Ung thư dạ dày là nguyên nhân thứ 3 gây tử vong do ung thư ở cả nam và nữ tại Việt Nam.
Ung thư dạ dày là một trong số bệnh ung thư phổ biến nhất trên thế giới. Theo số liệu từ Globocan 2020, ung thư dạ dày đứng top 4 trong các mặt bệnh ung thư thường gặp tại Việt Nam với 17.906 ca mắc mới, chiếm 9.8%.
Bệnh ung thư dạ dày được chia thành 5 giai đoạn.
Tỷ lệ tử vong của mặt bệnh ung thư này cũng đứng thứ 3 trong top các bệnh ung thư chết người nhất với 14.615 ca tử vong, chiếm 11.9%. Đây là mặt bệnh thường xuyên nằm trong top những bệnh ung thư nguy hiểm nhất.
Bệnh gây tỷ lệ tử vong cao nhưng rất khó chẩn đoán vì người bệnh ở giai đoạn sớm thường không có triệu chứng hoặc có triệu chứng dễ nhầm lẫn với bệnh tiêu hóa khác.
Ung thư dạ dày là sự thay đổi hay phát triển bất thường xuất phát từ vài tế bào và có thể dần dần tiến triển tạo nên tổn thương ung thư dạng chồi sùi hay dạng loét.
Quá trình này có thể ít nhất là vài tháng hoặc vài năm. Chính vì vậy, trong giai đoạn đầu hình thành khối u, nếu không tầm soát sớm sẽ không thể phát hiện ra bệnh.
Bệnh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ bộ phận nào của dạ dày, nhưng phổ biến nhất là phần chính của dạ dày (thân dạ dày) và nơi giao nhau của dạ dày - thực quản.
Ung thư dạ dày không phải lúc nào xuất hiện triệu chứng ở giai đoạn đầu. Các triệu chứng có thể không xảy ra cho đến khi ung thư tiến triển. Ung thư dạ dày lan sang bộ phận khác được gọi là ung thư dạ dày di căn có triệu chứng cụ thể ở vị trí lây lan.
Chẳng hạn khi ung thư lan đến hạch bạch huyết sẽ xuất hiện khối u có thể sờ thấy qua da; ung thư lan đến gan có thể gây vàng da và vàng mắt; ung thư di căn xuống bụng có thể khiến chất lỏng tràn vào bụng, trông sưng lên.
Bác sỹ Ngô Tuấn Phúc, Khoa Ung bướu, bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, dựa vào mức độ tổn thương, bệnh ung thư dạ dày được chia thành 5 giai đoạn, bao gồm:
Giai đoạn 0: tế bào ung thư mới xuất hiện ở lớp niêm mạc dạ dày. Đây còn được gọi là ung thư biểu mô, là giai đoạn sớm của ung thư dạ dày.
Giai đoạn 1: Tế bào ung thư đã gây tổn thương ở lớp thứ 2 của dạ dày. Giai đoạn 2: Tế bào ung thư đã xâm lấn qua lớp niêm mạc dạ dày. Giai đoạn này còn được gọi là ung thư dưới cơ.
Giai đoạn 3: Tế bào ung thư đã phát triển vào hạch bạch huyết và cơ quan khác trong cơ thể. Giai đoạn 4: Ở giai đoạn cuối này, tế bào ung thư đã di căn khắp cơ thể, gây nguy cơ tử vong cao.
Khi có tổn thương ác tính hình thành ở dạ dày, tùy thuộc vào từng giai đoạn của bệnh và vị trí của tổn thương mà người bệnh có thể có dấu hiệu khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung thì dấu hiệu này thường khá mơ hồ, không đặc hiệu cho ung thư dạ dày (bởi vì dấu hiệu này cũng có thể xuất hiện trong bệnh lành tính khác của dạ dày).
Các triệu chứng ung thư dạ dày, bao gồm: Giai đoạn đầu: Thường được phân chia làm 2 nhóm chính:
Rối loạn tiêu hóa: Khó nuốt; ợ hơi, ợ chua, ợ nóng; cảm giác buồn nôn, nôn.
Cảm giác đau: Đau âm ỉ không theo chu kỳ; đau khi đói; đau vùng dưới xương ức khi ăn no.
Do tính chất không đặc hiệu và khá mơ hồ, nên triệu chứng này rất dễ bị nhầm lẫn với bệnh viêm loét dạ dày. Vì vậy, người bệnh thường chủ quan không tầm soát bệnh sớm. Đây cũng là lý do bệnh ung thư dạ dày thường được phát hiện muộn, khi đã ở giai đoạn tiến triển và di căn.
Giai đoạn tiến triển: Dấu hiệu ung thư dạ dày cũng được chia thành các nhóm như sau:
Rối loạn tiêu hóa: Buồn nôn và ói mửa; ợ chua thường xuyên; đầy hơi liên tục; ăn ít cũng thấy no; chán ăn.
Cảm giác đau: Hay bị đau dữ dội sau khi ăn hoặc đau âm ỉ không theo chu kỳ; đau khi đói; đau vùng dưới xương ức khi ăn no.
Chảy máu ở tổn thương ung thư của dạ dày: thiếu máu; phân lẫn máu hoặc phân màu đen; da vàng.
Rối loạn dinh dưỡng do kém hoặc không hấp thu: sụt cân đột ngột, không rõ lý do; hoa mắt, chóng mặt; mệt mỏi đến mức giảm khả năng lao động.
Khi có dấu hiệu của ung thư dạ dày phải làm sao? Theo khuyến cáo của các bác sỹ, người bệnh hãy đến cơ sở y tế uy tín để bác sỹ khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Điều trị ung thư dạ dày có nhiều khả năng thành công nhất nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm.
Tiên lượng người bệnh ung thư dạ dày ở giai đoạn sớm có kết quả khá tốt, nhiều người bệnh có thể được chữa khỏi. Tuy nhiên, hầu hết bệnh ung thư dạ dày được phát hiện khi ung thư phát triển ở giai đoạn muộn và khó có khả năng chữa khỏi.
Bệnh ung thư dạ dày giai đoạn đầu thường rất khó phát hiện vì triệu chứng giống như viêm dạ dày.
Do đó, muốn phát hiện sớm bệnh ung thư dạ dày, người bệnh cần đến bệnh viện để được bác sỹ thăm khám và áp dụng các biện pháp chẩn đoán.
Biện pháp chẩn đoán ung thư dạ dày thường được áp dụng tại bệnh viện bao gồm nội soi dạ dày, sinh thiết dạ dày, xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh…
Ung thư dạ dày ngày càng phổ biến và trẻ hóa, việc điều trị lại tốn kém và khó khăn. Đặc biệt, nếu phát hiện muộn khi tế bào ung thư đã di căn thì vô phương cứu chữa. Vì vậy, người dân nên nâng cao việc phòng chống bệnh ung thư dạ dày ngay từ sớm bằng cách duy trì chế độ sinh hoạt, luyện tập, nghỉ ngơi khoa học.
Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh với thực phẩm giàu vitamin và chất xơ. Hạn chế ăn thực phẩm giàu nitric và acid amin thứ cấp như dưa muối, cà muối, đồ ăn lên men, thịt hun khói, đồ nướng. Bởi vì khi đi vào dạ dày, chất này sẽ kết hợp thành độc tố gây nguy cơ ung thư.
Không hút thuốc lá, uống rượu, bia hoặc sử dụng chất kích thích. Hạn chế đồ ăn công nghiệp và nước ngọt đóng chai.
Chủ động tầm soát ung thư dạ dày sớm với trường hợp có yếu tố nguy cơ. Bệnh ung thư dạ dày giai đoạn đầu thường rất khó phát hiện vì có triệu chứng giống như viêm dạ dày.