Theo như có những người dân nơi đây cho rằng ai ăn miếng bánh có đồng xu sẽ may mắn cả năm. Nguồn gốc của phong tục này khá thú vị. Không có tục ĺ x́ đầu năm như một số nước phương Đông, quốc gia vùng Balkan này có một phong tục kỳ lạ liên quan đến tiền là cắt bánh có giấu đồng xu "may mắn" bọc giấy bạc lấy may đầu năm bằng đồng xu giấu trong miếng bánh.
Người Hy Lạp có nhiều quan niệm và phong tục thú vị về may mắn trong năm mới. Ảnh minh họa: Adobe Stock
Không ǵ thể hiện không khí năm mới trong một gia đ́nh Hy Lạp hơn chiếc bánh truyền thống vasilopita nổi tiếng. Dù chỉ là một chiếc bánh đơn giản nhưng ư nghĩa của nó lại vô cùng đặc biệt.
Truyền thuyết về thánh Basil
Truyền thống làm bánh vasilopita gắn liền với truyền thuyết về thánh Basil. Theo truyền thuyết, thánh Basil đă kêu gọi người dân thành Caesarea quyên góp vàng và trang sức để nộp cho đối thủ, ngăn chặn cuộc bao vây thành phố. Tuy nhiên, khi người dân thành Caesarea đă gom đủ số của cải, đối thủ v́ ngưỡng mộ tinh thần đoàn kết của họ nên đă rút lui mà không nhận tiền vàng.
Thánh Basil phải t́m cách trả lại những món đồ đă được quyên góp, nhưng không thể xác định chính xác số vàng và trang sức thuộc về gia đ́nh nào. Ngài quyết định chia đều tất cả số vàng và trang sức vào những chiếc bánh ḿ rồi phân phát cho người dân. Theo truyền thuyết, điều kỳ diệu đă xảy ra khi mỗi gia đ́nh nhận lại đúng phần quyên góp của ḿnh.
Đồng xu may mắn
Một chiếc bánh Vasilopita. Ảnh: Zolist kitchen
Theo trang Neos Cosmos, ngày nay, truyền thuyết trên được gắn liền với đồng xu “may mắn” (hay c̣n gọi là flouri). Đây là một đồng xu được bọc trong giấy bạc, đặt vào bột bánh trước khi cho vào ḷ nướng. Chiếc bánh sau đó được cắt thành từng miếng dành cho các thành viên trong gia đ́nh hoặc những vị khách ghé thăm nhà đầu năm mới.
Thường được cắt vào lúc giao thừa, bánh vasilopita mang ư nghĩa chúc phúc cho ngôi nhà và đem lại may mắn trong suốt năm mới. Mỗi miếng bánh thường được cắt theo thứ tự dành cho người lớn tuổi nhất đến nhỏ tuổi nhất. Theo quan niệm của người Hy Lạp, ai t́m thấy đồng xu trong phần bánh của ḿnh sẽ gặp may mắn cả năm.
Năm mới và sự may mắn trong văn hóa Hy Lạp
Người Hy Lạp rất coi trọng yếu tố may mắn trong dịp năm mới. Bánh vasilopita và đồng xu "may mắn" chỉ là một phần trong những phong tục thú vị của họ.
Tặng quà
Không giống nhiều nơi khác, người Hy Lạp trao đổi quà tặng vào dịp năm mới thay v́ Giáng sinh. Trẻ em phải đợi thêm vài ngày để nhận quà. Theo quan niệm của người dân Hy Lạp, các món quà thường là do thánh Basil (Agios Vasilis), người được coi là “ông già Noel” trong văn hóa quốc gia vùng Balkan, mang tặng.
Xông nhà
Theo phong tục xông nhà (người Hy Lạp gọi là pothariko), người đầu tiên bước vào nhà trong năm mới đóng vai tṛ rất quan trọng. Thông thường, một người thân, bạn bè hoặc trẻ em sẽ được chọn bước vào nhà bằng chân phải và đôi khi mang theo một cây nến để chúc phúc cho gia đ́nh và mang lại may mắn.
Quả lựu và củ hành
Người Hy Lạp quan niệm rằng lựu là loại quả may mắn trong dịp năm mới. Ảnh: The Greek Food
Quả lựu, biểu tượng của sự sống và may mắn trên toàn thế giới, là một phần không thể thiếu trong năm mới của người Hy Lạp. Họ đập quả lựu trước cửa nhà, để những hạt đỏ rơi vào trong, tượng trưng cho sự thịnh vượng. Củ hành cũng được treo trước cửa như một biểu tượng của may mắn, bảo vệ và sức khỏe suốt năm. Một số người c̣n mở ṿi nước lúc nửa đêm, mong muốn may mắn sẽ chảy vào như ḍng nước.
Trẻ em và bài hát năm mới
Trẻ em Hy Lạp tham gia vào không khí năm mới bằng cách đi từ nhà này sang nhà khác hát những bài ca chúc mừng. Đổi lại, chúng nhận được tiền hoặc kẹo.
Pháo hoa rực rỡ
Và tất nhiên, năm mới ở Hy Lạp không thể thiếu pháo hoa. Khắp bầu trời đêm, đặc biệt tại Athens, sáng bừng những ánh sáng rực rỡ của pháo hoa.