06/08/20
Giao Chỉ , San Jose
Thân gửi anh Thắng Đỗ,
Cảm ơn anh đă dịch bài văn của cô gái Việt Nam viết về người Mỹ da đen nhân dịp ở đất nước này có cái tháng gọi là tháng dành cho người Mỹ gốc Phi Châu. Bài viết rất xúc động nói lên cảm nghĩ của một người đàn bà Mỹ gốc Việt Nam.
Năm trước trong bài tiểu luận có lần tôi viết rằng: Khi phải chọn giữa hai ứng cử viên tổng thống. Một bên là ông Mỹ da trắng anh hùng Mc.Cain người đă có công soạn dự luật mang thêm tù chính trị qua Mỹ. Một bên là ông Mỹ đen vô danh. Tôi đă chọn ông Mỹ đen. Có các độc giả nóng tính đă viết thư mắng rằng thằng viết báo ngu không chọn tổng thống v́ tài đức, v́ thành tích mà chọn v́ Mỹ đen.
Nhân dịp này xin trả lời rằng hệ thống bầu cử tuyệt vời của Hoa Kỳ đâu có cho tôi cơ hội đi t́m người tài đức trong số hơn 300 triệu dân Mỹ. Quư ông trong lưỡng đảng chỉ yêu cầu chúng tôi chọn một trong hai người mà họ đă t́m kiếm suốt một năm tranh cử rất ồn ào tốn kém.
Tôi đă chọn ông Mỹ đen, đâu có ǵ sai lầm mà các độc giả Việt Nam khó tính đă chửi mắng tôi suốt cả bấy lâu. Có thể hơn một nửa nước Mỹ cũng chọn Obama v́ những lư do chính đáng khác.
Tôi nghĩ rằng ông ta cũng không chắc là người giỏi nhất của cộng đồng da đen. Nhưng sau hơn 300 trăm năm người da đen nhục nhằn gian khổ mà lần này Thượng đế đem đến một người may mắn để làm tổng thống th́ cái lá phiếu tầm thường của của một người ty nạn da vàng Việt Nam đă lựa chọn rất sáng suốt.
Sau cùng sự lựa chọn ngu đần của tôi cũng được nước Mỹ tán thưởng và chúng ta có một ông Mỹ đen làm tổng thống. Khi nước Mỹ chọn da đen làm tổng thống, cả thế giới chào mừng không phải v́ tán thưởng ông Obama. Họ chào mừng tấm ḷng cao thượng của người dân Mỹ. Họ khen ngợi người Mỹ đă cố gắng dẹp bỏ phần nào mầm bệnh kỳ thị. Ủy ban Nobel chưa biết thành tích của Obama ra sao đă vội vàng trao cho ông giải khôi nguyên Ḥa B́nh. Đây là giải Nobel đầu tiên của loài người phát cho cái ư nghĩa tinh thần giữa hai sắc dân đen trắng tại Mỹ.
Nhưng tiếc thay, phải đến thời ông Trump chúng ta mới biết là suốt 10 năm qua đă có những ông Mỹ trắng hết sức không vừa ḷng dưới thời ông Mỹ đen làm tổng thống.
Chính ông Trump vừa tuyên bố ngài ra tranh cử tổng thống v́ không muốn nh́n thấy Obama trong White House. Mầm bệnh kỳ thị là vấn nạn truyền kiếp của con người. Nhân loại kỳ thị giữa gia đ́nh, giữa nam nữ, tôn giáo và trăm ngh́n hoàn cảnh.
Nhưng kỳ thị giữa sắc tộc và màu da là trầm trọng nhất. Sống ḥa giải trong ḥa b́nh là phải chấp nhận và nhường nhịn. Rất tiếc trong thời kỳ hiện nay đương kim tổng thống Hoa Kỳ công khai bày tỏ sự bất b́nh với rất nhiều phía đối nghịch. Ông tranh chấp mạnh mẽ với đảng Dân Chủ, với truyền thông, với các tổ chức quốc tế, với các truyền thống công quyền và đặc biệt hận thù với tổng thống tiền nhiệm Obama vốn hiện thân của một người Mỹ da đen. Công khai chỉ trích Obama, hủy bỏ tất cả những ǵ liên quan đến vị tiền nhiệm. Tổng thống Trump gián tiếp bầy tỏ tinh thần kỳ thị sắc tộc cho toàn quốc ghi nhận.
Tai nạn xảy ra giữa ông cảnh sát hung bạo ở Minnesota đè cổ anh da đen nghẹt thở đang lănh tội ngộ sát chiếu h́nh khắp thế giới đă trở thành bản án trên lương tâm người Mỹ. H́nh ảnh này đưa nước Mỹ trở về thời c̣n chế độ nô lệ. Ngay khi h́nh ảnh chiếu trên màn h́nh, ai cũng nghĩ rằng sự phẫn uất sẽ trở thành bạo loạn khắp nước. Trải qua hơn 3 năm sống dưới h́nh ảnh của một vị tổng thống rơ ràng là hạnh kiểm xấu. Những lời nói thô lỗ và gian dối tràn ngập diễn đàn. Mọi quyết định và mọi hành động đều bày tỏ tính kỳ thị sắc tộc trực tiếp với ông cựu tổng thống da mầu. Làm sao toàn dân không bị ảnh hưởng.
Cảnh sát da trắng hung bạo làm sao lại có thể tỏ tinh thân hữu với các tay giang hồ da đen. Các cuộc bạo loạn xảy ra vốn đă có nhiều tiền lệ. Bao nhiêu uẩn ức dồn nén phải được giải tỏa. Đập phá và đốt cháy bằng những ngọn lửa giận dữ là chuyện thường t́nh. Bây giờ là lúc các nhà lănh đạo phải bày tỏ khả năng trước cơn sóng gió. Nhưng rồi trước sau mọi chuyện cũng phải giải quyết xong. Nhưng bài học ghi lại là những kinh nghiệm ra sao. Dân tộc này mạnh được là nhờ tinh hoa của nền dân chủ do sự hợp quần của các sắc dân.
Có lẽ mục tiêu thực sự cho một đất nước hùng cường không phải là các nhà lănh đạo chỉ đi t́m quyền lực và quyền lợi. Phải đi t́m sư đoàn kết và thông cảm. Đất nước mạnh không phải chỉ nhờ kinh tế mà c̣n nhiều phương diện khác. Hoa Kỳ đă trải qua 300 năm đi từ tinh thần vị kỷ đến giai đoạn vị tha. Đă giải phóng nô lệ và cho phụ nữ đi bầu. Chấp nhận di dân và xây dựng dân chủ. Được như vậy là đă có những sự hy sinh.
Nhưng chúng ta cần thêm nhiều sự hy sinh nối tiếp.
Dù đen hay trắng, chúng ta rất cần một vị tổng thống nhận trách nhiệm và biết hy sinh. Nhận được trách nhiệm cũng chính là sự hy sinh cao quư nhất. Hăy để bộ máy công quyền của đất nước này tự vận chuyển. Khi lănh đạo nhận tất cả các trách nhiệm Hoa Kỳ sẽ vững mạnh muôn đời.
V́ thế kỳ sau tôi sẽ bầu cho một phụ nữ làm tổng thống Hoa Kỳ. Đă đến lượt một người đàn bà lên lănh đạo.
Hăy nh́n gương sáng của bà Thái Anh Văn của Đài Loan. Thế giới đă thấy một phụ nữ lănh đạo quốc gia không phải là ngôi sao điện ảnh. Không phải là người mẫu thời trang. Đây là một bà nội trợ không đeo trang sức. Không ṿng ngọc trên cổ, không hoa tai. Phục sức đơn giản. Không ăn to nói lớn ồn ào. Nhẹ nhàng đề cập đến mọi lănh vực và đặc biệt không thách đố thù nghịch.
Đă đến lúc Hoa Kỳ cần người đàn bà như thế. Tôi chọn đàn bà."
Giao chỉ San Jose'