John William Kelly là một công dân Mỹ, từng nhập ngũ năm 1970 khi c̣n trẻ. Về sau, ông là trưởng chi cục bưu điện ở thành phố Palo Alto bang California.
Làm một điều ǵ có ư nghĩa
Ông John đang châm cơm thêm cho người nghèo tại quán cơm 2.000 đồng Nụ Cười 1
Năm 2004, chuyến đi Việt Nam đầu tiên hẳn đă lưu lại trong ông nhiều kỷ niệm đẹp. Về hưu giữa năm 2009, John William Kelly bắt đầu thực hiện ước muốn trở qua Việt Nam không phải để nghỉ ngơi mà để làm một điều ǵ đó có ư nghĩa:
Ở đây cả ba tháng tôi chẳng kiếm được cái ǵ để làm mà có thể khiến ḿnh hài ḷng. Trở lại năm 2013, tôi khám phá ra quán cơm hai ngàn đồng và bây giờ tôi phục vụ tại quán này một tháng rồi đấy.
Nụ Cười 1, nằm trên đường Hồ Xuân Hương, Quận 3, nơi John Willaim Kelly t́nh nguyện làm việc, là một trong ba quán cơm hai ngàn của thành phố, nằm trên đường Hồ Xuân Hương, Quận 3. Công việc của John, mà những người trong quán và khách đến ăn gọi ngắn gọn John hay ông Tây, là mang thức ăn, đặc biệt xới thêm cơm nóng và bưng ra cho khách dùng thêm.
Chuyện là vậy đó, tôi đă làm việc thiện nguyện nhiều ở bên Mỹ, tuy nhiên từ năm 2009 th́ mơ ước của tôi là trở lại Việt Nam để làm việc thiện nguyện . Bây giờ làm trong quán này cho tôi cái cảm giác ḿnh đang làm điều ǵ thật hay, cảm giác phục vụ người chung quanh một cách tích cực.
Dù chỉ là một phục vụ viên t́nh nguyện, ngày nào John cũng đến cửa hàng đúng giờ để lau chùi, dọn dẹp, gọt quả, thái rau và giúp một tay chuẩn bị cho buổi ăn trưa hoặc tối. Ông làm việc không ngừng nghỉ từ sáng sớm và chỉ về khách sạn khi quán đóng cửa. Đề cập về ông Tây lạ lùng và hay làm này, cô Nhi, kế toán viên của Nụ Cười 1, nhận xét:
Chuyện là vậy đó, tôi đă làm việc thiện nguyện nhiều ở bên Mỹ, tuy nhiên từ năm 2009 th́ mơ ước của tôi là trở lại Việt Nam để làm việc thiện nguyện. Bây giờ làm trong quán này cho tôi cái cảm giác ḿnh đang làm điều ǵ thật hay, cảm giác phục vụ người chung quanh một cách tích cực.
Anh John |
Chú rất ḥa đồng, làm việc hết ḷng, rất là vui vẻ, thân thiện, đúng với tiêu chí của quán cơm là nụ cười, lúc nào cũng cười. Em nghĩ nếu người Việt Nam ḿnh ai cũng như chú th́ tốt. Chú lúc nào cũng muốn là mọi người phải tạo công việc cho chú làm liên tục chứ không muốn nghĩ ngơi.
Thế nhưng đầu tiên th́ điều ǵ ở Việt Nam, nhất là ở quán Nụ Cười 1, lại hấp dẫn lôi cuốn John đến vậy. Hăy nghe ông nói:
Ông John trong quán cơm 2000 đồng Nụ Cười 1. RFA |
Là v́ cuộc sống nơi đây rất sinh động, con người thật dễ gần, tôi không thấy ḿnh có vấn đề ǵ với bất cứ ai, một cuộc sống b́nh lặng và an ḥa.
Phần tôi là thích t́m một công việc khiến ḿnh bận rộn, tiếc rằng visa của tôi ở Việt Nam chỉ có hiệu lực trong ba tháng. Tôi phải trở về Mỹ ngày 22 tháng Bảy tới chứ không thể ở quá hạn được.
Đối với Tống, một nhân viên t́nh nguyện trong quán, sự hiện diện mỗi ngày của John không chỉ khiến anh cảm thấy vui và mà c̣n khá là tự hào về quán cơm hai ngàn này nữa:
Ông ấy rất siêng năng và nghiêm túc trong công việc, em cảm thấy tự hào về quán và cảm thấy vui sướng khi có người nước ngoài đến giúp đỡ.
Ngoài phụ bếp, công việc mà John ưa thích là xới thêm cơm nóng rồi bưng ra cho khách. Với nụ cười luôn nở trên môi, cư xử với mọi người trong quán một cách thân t́nh, John lăng xăng chạy đi chạy lại tiếp thêm cơm cho những thực khách đang thưởng thức một suất ăn giá rẻ mà cơm nóng canh sốt. Chừng như John ưa việc bới thêm cơm cho khách lắm, Tống bảo:
Ông ấy rất siêng năng và nghiêm túc trong công việc, em cảm thấy tự hào về quán và cảm thấy vui sướng khi có người nước ngoài đến giúp đỡ
Anh Tống |
Ông John rất là thích công việc xới cơm, ông ấy lúc nào cũng hỏi em cơm chín chưa, xới cơm chưa. Sáng em tới nấu cơm th́ ông phụ, cơm mà ông cảm thấy hơi khô th́ ông nói bạn nghĩ bạn nên thêm nước vào cho cơm nó mềm không. Ông ấy rất giỏi, biết chỉnh nước cho cơm ngon đó chị.
Anh John và quán Nụ Cười 1
Từ những ngày đầu, biết đến quán Nụ Cười 1 do một người quen mách bảo, John t́m đến, đóng một số tiến và đề nghị làm t́nh nguyện viên không ăn lương. Được hỏi lư do, John trả lời giản dị ông chỉ muốn tận dụng tối đa thời gian ba tháng ở Việt Nam để thực hiện một công việc thật sự hữu ích:
Chuyện là tôi có một người bạn, biết tôi đi Việt Nam bà ấy gởi một số tiền, bảo mang về cho bất cứ người nào cần được giúp đỡ. Bà ấy c̣n dặn tôi là phải bảo đảm tiền này được sử dụng tại Việt Nam. Khi một người quen ở đây chỉ cho tôi quán cơm hai ngàn th́ tôi thích liền, tôi góp thêm một ít tiền của ḿnh vào rồi xin họ cho tôi giúp việc ở đây. Lúc tôi hỏi các bạn trẻ trong quán là mấy em có cần người giúp việc không, họ trả lời tất nhiên là cần rồi và thế là tôi được nhận cho phụ việc như mọi người trong quán thôi.
Vả lại bạn không thể đến Việt Nam trừ khi bạn thích thức ăn Việt Nam. Tôi chuộng thức ăn và kế tiếp là con người ở đây. Bạn biết là tôi sẽ bận rộn hết ba tháng cơ đấy. Niềm vui của tôi là mọi người chừng như tán hành việc tôi làm.
Lúc tôi hỏi các bạn trẻ trong quán là mấy em có cần người giúp việc không, họ trả lời tất nhiên là cần rồi và thế là tôi được nhận cho phụ việc như mọi người trong quán thôi
Anh John |
Quán cơm hai ngàn là nơi bạn gặp gỡ mọi người , John kể tiếp, đa số là người lao động, người nghèo và trẻ con.. Chỉ với hai ngàn đồng mà có một bữa ăn ngon th́ tuyệt quá phải không, rẻ như cho c̣n ǵ. Từ khách sạn tôi ở đến quán chỉ mất 5phút.
Việc ǵ tôi cũng làm hết, từ cắt rau, vo gạo, rửa chén bát, bưng bê vật nặng …Thế nhưng công việc chính của tôi khi thực khách ngồi vào những dăy bàn th́ phải có đủ ba chục thố cơm đầy cho họ. Cứ thố cơm nào vơi th́ tôi lại chạy vào bếp xới thêm và bê ra. Tôi cứ đi quanh như thế v́ tôi muốn chắc chắn là thố cơm nào cũng phải đầy như thế cho khách dùng. Công việc trong quán nhiều lắm, Bây giờ tôi đang nói chuyện đây là gần 9 giờ sáng, ai nấy sẽ vô cùng bận rộn khi tới 11:30 là giờ ăn trưa.
Thoạt đầu, John kể, thực khách có vẻ ngỡ ngàng khi thấy một ông Tây mang tạp dề và bưng bê thức ăn cho họ. Thế nhưng chỉ sang đến tuần lễ sau th́ mọi sự đă khác. Nhiều người bập bẹ một câu chào bằng Anh ngữ đến John, nhiều người nh́n ông kèm theo một cái gật đầu thay cho lời chào hỏi, cũng có người chỉ cười và không biểu lộ cảm xúc nào, cắm cúi ăn xong, trả tiền rồi đi về:
Bây giờ th́ tôi cảm thấy mọi người đă quen với công việc chạy bàn của tôi rồi chứ không c̣n ngạc nhiên như lúc đầu nữa. Thức ăn ở đây rất ngon, cần nhớ thực khách đa số là người nghèo và người lao động. Họ có ḷng tự trọng của họ đấy, họ không nói nhiều, đôi khỉ chỉ một nụ cười và vài câu lỏm bỏm mà tôi hiểu họ đang gián tiếp cảm ơn tôi.
Họ cũng không thích bị quấy nhiễu đâu, tôi đă thấy có những người, h́nh như là nhà báo, mang máy ảnh hay máy quay phim đến săm soi vào họ, họ không thích bị chú ư như vậy đâu.
Bây giờ th́ tôi cảm thấy mọi người đă quen với công việc chạy bàn của tôi rồi chứ không c̣n ngạc nhiên như lúc đầu nữa...cần nhớ thực khách đa số là người nghèo và người lao động. Họ có ḷng tự trọng của họ đấy, họ không nói nhiều, đôi khỉ chỉ một nụ cười ...mà tôi hiểu họ đang gián tiếp cảm ơn tôi
anh John |
Điều mà tôi cảm kích nữa là ban quản trị quán ăn và nhân viên không bao giờ thắc mắc hay tra hỏi thực khách là ai, thuộc thành phần nào trong xă hội, ai đến họ cũng phục vụ giống nhau, quan trọng là thức ăn đầy đủ từ thịt, rau, canh, cá. Cơm ăn bao nhiêu đến no th́ thôi.
Với các thực khách nhỏ tuổi, gồm những em bé đi bán vé số, bán báo hay bán hàng rong, ông Tây tên John luôn có vài chiếc kẹo hoặc một quả chuối để phát thêm cho các em.
Khi người lớn hay mấy em nhỏ nói bằng tiếng Việt “cám ơn” th́ tôi cũng trả lời bằng tiếng Việt là ” không có chi”
Ở đây tôi không cảm nhận ǵ hơn ngoài ḷng tốt và t́nh người. Cũng đă có thắc mắc về tôi là liệu tôi đến quán này với ư đồ ǵ chăng. Nói thiệt nhiều lúc tôi cũng bực song tôi nghĩ lại công việc của tôi ở đây là giúp mọi người ăn cho no để c̣n đi kiếm sống, đơn giản khi đói ăn khát uống mà ḿnh đáp ứng được nhu cầu đó cho người ta th́ c̣n ǵ bằng.
Quán cơm hai ngàn là một chỗ tốt đẹp, tôi thật sự ấn tượng về công việc làm của mấy anh chị em ở đây. Tôi tôn trọng các thực khách lui tới quán này, nụ cười ở đây có thể biểu tỏ tất cả hạnh phúc từ người cho cũng như sự biết ơn từ người nhận, nhiều khi lời nói không cần thiết đâu bạn ơi.
C̣n đối với từng lời cám ơn của từng thức khách, John nói, đó là một bonus, một quà tặng mà họ ban cho ông.
Ngày 22 tháng Bảy là ngày visa của John William Kelly hết hạn. Trở về Hoa Kỳ, tiếp tục chăm sóc một người bạn neo đơn và cao tuổi, là một trong những công việc thiện nguyện của John ở Mỹ.
Hỏi có muốn ở lại với quán cơm hai ngàn không, có muốn ở lại Việt Nam không th́ câu trả lời là rất muốn. Tuy nhiên, là một công dân Mỹ, mọi công việc của tôi ở bất cứ nơi đâu cũng phải hợp lệ. Tôi sẽ t́m cơ hội trở lại Việt Nam để giúp các bạn của tôi phục vụ người nghèo. Tôi hứa như vậy, ông John Willaim Kelly nói với Thanh Trúc trước khi trở vào bếp để sẵn sàng cho buổi ăn trưa.
Thế đấy, chưa ǵ mà các bạn trong quán Nụ Cười 1 đă cảm thấy lưu luyến gắn bó với ông Tây tốt bụng tên John này. Tống chia sẻ:
Tụi em nói với ổng rồi, là lúc ông qua Mỹ th́ tụi em rất buồn, ông ấy nói là tui cũng vậy. Tụi em đă quen với sự có mặt của ông rồi mà tháng Bảy ông đi tất nhiên phải buồn chứ chị.
Vừa rồi là câu chuyện về John William Kelly, người Mỹ đang phục vụ trong quán cơm hai ngàn ở Sài G̣n, nơi ông không muốn rời xa khi ngày về càng ngày càng xích lại gần trong tháng tới.
Nguồn: Thanh Trúc/ RFA