cường, ta đă đánh thiệt hại nặng Sư đoàn 18, Lữ đoàn dù 1; tiêu diệt Chiến đoàn 52 (Sư đoàn 18), đánh thiệt hại Sư đoàn 5 và Lữ đoàn 3 thiết giáp, loại khỏi ṿng chiến đấu hàng ngàn tên địch, thu 48 ô tô, 1.499 súng các loại; phá hủy 42 xe tăng, xe thiết giáp, 16 ô tô; giải phóng thị xă Xuân Lộc và toàn bộ tỉnh Long Khánh.
Chiến thắng Xuân Lộc đă đập tan “cánh cửa thép” ở cửa ngơ phía Đông Sài G̣n, làm rung chuyển toàn bộ hệ thống pḥng thủ của địch ở xung quanh Sài G̣n; làm suy sụp tinh thần kháng cự của binh lính quân đội Việt Nam cộng ḥa; tạo ra thế và lực mới để quân và dân ta bước vào trận quyết chiến chiến lược lịch sử.
Chiến thắng Xuân Lộc đă để lại nhiều kinh nghiệm quư báu, góp phần phát triển nghệ thuật chiến dịch của chiến tranh cách mạng Việt Nam, trong đó có nghệ thuật phát triển thắng lợi của chiến dịch trước đối với chiến dịch sau. Chiến thắng Xuân Lộc nh́n từ góc độ giá trị tinh thần đối với quân và dân ta trước khi bước vào chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, thể hiện ở trên nhiều phương diện.
Trước hết, chiến thắng Xuân Lộc đă góp phần quan trọng củng cố niềm tin của quân và dân ta vào sự lănh đạo tài t́nh của Đảng, thắng lợi của chiến tranh giải phóng, tạo nên sức mạnh tổng hợp cho chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử; thể hiện rơ tài thao lược của Đảng ta trong chiến tranh giải phóng. Đó là quá tŕnh t́m ṭi, nghiên cứu, bám sát thực tiễn khách quan, phân tích đúng t́nh thế và thời cơ cách mạng, sớm phát hiện và giải quyết các vấn đề để kết thúc chiến tranh một cách đúng lúc…
Thắng lợi của chiến dịch Xuân Lộc không những khẳng định đường lối đúng đắn, sáng tạo của Đảng trong lănh đạo, chỉ đạo chiến tranh cách mạng, mà c̣n củng cố, phát huy nhân tố chính trị-tinh thần của toàn quân, toàn dân ta tạo nên sức mạnh tổng hợp để chiến thắng trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
Thứ hai, chiến thắng Xuân Lộc đă góp phần động viên cổ vũ quân và dân ta phát huy cao độ chủ nghĩa anh hùng cách mạng, quyết tâm vượt qua mọi thử thách, kiên quyết tiến công tiêu diệt nhanh, gọn quân địch, giành toàn thắng trong chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử…
Thực tế cho thấy, ngay từ đầu tháng 4-1975, Mỹ và chính quyền Sài G̣n đều liên tiếp có những hoạt động chính trị-quân sự tác động trực tiếp đến trạng thái tâm lư và tư tưởng của bộ đội ta. Mỹ đă lập cầu hàng không khẩn cấp chở vũ khí chi viện cho quân đội Sài G̣n. Được Mỹ hà hơi tiếp sức, chính quyền Sài G̣n đă lập pḥng tuyến ngăn chặn quân ta từ xa với binh lực khá mạnh nhằm khống chế các trục đường chính dẫn vào nội đô Sài G̣n; trong đó trên hướng Đông là trung tâm đề kháng kiên cố Xuân Lộc.
Với hệ thống pḥng ngự đă chốt chặn quanh Sài G̣n, cả Mỹ và Việt Nam cộng ḥa đều hy vọng vào khả năng kéo dài cuộc chiến để thương lượng với ta. Đặc biệt, trong t́nh thế tuyệt vọng, Bộ Tổng tham mưu quân đội Sài G̣n được Mỹ cho phép đă sử dụng máy bay C-130 ném 2 quả bom CBU-55 (loại bom có sức hủy diệt lớn, thế giới cấm sử dụng) để ngăn chặn ta tiến công, gây cho ta nhiều thiệt hại. Nhưng hành động của chúng không những không thay đổi được t́nh thế mà càng làm tăng thêm ư chí căm thù giặc và củng cố thêm quyết tâm chiến đấu, không sợ hy sinh gian khổ của quân và dân ta.
Chiến thắng Xuân Lộc đă cổ vũ, động viên tinh thần chiến đấu của quân và dân ta thi đua giết giặc lập công, thực hiện đột kích dũng mănh, thọc sâu táo bạo, giáng đ̣n quyết định vào sào huyệt cuối cùng của địch. Trên khắp mọi miền của đất nước, từ nông thôn đến thành thị, từ biên giới đến hải đảo, từ hậu phương đến chiến trường, đều khẩn trương dốc ḷng, dốc sức người, sức của cho trận quyết chiến chiến lược cuối cùng, chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
Thứ ba, chiến thắng Xuân Lộc đă làm cho “hy vọng” cuối cùng của đế quốc Mỹ cứu chính quyền Sài G̣n trở nên tuyệt vọng; trạng thái chính trị-tinh thần, tâm lư của quân đội Sài G̣n nhanh chóng sụp đổ, tạo điều kiện cho chiến dịch Hồ Chí Minh giành thắng lợi. Trong hồi kư "Tổng hành dinh trong mùa Xuân toàn thắng", Đại tướng Vơ Nguyên Giáp có viết: "Chiến thắng Xuân Lộc làm rung chuyển toàn bộ hệ thống pḥng thủ của địch xung quanh Sài G̣n, làm cho tinh thần quân địch càng thêm suy sụp. Tin chiến thắng đă làm nức ḷng nhân dân cả nước"…
Đối với chính quyền và quân đội Sài G̣n, “sự kiện Xuân Lộc” đă tạo ra áp lực mạnh mẽ, làm cho nội bộ vốn đă lục đục nay càng lục đục và suy yếu thêm. Trước áp lực của t́nh h́nh và sức ép của người Mỹ, sáng ngày 21/4/1975, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu buộc phải tuyên bố từ chức. Thắng lợi của chiến dịch Xuân Lộc là đ̣n quyết định đánh sập toàn bộ ư chí kháng cự của địch và làm rung chuyển toàn bộ hệ thống pḥng thủ xung quanh Sài G̣n. Mặc dù sau chiến dịch Xuân Lộc, quân số và vũ khí trang bị của địch c̣n tương đối mạnh; nhưng tinh thần chiến đấu th́ đă suy sụp hoàn toàn nên không thể chống đỡ nổi cuộc tổng công kích mạnh như vũ băo của quân và dân ta trong chiến dịch Hồ Chí Minh, buộc Tổng thống Dương Văn Minh phải tuyên bố đầu hàng không điều kiện.
Chiến thắng Xuân Lộc đă đi vào lịch sử, những bài học kinh nghiệm và giá trị tinh thần của nó vẫn c̣n nguyên vẹn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay. Hiện nay, đất nước ta đang hoà b́nh, tập trung cho phát triển kinh tế-xă hội, nâng cao đời sống nhân dân, song các thế lực thù địch không từ bỏ âm mưu “diễn biến hoà b́nh”, gây bạo loạn lật đổ, sử dụng các chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền” ḥng làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta.
Trước t́nh h́nh đó, để bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN và những thành quả của chiến thắng Xuân Lộc nói riêng, của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975 và của sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc nói chung mà chúng ta đă phải đổ biết bao xương máu mới có được, đ̣i hỏi toàn Đảng, toàn dân, toàn Quân ta phải thường xuyên nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, xây dựng nhân tố chính trị-tinh thần, xây dựng thế trận ḷng dân vững chắc, chủ động đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hành động chống phá của các thế lực thù địch đối với sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta.
Trong xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại cần đặc biệt coi trọng xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, nâng cao hiệu lực công tác đảng, công tác chính trị, bảo đảm cho Quân đội tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân, là lực lượng chính trị tin cậy, công cụ bạo lực chủ yếu trong bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xă hội chủ nghĩa.
(Trích ghi tham luận nhân kỷ niệm 37 năm chiến thắng Xuân Lộc và giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước)
Ngô Xuân Lịch - Thượng tướng, Bí thư T.Ư Đảng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐNDVN