Số tiền khổng lồ và nỗ lực vận động tranh cử giúp ông Donald Trump của người giàu nhất hành tinh khiến giới quan sát hoài nghi về động lực đằng sau nước cờ chính trị này.
Tỷ phú Elon Musk gần đây cam kết sẽ trao tặng 1 triệu USD mỗi ngày cho những cử tri tại các bang chiến địa đă kư vào bản kiến nghị cam kết ủng hộ Tu chính án thứ nhất và thứ hai.
Người giàu nhất hành tinh đă trao tấm séc đầu tiên tại một cuộc mít tinh ở Pennsylvania vào ngày 19/10 và tấm séc thứ hai tại Pittsburgh hôm 20/10, theo Guardian.
Ông Musk tuyên bố sẽ tiếp tục trao tặng những giải thưởng này cho đến ngày bầu cử 5/11. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng hành động này có thể bị quy là vi phạm luật liên bang.
Sau khi tuyên bố ủng hộ ứng viên tổng thống đảng Cộng ḥa Donald Trump vào tháng 7, tỷ phú gốc Nam Phi đă thành lập một uỷ ban hành động chính trị và chi 75 triệu USD cho các hoạt động của tổ chức này.
Trong vài tuần qua, ông Musk đă nhiều lần xuất hiện trực tiếp tại các sự kiện vận động tranh cử, đặc biệt tập trung vào bang chiến trường Pennsylvania.
Hai ông Donald Trump và Elon Musk nuôi tham vọng thành lập Cục Kiểm soát Hiệu suất Chính phủ. Ảnh: X.
Hai cây bút chính trị lăo luyện là Nick Robins-Early và Rachel Leingang lư giải rằng việc tỷ phú Musk tham gia sâu vào cuộc bầu cử Mỹ là chuyện khó tránh.
Người giàu nhất thế giới đă nhiều lần công khai tuyên bố ủng hộ việc cắt giảm các lớp quy định quan liêu của chính phủ Mỹ. Ư tưởng này được ông Trump ủng hộ và từng tuyên bố vào tháng 9 rằng nếu đắc cử, ông sẽ thành lập một ủy ban cải thiện hiệu quả chính phủ và chỉ định ông Musk đứng đầu.
Mặc dù kế hoạch nói trên vẫn c̣n nhiều điểm chưa rơ ràng song cả ông Trump lẫn ông Musk đều nhiều lần nêu ư tưởng rằng tỷ phú gốc Nam Phi sẽ nắm giữ một vai tṛ nhất định trong chính quyền đảng Cộng hoà nếu phe này chiến thắng trong cuộc bầu cử.
Trong một lần xuất hiện trên Fox News vào đầu tuần này, cựu Tổng thống Trump cho biết ông sẽ tạo ra một vị trí mới có tên là "bộ trưởng cắt giảm chi phí" và bổ nhiệm ông Musk.
Khi những đồn đoán về việc ông Trump sẽ trao cho ông Musk vị trí lănh đạo trong ủy ban kiểm soát hiệu suất chính phủ trong tương lai, ông Musk đă đăng trên mạng xă hội X: "Tôi mong muốn được phục vụ nước Mỹ nếu có cơ hội, không cần lương, không cần chức danh, không cần sự công nhận".
Tuy nhiên, ông Musk đang nỗ lực cắt giảm bớt các cơ quan và thủ tục hành chính không chỉ trong phạm vi nước Mỹ. Đôi khi, cuộc chiến của ông với "các cơ quan quản lư" khiến ông phải đối đầu với những tỷ phú khác.
Ở Ấn Độ, ông Musk phải đấu tranh với chính phủ nước này về việc phân phối băng thông vệ tinh dải rộng và giành chiến thắng trước tỷ phú Mukesh Ambani. Người đàn ông giàu nhất châu Á đă t́m kiếm các điều khoản có lợi hơn cho đế chế viễn thông của riêng ḿnh.
Động lực thúc đẩy người giàu nhất hành tinh dấn sâu vào chính trường được cho là nỗ lực cắt giảm các thủ tục hành chính và cơ quan chính phủ, giúp ông dễ hoạt động hơn. Ảnh: ABC News.
Ông Musk cũng từng tự nhận bản thân là "người theo chủ nghĩa tuyệt đối về tự do ngôn luận" và nhiều lần lên tiếng phàn nàn về các cơ quan quản lư ngôn luận, theo Guardian.
Khi Vương quốc Anh đang trong cơn khủng hoảng về mâu thuẫn sắc tộc dữ dội một tháng sau cuộc tổng tuyển cử, Musk đă đănd trên mạng xă hội X: "Nội chiến là điều không thể tránh khỏi".
Như châm dầu vào lửa, ông Musk thậm chí đăng bức biếm họa có h́nh một nhân vật ngồi trên ghế điện và tuyên bố rằng đây sẽ là h́nh phạt của chính phủ đối với quyền tự do ngôn luận tại Vương quốc Anh vào năm 2030.
Ông Musk cũng từng đưa ra những lời chỉ trích tương tự đối với chính quyền California và chính quyền Tổng thống Joe Biden, theo Guardian.
Cuộc chiến cắt giảm cơ quan và thủ tục hành chính thường xuyên khiến ông Musk phải đối đầu với ngành tư pháp ở bất kỳ quốc gia nào mà ông hoạt động.
Vào tháng 9, Brazil đă chặn công dân nước này truy cập vào mạng xă hội X v́ công ty này không tuân thủ lệnh của thẩm phán và sau đó phạt Starlink, một công ty con của SpaceX. Ông Musk và X cuối cùng đă chấp nhận h́nh phạt trên.
Gần đây, một số cơ quan quản lư đă thực hiện một chiến thuật mới: họ bắt đầu trừng phạt một công ty do ông Musk đứng đầu v́ hành vi vi phạm của một công ty khác thuộc quản lư của tỷ phú này.
Vào giữa tháng 10, các cơ quan quản lư ở châu Âu đă nối gót Brazil bằng cách liên lạc với các luật sư tại X rằng Liên minh châu Âu (EU) có thể đánh thuế đối với công ty truyền thông xă hội này v́ không tuân thủ Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số.
Điểm mấu chốt nằm ở chỗ các cơ quan quản lư đề nghị tính toán thuế không chỉ dựa trên doanh thu của X, mà là tổng doanh thu của các doanh nghiệp thuộc quản lư của ông Musk.
Tại California, một ủy ban đă chỉ ra hành vi đăng tải thông tin sai lệch của ông Musk trên X để từ chối một bản kiến nghị của SpaceX và Không quân Mỹ nhằm phóng thêm tên lửa từ căn cứ trên băi biển Santa Barbara. Ông Musk đă kiện để đáp lại, cáo buộc cơ quan này thiên vị chính trị và vi phạm Tu chính án thứ nhất.
VietBF@ sưu tập