Cố vấn của ông Zelensky đă tiết lộ với tờ Business Insider về những điều ông lo lắng sau khi ông Trump đóng băng viện trợ cho Ukraine: Patriots do Mỹ sản xuất.Quyết định đóng băng viện trợ quân sự cho Ukraine của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang làm dấy lên lo ngại về tương lai của các loại vũ khí quan trọng, đặc biệt là hệ thống pḥng không Patriot do Mỹ sản xuất.
"Đối với chúng tôi, những vị trí quan trọng nhất chắc chắn là mọi thứ có liên quan đến hệ thống pḥng thủ tên lửa, đặc biệt là hệ thống Patriot. Mỹ là quốc gia sản xuất nhiều nhất các hệ thống này", ông Mykhailo Podolyak, cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, trả lời phỏng vấn của Business Insider tại Kiev hôm 4/3.
Hôm đầu tuần này, ông Trump đă ra lệnh tạm dừng cung cấp viện trợ quân sự cho Ukraine để gây sức ép buộc ông Zelensky phải đàm phán ḥa b́nh với Nga theo các điều khoản bất lợi. Động thái này, mặc dù đă được dự báo trước, đă làm leo thang t́nh h́nh vốn đă căng thẳng sau cuộc họp gây tranh căi tại Pḥng Bầu dục vào tuần trước.
Ông Podolyak, phát biểu thông qua một phiên dịch viên, cho biết Ukraine vẫn cần xác định lĩnh vực nào trong viện trợ an ninh của Mỹ sẽ bị ảnh hưởng bởi quyết định của ông Trump và loại vũ khí hoặc đạn dược nào có thể được các quốc gia đối tác khác thay thế.
Ông chỉ ra hệ thống pḥng không Patriot của Ukraine là điều gây quan ngại nhất và cho biết Kiev sẽ tiếp tục hợp tác với Mỹ và châu Âu để t́m cách bảo vệ dân thường và cơ sở hạ tầng khỏi các cuộc không kích thường xuyên của Nga.
"Nga không dừng các cuộc tấn công của ḿnh; họ tiếp tục các cuộc tấn công bằng tên lửa vào dân thường và cơ sở hạ tầng quan trọng. Nga không dừng lại và sẽ không dừng lại", ông Podolyak cáo buộc. "Do đó, chúng tôi sẽ tiếp tục t́m cách chống lại các cuộc tấn công của Nga – cả trên toàn bộ lănh thổ Ukraine và dọc theo tuyến đầu".
"Chúng tôi sẽ t́m kiếm các công cụ có sẵn trên thị trường toàn cầu và sử dụng chúng để phá hủy năng lực của Nga", ông nói.
Patriot đóng vai tṛ quan trọng
Hệ thống tên lửa đất đối không MIM-104 Patriot của Mỹ, do Lockheed Martin và Raytheon sản xuất, đă đóng vai tṛ quan trọng trong việc bảo vệ Ukraine khỏi các cuộc tấn công của Nga kể từ khi Kiev lần đầu tiên nhận được nó từ Mỹ cách đây gần 2 năm.
Ukraine hiện được cho là đang vận hành 6 hệ thống Patriot tại các địa điểm không được tiết lộ trên khắp đất nước. Các hệ thống này đă giúp Kiev bắn hạ tên lửa đạn đạo của Nga.
Mỹ không phải là quốc gia duy nhất cung cấp Patriot; các quốc gia NATO khác như Đức và Hà Lan đă cung cấp cho Ukraine các hệ thống và tên lửa đánh chặn. Nhưng quyết định tạm dừng viện trợ của ông Trump đặt ra câu hỏi về tương lai về tài sản pḥng không hàng đầu hiện tại của Kiev.
Ukraine được cho là đang cạn kiệt tên lửa đánh chặn Patriot, trong khi Mỹ là nhà cung cấp chính. Việc ngừng cung cấp thêm có thể gây bất lợi cho nước này.
Động thái của ông Trump là một hồi chuông cảnh tỉnh đối với Ukraine. Chính quyền Biden đă cam kết hỗ trợ an ninh hơn 65 tỷ USD cho Ukraine sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022.
Trong hôm 4/5, tại Kiev, người dân địa phương đă bày tỏ sự thất vọng và tức giận với lệnh tạm dừng viện trợ quân sự mới.
"Có hậu quả đối với các thành phố tiền tuyến", một cư dân địa phương, người tự giới thiệu là Viktor và không cho biết họ của ḿnh, nói. "Việc thiếu vũ khí sẽ dẫn đến nhiều vụ ném bom hơn vào các thành phố đó. Nếu đang nói về pḥng không – ở đây tại Kiev và các thành phố khác, nơi thường dân sẽ chết v́ chúng tôi không có đủ Patriot, ví dụ như vậy".
Lệnh tạm dừng viện trợ quân sự làm gia tăng rạn nứt đáng kể giữa Washington và Kiev, diễn ra chỉ vài ngày sau khi ông Trump và Phó Tổng thống J.D. Vance chỉ trích ông Zelensky tại Nhà Trắng về các cuộc đàm phán ḥa b́nh. Nhà lănh đạo Ukraine đă rời đi mà không kư một thỏa thuận khoáng sản đất hiếm được mong đợi.
Ông Zelensky hôm thứ Ba cho biết cuộc họp căng thẳng trên diễn ra là điều "đáng tiếc" và rằng đă đến lúc "làm cho mọi thứ trở nên đúng đắn".
"Liên quan đến thỏa thuận về khoáng sản và an ninh, Ukraine sẵn sàng kư kết bất kỳ lúc nào và theo bất kỳ h́nh thức thuận tiện nào", ông viết trên mạng xă hội. "Chúng tôi coi thỏa thuận này là một bước tiến tới an ninh lớn hơn và đảm bảo an ninh vững chắc, và tôi thực sự hy vọng nó sẽ hoạt động hiệu quả".
|