Trong vai một du học sinh Việt Nam đi xin việc, nh.à b..áo mang theo trên ḿnh một ca.me.ra b..í m..ật tác nghiệp. Được sự chấp thuận của các tác giả và nhật báo The Times-Picayune xin lược đăng những câu chuyện đang làm d…ậy s…óng trên cộng đồng mạng ở Mỹ.
Cô gơ cửa nhiều nhà hàng tại phía tây và đông nam New Orleans MỸ
Cô hỏi chuyện và b..í m..ật ghi h́nh các quản lư và chủ người Việt để t́m hiểu “mức giá thị trường” cho tiền lương mà du học sinh Việt Nam được trả khi làm việc ở khu vực này.
Lương bèo bọt trả cho đồng hương .Trong số gần 20 chủ nhà hàng và nhân viên mà phóng viên nhật báo The Times-Picayune đă hỏi chuyện, không ai trả mức lương bằng lương tối thiểu của Mỹ , họ trả bằng một nửa lương tối thiểu hoặc có người th́ trả hơn chút
Đoạn phim ghi h́nh bímật của nhật báo The Times-Picayune cho thấy nhiều nhân viên được yêu cầu phải làm việc 12 giờ mỗi ngày với mức lương bèo bọt đó.
Theo các phóng viên nhậtbáo The Times-Picayune, các cô thường được chủ lao động đồng hương đưa ra điều kiện là “trả tiền mặt.
Một quản lư nhà hàng ở New Orleans tỏ ra ngạc nhiên khi nghe “người xin việc” cho biết cô có mức lương của cô cao gấp đôi mức lương ông chủ nói(mức lương tối thiểu theo luật định của Mỹ) ở những chỗ làm khác.Bằng thế cơ à ? Tôi không trả được người quản lư nói thẳng
Một chủ nhà hàng Việt khác ở New Orleans đ̣igiữ một tuần lương của nhân viên như “tiền thế chân”
“Chú sẽgiữ lương con một tuần, tuần sau sẽ trả lương cho tuần trước đó, để tránh t́nh trạng làm vài bữa nghỉ”, ông chủ nêu giải pháp của nơi ḿnh quản lư.
Hỏi tiền lương – chuyện kỳ lạ với chủ!
Rồi ông thẳngthừng từ chối nói ra mức lương, đến khi người đi xin việc tiếp tục hỏi về tiền lương, ông n..ổi gi..ận từ chối không thuê cô nữa: “Nếu mà con hỏi th́ chú không nhận đâu.
Tại v́ chú chưa biết con làm ra sao mà con hỏi lương th́ chú không nhận!”
Hỏi mức lương khi đi xin việc bỗng trở thành một điều ǵ đó… có phần kỳ lạ ở đây!
“Người xin việc” của nhật báo The Times-Picayune tiếp tục hỏi lương một chủ nhà hàng Việt khác trong khu vực th́ nhận được phản ứng:
“Tr.ời đ.ất ơi, vô làm thử trước đi, con thử việc cái đi đă”.
Theo nhóm phóng viên điềutra của The Times-Picayune, cách trả lời về lương của chủ nhà hàng hoặc người quản lư luôn theo kiểu mập mờ v́ hẳn họ biết nhiều người cần việc.
Một quản lư đại diện nhà hàng “trấn an” người xin việc khi hỏi lương “em đừng có lo, cứ làm”. C̣n “chân thành” hơn, một nhân viên ở một cửa hàng khác c̣n nhắc khéo “người xin việc” của nhật báo The Times-Picayune rằng: “Ở đây, đi xin việc cấmkỵ nhất là hỏi lương!”.
Khi nhật báo The Times-Picayune quay trở lại với m..áy q..uay ph..im và phóng viên xin tác nghiệp công khai, câu trả lời của những chủ nhà hàng được hỏi xin việc trước đó hoàn toàn thay đổi. Họ cho biết “chưa bao giờ nghe đến mức lương đó một giờ” hay là “không chắc nữa”. Thậm chí có chủ nhà hàng giờ đây khẳng định chỉ nhờ người trong gia đ́nh làm việc, chứ không thuê mướn nhân viên từ bên ngoài.
Muôn cách đối phó
Sunny Nguyễn, một du học sinh (đă thay đổi họ tên trên bài điềutra), cho biết chủ nhà hàng của anh dặn ḍ một cách kỹ lưỡng về cách đốiphó với nhân viên sở thuế ở Mỹ khi anh làm việc tại nhà hàng.
“Theo kinh nghiệm bản thân th́ ḿnh thấy để q..ua m..ặt cơ quan chức năng, họ sẽ không nói bạn điền vào đ..ơn xin việc, giấy tờ khai thuế. Họ chỉ coi bạn như một người gia đ́nh, phụ giúp trong nhà thôi. Bạn không có quyền lợi ǵ hết khi đi làm ngoài tiền lương theo giờ. Đó là cách họ giảm chi tiêu cho doanh nghiệp”, Sunny Nguyễn giải thích. “Ḿnh đi làm, chủ nhà hàng dặn nếu có ai vào hỏi, th́ ḿnh nói ḿnh là người trong nhà, phụ giúp anh chị trông coi hàng quán thôi chứ không phải nhân viên”, Sunny Nguyễn chia sẻ về những ǵ anh quan sát được khi đi làm.
Trong khi đó, Lộc Lâm, một du học sinh Việt Nam khác tiết lộ sâu hơn về chiêu thức mà chủ nhà hàng nơi anh từng làm việc đă áp dụng.
“Khi tôi làm nhà hàng thấy họ có hai cuốn sổ. Một cuốn sổ chính thức, ghi tên rất ít nhân viên. Ví dụ nhà hàng có 10 nhân viên một ca th́ họ chỉ ghi 4 người thôi. C̣n với sổ phụ sẽ phân công thời gian làm của 10 người đó”. Lộc Lâm giải thích. “Khi mà tổng hợp nộp thuế, họ chỉ cần nộp sổ chính thôi. Có những người chủ có trí nhớ tốt th́ họ c̣n không cần ghi lại (số giờ làm của những lao động không vào sổ sách) nữa”, theo lời của Lộc Lâm.
Điềutra của nhật báo The Times-Picayune cho thấy nhiều nhà hàng thuê mướn nhân viên có cùng nguồn gốc văn hoá hay sắc tộc với họ. Chẳng hạn hầu hết các nhân viên trong các nhà hàng Việt Nam đều nói tiếng Việt. Chúng tôi chia sẻ bài viết này hi vọng sẽ đến tay người đọc nhiều hơn, và đến tay những chủ người việt , và hơn nữa sau này các bạn làm chủ th́ hăy thay đổi tư duy đốixử với đồng hương của chính ḿnh.
VietBF@sưu tập