Nếu bạn từng bị la mắng khi đọc sách trong bóng tối, hoặc đeo kính chống ánh sáng xanh khi làm việc máy tính, có thể bạn đang có quan niệm sai lầm về mắt.
Theo Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, 4/10 người trưởng thành ở Mỹ có nguy cơ cao mất thị lực. Tuy nhiên, nhiều bệnh về mắt có thể điều trị hoặc pḥng ngừa được, theo tiến sĩ Joshua Ehrlich, trợ lư giáo sư nhăn khoa và khoa học thị giác tại Đại học Michigan.
Dưới đây là 9 quan niệm phổ biến về sức khỏe mắt.
Đọc sách hoặc nh́n gần vào thiết bị điện tử sẽ gây hại cho mắt
Đúng.
Đôi mắt không được thiết lập để tập trung vào các vật thể gần trong thời gian dài, theo tiến sĩ Xiaoying Zhu, nhà nghiên cứu cận thị tại SUNY College of Optometry ở New York. Khi chúng ta làm vậy, đặc biệt là khi c̣n nhỏ, nó khiến nhăn cầu kéo dài, lâu dần gây cận thị.
Để giảm căng thẳng cho mắt, tiến sĩ Zhu khuyến nghị tuân thủ quy tắc 20-20-20: Sau mỗi 20 phút nh́n gần, hăy nh́n vào thứ ǵ đó cách ít nhất 20 feet (7 mét) trong ít nhất 20 giây.
Ảnh minh họa: Nytimes
Đọc trong bóng tối có thể làm giảm thị lực
Sai.
Quan niệm không đúng này thường được người lớn rao giảng mỗi khi thấy trẻ con đọc sách trong tối. Tuy nhiên, nếu ánh sáng quá yếu khiến bạn phải giữ sách hoặc máy tính bảng gần mặt, có thể tăng nguy cơ đề cập ở trên, gây ra căng thẳng mắt, dẫn đến đau quanh mắt và thái dương, đau đầu và khó tập trung. Nhưng tiến sĩ Zhu cho biết đây thường là các triệu chứng tạm thời.
Dành nhiều thời gian ngoài trời giúp cải thiện thị lực
Đúng.
Một số nghiên cứu (chủ yếu tập trung vào trẻ em) cho thấy thời gian ngoài trời có thể giảm nguy cơ phát triển cận thị, theo Maria Liu, trợ lư giáo sư lâm sàng nhăn khoa tại Đại học California, Berkeley.
Các chuyên gia chưa hoàn toàn hiểu lư do v́ sao, nhưng một số nghiên cứu cho thấy ánh sáng mặt trời có thể khuyến khích vơng mạc sản xuất dopamine, giúp làm chậm tốc độ kéo dài trục nhăn cầu, từ đó giảm nguy cơ cận thị.
Quá nhiều ánh sáng tia cực tím có thể gây hại cho thị lực
Đúng.
Có lư do mà các chuyên gia khuyên không nên nh́n thẳng vào mặt trời. Tiến sĩ Ehrlich nói tiếp xúc quá nhiều với tia UV A và UV B trong ánh sáng mặt trời có thể "gây tổn thương không thể phục hồi" cho vơng mạc. Điều này cũng có thể tăng nguy cơ bị đục thủy tinh thể.
Tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng cực tím cũng có thể tăng nguy cơ phát triển ung thư trong mắt. Đeo kính râm, kính thông thường hoặc kính áp tṛng chặn tia cực tím có thể bảo vệ bạn.
Ngừng đeo kính có thể ngăn thị lực xấu đi
Sai.
Một số người không đeo kính thường xuyên v́ nghĩ đeo nhiều sẽ làm t́nh trạng mắt của họ xấu đi. "Điều đó không đúng", tiến sĩ Safal Khanal, trợ lư giáo sư nhăn khoa tại Đại học Alabama ở Birmingham nói. "Nếu cần kính, bạn nên đeo".
Ánh sáng xanh từ màn h́nh gây hại cho mắt
Sai.
Tiến sĩ Ehrlich nói mặc dù một số nghiên cứu đă ghi nhận tiếp xúc với ánh sáng xanh có thể gây tổn thương vơng mạc nhưng không có bằng chứng chắc chắn nào xác nhận điều này xảy ra với các mức độ tiếp xúc thông thường ở người. Cũng không có bằng chứng nào cho thấy đeo kính chống ánh sáng xanh sẽ cải thiện sức khỏe mắt.
Nhưng màn h́nh có thể gây hại cho thị lực bằng những cách khác đă được đề cập ở trên, cũng như gây khô mắt. "Khi nh́n chằm chằm vào màn h́nh, chúng ta không chớp mắt thường xuyên như nên làm và điều đó có thể gây căng thẳng mắt và mờ tạm thời", Ehrlich nói
Hút thuốc có hại cho sức khỏe mắt
Đúng.
Một nghiên cứu của CDC năm 2011 đă liên kết hút thuốc với các bệnh về mắt ở người lớn tuổi, bao gồm đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi. Các hóa chất độc hại trong thuốc lá đi vào máu và gây hại cho các mô nhạy cảm trong mắt bao gồm vơng mạc, thấu kính và điểm vàng.
Cà rốt tốt cho mắt
Đúng.
Một thử nghiệm lâm sàng đă t́m thấy các chất dinh dưỡng trong cà rốt, bao gồm các chất chống oxy hóa như beta-carotene và vitamin C và E, có thể làm chậm sự tiến triển của thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác.
Tuân theo một chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa không nhất thiết ngăn ngừa một bệnh về mắt xảy ra, nhưng có thể hữu ích, "đặc biệt đối với những người bị thoái hóa điểm vàng sớm", tiến sĩ Ehrlich nói.
Thị lực kém là một phần không thể tránh khỏi của tuổi già
Sai.
Hầu hết các nguyên nhân gây suy giảm thị lực ở tuổi trưởng thành - bao gồm thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác, đục thủy tinh thể và tăng nhăn áp - đều có thể pḥng ngừa hoặc điều trị nếu phát hiện sớm.
Tiến sĩ Ehrlich khuyên nếu thị lực của bạn bắt đầu suy giảm, đừng bỏ qua nó với lư do lăo hóa. Gặp bác sĩ nhăn khoa ngay lập tức (hoặc định kỳ) sẽ cho bạn cơ hội tốt nhất để ngăn chặn các t́nh trạng này.