VBF-Khắp nơi cư dân mạng bàn tán xôn xao về vụ bác sĩ gốc Việt bị keo lê chảy máu vừa qua. Vụ việc đă đi quá xa không chỉ là bạo lực, mà các tổ chức đă lên tiếng về việc bị kỳ thị. Tại Trung Quốc đă có đến 4-800 triệu người lên mạng bức xúc cũng chỉ v́ hăng United Airlines tưởng bác sĩ gốc Việt là người Hoa.
Bác sĩ David Đào, người khách bị phi hành đoàn hăng United Airlines gọi nhân viên công lực đến lôi xuống máy bay là người gốc Việt, 69 tuổi. Lư do: ông mua vé nhằm chuyến bay đă bị hăng bán đến mức quá tải. Chuyện đáng tiếc xảy ra hôm Chủ Nhật mùng 9 tháng Tư.
Hăng cần chỗ chở bốn nhân viên của hăng, và ông Đào là một trong bốn người bị “mời” xuống để nhường chỗ cho người làm của United Airlines.
Ông Đào không xuống, v́ ông mua vé trên chuyến bay này, để từ Chicago trở về Louisville; nhân viên United Airlines giải thích nhu cầu của họ cần ghế cho nhân viên của họ; họ đề nghị bồi thường cho ông $400, rồi $800 và cung cấp pḥng ngủ cho ông trong ngày ông trễ chuyến bay.
Ông Đào nói ông không thể không có mặt tại Louisville sáng thứ Hai, v́ ông có hẹn với bệnh nhân. Nhân viên United Airlines gọi nhân viên công lực trong phi trường Chicago OHare International Airport đến giúp họ trục xuất ông ra khỏi ḷng máy bay.
Phát ngôn viên Charlie Hobart của United Airlines xác nhận việc hăng gọi cảnh sát lôi hành khách xuống máy bay
Hành khách bị lôi xuống máy bay
Phát ngôn viên Charlie Hobart của hăng xác nhận với phóng viên tạp chí People, “Việc chúng tôi phải yêu cầu bốn vị hành khách rời khỏi chỗ ngồi trong ḷng máy bay là phương thức do Bộ Giao Thông Vận Tải ấn định," Hobart khẳng định với anh phóng viên.
Dù có “luật” bắt hành khách nhường chỗ để thoả măn nhu cầu của hăng hàng không, th́ cách United Airlines lôi ông Đào xuống máy bay vẫn gây phẫn nộ cho những người khách đồng hành với ông.
Một phụ nữ phản đối, "Coi họ đối xử quá đáng với hành khách;" một người khác la hoảng v́ thấy máu trên mặt ông.
Ông David Đào bị chảy máu
Hobart nói, "Chúng tôi đă hết lời giải thích, đă xin lỗi ông ta, đă hứa hẹn rồi chúng tôi sẽ chu tất việc đưa ông ta đến chỗ ông ta cần đến, nhưng ông ta vẫn thoái thác, không chịu rời ghế máy bay; thấy không c̣n làm ǵ hơn được, chúng tôi đành gọi Chicago Police Department."
Ngày hôm sau, một người đồng hành trong chuyến bay Flight 3411 với bác sĩ Đào -bà Audra Bridges- post lên Facebook đoạn video bà quay được, và nói là bà cùng với nhiều hành khách khác disgusted (gớm nhờm) về cách hăng United Airlines đối xử với hành khách.
Bà Audra Bridges lên đài kể về vụ ông David Đào
Trong đoạn video đó khán giả c̣n nghe một bà khách la lớn “Oh my God! Look at what you did to him.” (Trời ơi! Sao lại đối xử với ông ta như vậy.) Nhiều người viết trên Twitter lên án hăng United Airlines, có người dùng chữ “horrific” (kinh khủng).
Cô (?) Ánh Trăng Khuya viết trên Facebook, "Coi cảnh ngược đăi hành khách trên mạng, máu tôi sôi lên; anh Nguyễn Khắc Huy viết, "Boycott United!!! This is excessive! Lets be loving and united, Vietnamese people!" (Quá đáng! Hăy cùng tẩy chay hăng United.)
Cô Tuyet M. Le, Giám Đốc điều hành tổ chức Asian American Advancing Justice, tuyên bố với truyền thông lập trường chống việc United Airlines ngược đăi hành khách.
Tuyet M. Le, Executive Director of Asian American Advancing Justice
Đến giờ này th́ phong trào tẩy chay United Airlines đă được phổ biến trên khắp thế giới, mọi người đều được thấy cảnh bác sĩ Đào bị kéo lết trên sàn máy bay.
Sáng thứ Tư, tổng giám đốc United Airlines, ông Oscar Munoz tuyên bố ông cảm thấy “xấu hổ và khó chịu” về việc xảy ra cho ông David Đào, và hứa hẹn là không bao giờ một hành khách đă ngồi trên ghế máy bay của hăng mà c̣n bị kéo ra như vậy nữa.
Tuy nhiên khi phóng viên truyền thông hỏi ông có v́ vụ này mà từ chức không, ông Munoz trả lời, "Không. Tôi được United Airlines mướn để cải thiện hăng, th́ tôi sẽ tiếp tục sứ mạng tôi đă nhận lănh."
Tổng giám đốc United Airlines, ông Oscar Munoz, và nạn nhân David Đào
Trước khi xuống nước xin lỗi ông Đào, ông Munoz đă đổ lỗi cho ông này là có thái độ phá hoại và hiếu chiến (disruptive and belligerent) nên mới bị lôi xuống máy bay. Phóng viên truyền thông trở lại việc đổ lỗi cho ông Đào, căn vặn ông Munoz về nhận xét trước của ông.
Munoz trả lời, "Không. Ông ta không có lỗi ǵ cả; ông ta bỏ tiền ra mua vé, rồi lên ngồi trên ghế máy bay; không ai có quyền lôi ông ta xuống được. Dứt khoát như vậy."
Ông nuốt vào câu ông tuyên bố hôm thứ Hai, 4 tháng 10, là thái độ quá đáng của ông Đào khiến nhân viên United “không c̣n sự lựa chọn nào khác là gọi nhân viên An Ninh Phi Trường đến giúp trục xuất ông ra khỏi máy bay."
Luật sư của ông Đào nói gia đ́nh ông đang bận tâm về việc trị bệnh cho ông tại một bệnh viện tại Chicago; trong lúc đó Bộ Giao Thông mở cuộc điều tra về nội vụ, và thống đốc New Jersey Chris Christie kêu gọi ban hành luật mới đối phó với tệ nạn bán vé nhiều hơn khả năng chuyên chở của chuyến bay (overbooking flight).
Ông Munoz ra thông cáo xin lỗi ông Đào, nhưng không nêu đích danh ông ra; thông cáo viết, "Tôi ân hận về việc đă xảy ra, và tôi sẽ chấn chỉnh lại. Tôi chân thành xin lỗi vị hành khách đă bị cưỡng bách ra khỏi máy bay, và quư vị đồng hành với ông ta. Không ai có thể bị đối xử như vậy." Nguyên là một viên chức Hỏa Xa, ông Munoz được mời làm tổng giám đốc United Airlines từ năm 2015.
Vụ ngược đăi hành khách khiến United Airlines phải gánh chịu ảnh hưởng thị trường khá nặng, chỉ riêng trong ngày thứ Hai, trị giá của hăng xuống $250 triệu, sau khi tưởng đă mất đến $1 tỉ trong buổi sáng. Trên 16 triệu cổ phần đă sang tay. Trị giá stock xuống 3%.
Cái tên “David Dao” của nạn nhân, khiến Trung Quốc cũng có nhiều phản ứng; mạng Weibo phổ biến việc ông Đào bị ngược đăi, khiến 480 triệu khán giả có phản ứng phẫn nộ. Việc đó sẽ tạo ra những hậu quả không thể tránh cho United Airlines, v́ hiện nay khoảng 20% hành khách người Hoa sử dụng phương tiện hàng không thường mua vé của United Airlines.
Bài học của diễn biến đáng tiếc này là, kỳ thị chủng tộc là thái độ sai lầm không chỉ trên địa hạt chính trị thôi, mà cả trên địa hạt thương mại nữa. Trong lúc bị lôi ra khỏi máy bay, ông David Đào bảo những người ngược đăi ông, "Các anh chọn tôi để lôi xuống máy bay, v́ tôi bị coi là người Tầu."
Chính sách kỳ thị đó đă làm United Airlines tổn thất bạc tỉ, và mức tổn thất vẫn chưa ngừng tại đó. (ndt)