Một cặp vợ chồng Neville và Sally Hollingworth đă sử dụng Google Earth để t́m kiếm ở những mảnh đất mà họ cho là "có dấu hiệu lạ" và t́m đến một mỏ đá nằm ở hạt Wiltshire, miền Tây Nam nước Anh.
Sau khi xin phép người quản lư mỏ đá, họ tiến hành khảo sát và nhận thấy nền đất sét của nó rải rác rất nhiều hóa thạch nhỏ, là những sinh vật biển cổ đại, đa số đă tuyệt chủng và rất khác với các loài họ hàng c̣n sống, bao gồm nhiều loại sao biển, huệ biển cổ xưa.
"Số hóa thạch đă 167 triệu năm tuổi và tất cả đều ở trong trạng thái hoàn hảo đến kinh ngạc", Sally nói.
Sau đó một cuộc khai quật quy mô lớn do Bảo tàng Lịch sử tự nhiên tổ chức đă phát lộ ra cả một nghĩa địa "quái vật" mà giới khảo cổ ví như "Pompeii kỷ Jura".
Pompeii là thành phố La Mă bị phá hủy và chôn vùi hoàn toàn trong vụ phun trào kéo dài 2 ngày của núi lửa Vesuvius năm 79 sau Công nguyên, tức là khoảng 2.000 năm trước. Thảm họa thiên nhiên xảy ra bất ngờ đă khiến 16.000 người bị chôn vùi vĩnh viễn.
Do bị chôn vùi dưới ḷng đất trong điều kiện thiếu không khí và độ ẩm, các di vật dường như vẫn c̣n nguyên vẹn theo thời gian. Những ḍng dung nham núi lửa đă vô t́nh bảo quản hoàn hảo hầu hết thi hài trong những tư thế họ đang làm dở dang khi c̣n sống.
“Pompeii kỷ Jura” cũng vậy. Một thảm họa bí ẩn đă "hóa đá" tất cả sinh vật cổ đại trong khoảnh khắc. Chúng có thể đă bị chôn sống bởi ḍng bùn trong một vụ lở đất dưới đáy biển nào đó.
Nhờ đó các nhà nghiên cứu có thể có cái nh́n chân thực nhất về cuộc sống của các loài này vào kỷ Jura, chứ không chỉ là những thông tin về cấu trúc hay hoạt động của cơ thể như các loại hóa thạch "tĩnh" khác.
"Tất cả những ǵ chúng tôi có là “một bức ảnh chụp nhanh”, giống như một cửa sổ quay ngược thời gian trở về cái mà chúng tôi gọi là “”Pompeii kỷ Jura”. Tất cả những sinh vật này đă bỏ mạng chỉ trong chớp mắt”, Hollingworth cho hay.
Tiến sĩ Tim Ewin, người phụ trách cao cấp về khoa học Trái đất tại bảo tàng, cho biết ông đă rất ngạc nhiên trước số lượng lớn các hóa thạch được t́m thấy tại Wiltshire, thuộc kỷ Jura.
Nhiều loài mới phát hiện là động vật thân mềm, bộ xương nhiều mảnh của chúng bị phân hủy nhanh chóng sau khi chết, do đó “khu vườn hóa thạch” với các mẫu vật được bọc đá trong tích tắc nên giữ nguyên h́nh dạng càng có giá trị vô song.
Khu vực quanh mỏ đá này cũng là nơi nhiều hóa thạch kỷ Jura từng được phát hiện, với niên đại dao động khoảng 164-176 triệu năm trước.