Con người sợ hãi những gì?

[TinNhanh247]

Những chứng sợ đặc biệt bao gồm: sợ hãi thái quá một loài động vật nào đó; sợ không gian tù túng, sợ không gian rộng, sợ độ cao, sợ mắc nghẹn hoặc nôn mửa.

“Cảm giác lo âu được trải nghiệm phổ biến ở hầu như tất cả mọi người.”

-Kaplan, Sadock, và Grebb, 1994

Những chứng ám ảnh sợ hãi đặc trưng

Sợ hãi phát triển thành những chứng ám ảnh sợ hãi khi có sự khuếch đại nguy cơ gắn với một vật cụ thể. Những chứng sợ đặc biệt bao gồm: sợ hãi thái quá một loài động vật nào đó; sợ không gian tù túng, sợ không gian rộng, sợ độ cao, sợ mắc nghẹn hoặc nôn mửa.

Khi gặp phải đồ vật hay hoàn cảnh mà ta sợ, ta sẽ gia tăng phản ứng lo âu và tìm cách trốn thoát nó. Ví dụ, nhưng người mắc chứng sợ nhện (arachnophobic) có thể trải nghiệm tim đập mạnh, buồn nôn, cực kỳ khiếp nhược khi nhện đến gần. Họ có thể phản ứng bằng cách trốn thoát khỏi hoàn cảnh. Những phản ứng như thế này có thể diễn ra khi chỉ cần nhìn thấy hình ảnh của con vật (trên tạp chí chẳng hạn).

Ảnh minh họa. Nguồn: Brisbane ACT Centre.

Các chứng sợ được ước tính ảnh hưởng đến 10% mọi người. Chúng là những rối loạn tâm thần phổ biến nhất được chẩn đoán ở nữ và phổ biến thứ hai ở nam, chỉ sau rối loạn do dùng dược chất (xem trang 85). Độ tuổi để phát triển các chứng sợ đặc biệt tùy thuộc vào chứng sợ gì. Trong tuổi thơ, người ta có xu hướng phát triển các chứng sợ môi trường thiên nhiên hay sợ máu. Những chứng sợ như sợ bay, sợ độ cao và sợ không gian kín có xu hướng phát triển khi người ta ở độ tuổi hai mươi.

Các chứg sợ xã hội

Người ta thường trải nghiệm một số cấp độ lo âu trong các hoàn cảnh xã hội. Đôi khi nỗi sợ trở nên lớn đến mức làm phát triển chứng sợ xã hội. Đó là nỗi sợ bị mọi người ruồng bỏ hay sợ bị bối rối. Người có chứng sợ này thường tránh các tình huống mà họ là trung tâm của sự chú ý (như khi đọc diễn văn). Họ có thể sợ bị đỏ mặt khi ở trước người khác, sợ bị quan sát, sợ bị nghẹn thức ăn khi ăn uống nơi công cộng. Trong các hoàn cảnh này, họ cũng thường sợ bị chỉ trích hay làm nhục.

Một lần nữa, các khảo sát cho thấy nữ có xu hướng bị tác động bởi các chứng sợ xã hội nhiều hơn nam. Độ tuổi tiêu biểu của các chứng sợ này là cuối tuổi thiếu niên, mặc dù dải độ tuổi có thể mắc chứng sợ là từ 5 đến 35. Cứ 199 người Mỹ là có đến những 3 người bị tác động bởi chứng sợ xã hội.

Rối loạn lo âu lan tỏa

Rối loạn lo âu lan tỏa (generalized anxiety disorder, GAD) là những lo âu lâu dài và quá đáng. Nó gây ra bởi nỗi sợ không thể đương đầu, sợ thất bại, sợ bị xa lánh, hay sợ chết. Người có rối loạn này còn trải nghiệm các triệu chứng thể chất, bao gồm tăng căng cơ, tăng nhạy cảm, nhịp thở cao, tăng hưng phấn, tăng nhịp tim.

GAD là một rối loạn phổ biến. Nó có xu hướng ảnh hưởng lên nữ gấp đôi lên nam. Mặc dù độ tuổi bị ảnh hưởng dao động, người ta có xu hướng không tìm kiếm điều trị cho đến khi đạt độ tuổi hai mươi. GAD được cho là tác động lên từ 3 đến 8% dân số Hoa Kỳ. Các nhà tâm lý ước tính có hơn 50% người bị GAD cũng mắc một rối loạn khác, ví dụ như trầm cảm hay một rối loạn lo âu khác.