Nghiên cứu đă phát hiện ra rằng kích thước đồng tử lớn hơn có liên quan đến mức độ thông minh linh hoạt, khả năng kiểm soát sự chú ư và khả năng ghi nhớ ngắn hạn cao hơn, gợi ư về mối liên hệ kỳ diệu giữa mắt và năo.
Người ta thường nói rằng đôi mắt là "cửa sổ tâm hồn", nhưng nghiên cứu mới cho thấy chúng cũng có thể là "cửa sổ của năo".
Nghiên cứu từ pḥng thí nghiệm Georgia Tech cho thấy kích thước đồng tử cơ bản có liên quan chặt chẽ đến sự khác biệt về trí thông minh giữa các cá nhân. Các nhà nghiên cứu đă sử dụng kết quả của các bài kiểm tra logic, sự chú ư và trí nhớ để đo lường trí thông minh và nhận thấy rằng kích thước đồng tử của đối tượng càng lớn th́ trí thông minh của họ càng cao.
Trên thực tế, sự khác biệt về kích thước đồng tử giữa những người đạt điểm cao nhất và thấp nhất trong bài kiểm tra năng lực nhận thức ở 3 thí nghiệm.
Bằng cách nghiên cứu mức độ nỗ lực mà mọi người bỏ ra để hoàn thành các nhiệm vụ ghi nhớ, các nhà nghiên cứu đă t́m thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa kích thước đồng tử và trí thông minh.
(Ảnh minh hoạ)
Các nhà nghiên cứu đă lựa chọn hơn 500 người trong độ tuổi từ 18 - 35 từ khu vực Atlanta. Kích thước đồng tử của mỗi người tham gia được đo bằng máy ảnh và máy tính công suất cao để thu ánh sáng phản chiếu từ đồng tử và giác mạc.
Những người tham gia được yêu cầu nh́n vào màn h́nh máy tính trong 4 phút và công cụ này ghi lại những thay đổi về kích thước đồng tử trong suốt quá tŕnh, để sau đó có thể tính toán kích thước đồng tử trung b́nh của mỗi người trong giai đoạn này.
Kích thước đồng tử thực sự đề cập đến đường kính của ṿng tṛn màu đen ở giữa mắt. Phạm vi đường kính này kéo dài từ 2 - 8 mm. Phần màu xung quanh đồng tử được gọi là có chức năng kiểm soát kích thước của đồng tử. Chúng ta có phản ứng nhíu mắt khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh, v́ vậy trong thí nghiệm này, tất cả những người tham gia đều thực hiện thí nghiệm trong điều kiện ánh sáng tương đối mờ.
Trong phần tiếp theo của thí nghiệm, những người tham gia đă hoàn thành một loạt bài kiểm tra tŕnh độ nhận thức. Điều này nhằm kiểm tra "trí thông minh linh hoạt" của họ, tức là khả năng lưu giữ thông tin trong một khoảng thời gian và tránh bị phân tâm.
Trong bài kiểm tra kiểm soát sự chú ư, những người tham gia được yêu cầu tránh liếc nh́n dấu hoa thị đậm, nhấp nháy ở một bên màn h́nh máy tính và thay vào đó nhanh chóng nh́n theo hướng ngược lại để xác định một chữ cái. Chữ cái này sẽ chỉ xuất hiện trong một khoảng thời gian ngắn, điều đó có nghĩa là dù bạn có vô t́nh liếc nh́n dấu hoa thị bên cạnh nó trong một giây, bạn cũng sẽ bỏ lỡ chữ cái ở bên này.
Theo bản năng, con người chú ư đến những ǵ xuất hiện trong tầm nh́n ngoại vi của họ nhưng nhiệm vụ này yêu cầu người tham gia chuyển hướng sự chú ư của họ khỏi dấu hoa thị được chuyển sang chữ cái.
Nghiên cứu đă phát hiện ra rằng kích thước đồng tử lớn hơn có liên quan đến mức độ thông minh linh hoạt, khả năng kiểm soát sự chú ư và khả năng ghi nhớ ngắn hạn cao hơn, gợi ư về mối liên hệ kỳ diệu giữa mắt và năo. Điều thú vị là, kích thước đồng tử và độ tuổi có mối quan hệ nghịch đảo: Những người tham gia lớn tuổi có xu hướng có đồng tử nhỏ hơn và khóa chặt hơn. Tuy nhiên, khi độ tuổi được chuẩn hóa, mối liên hệ giữa kích thước đồng tử và trí thông minh vẫn được giữ vững.
Nhưng tại sao kích thước đồng tử lại tương quan với trí thông minh?
Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cần t́m hiểu điều ǵ thực sự đang diễn ra trong năo. Kích thước đồng tử có liên quan đến hoạt động của locus coeruleus. Locus coeruleus nằm ở phần trên của thân năo và chứa nhiều kết nối thần kinh dài tiếp xúc với phần c̣n lại của năo. Locus coeruleus giải phóng norepinephrine, một chất dẫn truyền thần kinh và hormone trong năo và cơ thể giúp kiểm soát các hoạt động như nhận thức, sự chú ư, học tập và trí nhớ.
Nó cũng chịu trách nhiệm duy tŕ trật tự hoạt động của năo để các vùng khác nhau của năo có thể phối hợp với nhau để hoàn thành các nhiệm vụ phức tạp. Rối loạn chức năng của locus coeruleus có thể dẫn đến sự phá vỡ sự hợp tác của các bộ phận trong năo, dẫn đến các t́nh trạng như bệnh Alzheimer và rối loạn thiếu tập trung.
Hệ thống hợp tác của hoạt động năo bộ quan trọng đối với con người đến mức chúng ta dành nhiều năng lượng nhất để giữ cho nó hoạt động b́nh thường. Ngay cả khi chúng ta không làm ǵ, chẳng hạn như nh́n chằm chằm vào màn h́nh máy tính trống trong vài phút, hệ thống hợp tác của năo vẫn hoạt động.
Nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng những người có đồng tử lớn hơn khi nghỉ ngơi locus coeruleus có khả năng quản lư hoạt động năo tốt hơn, giúp cải thiện hiệu suất nhận thức và khả năng làm việc của năo khi nghỉ ngơi. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn để khám phá khả năng của giả thuyết này.
VietBF@ Sưu tậpiên cứu khoa học